Τα νέα δεδομένα σε Αν. Μεσόγειο και ευρύτερα

Τα νέα δεδομένα σε Αν. Μεσόγειο και ευρύτερα

2' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μία εβδομάδα μετά την εκλογή Τραμπ, εξακολουθούμε να γνωρίζουμε ελάχιστα για τις προθέσεις του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά θα πρέπει να θεωρούμε αρκετά πιθανό το σενάριο μάλλον σημαντικών αλλαγών στην αμερικανική πολιτική σε θέματα ανατολικής Μεσογείου. Εκ των κεντρικών ζητημάτων θα είναι η εξέλιξη των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας. Από το 2003 έως σήμερα αυτή η σχέση έχει δεχθεί αρκετά πλήγματα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, και είναι σαφής ο προβληματισμός εντός των θεσμικών οργάνων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής για την έλλειψη προβλεψιμότητας του προέδρου Ερντογάν. Από την άλλη μεριά, η στρατηγική σημασία της Τουρκίας δεν πρέπει να υποτιμηθεί, ιδιαίτερα αν ο πρόεδρος Τραμπ θέσει ως σαφή προτεραιότητα την καταπολέμηση του ISIS και όχι την απομάκρυνση του Ασαντ από την εξουσία. Σε αυτή την περίπτωση ανοίγει ο δρόμος για στενή συνεργασία με την Τουρκία, ενδεχομένως, αν και όχι υποχρεωτικά, εις βάρος των Κούρδων. Βεβαίως, η «αποδοχή» του Ασαντ και ενδεχόμενη συνεργασία με τη Ρωσία κατά του ISIS δεν θα γίνει δεκτή χωρίς αντιδράσεις από το Κογκρέσο και το Πεντάγωνο, ενώ ο παράγοντας Ιράν –στενός σύμμαχος του καθεστώτος Ασαντ– περιπλέκει την κατάσταση.

Τυχόν βελτίωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, εφόσον δεν υπονομευθεί ακουσίως από δηλώσεις ή ενέργειες του κ. Ερντογάν, δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί αυτομάτως ως επιζήμια για τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς το περιφερειακό γεωπολιτικό παίγνιο έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι μηδενικού αθροίσματος. Αυτό δεν σημαίνει, βεβαίως, ότι δεν απαιτείται εγρήγορση για την αποφυγή «αποζημίωσης» της Τουρκίας στο Κυπριακό ή στο Αιγαίο για βλάβες που ενδέχεται να υποστεί σε άλλα μέτωπα. Ομως η χώρα μας έχει τα δικά της «χαρτιά» να παίξει, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική αξία του ελληνικού χώρου και εκμεταλλευόμενη την εξελισσόμενη στρατηγική σχέση της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο (όπου η σχέση Τραμπ-Αλ Σίσι φαίνεται να είναι στενή). Απαιτείται, ασφαλώς, και ο ανάλογος στρατηγικός σχεδιασμός.

Σε άλλα ζητήματα της ευρύτερης περιοχής, ενδεχόμενη προσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας θα είναι ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα, και ίσως διευρύνει τα περιθώρια συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, ενώ αντίθετα ενδεχόμενη αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ ή δυσχέρειες στη συνεργασία ΗΠΑ-Ε.Ε. θα έχουν αρνητικές συνέπειες και για τη χώρα μας. Ωστόσο, η Ιστορία έχει δείξει ότι λόγω του ισχυρού θεσμικού πλαισίου αλλά και της δύναμης της αδράνειας, οι αλλαγές στην αμερικανική εξωτερική πολιτική που μπορεί να προωθήσει ένας εικονοκλάστης πρόεδρος είναι συνήθως μικρότερου εύρους απ’ ό,τι γενικώς αναμένεται. Ετσι, είναι πιθανό ότι στην προεδρία Τραμπ θα υπάρχουν περισσότερα στοιχεία συνέχειας παρά ρήξης, χωρίς αυτό να μειώνει την αβεβαιότητα και διαφαινόμενη έλλειψη ισορροπίας σε έναν δυτικό κόσμο που καλείται να διαχειριστεί τις συνέπειες του Brexit, της ανόδου ακραίων πολιτικών σχηματισμών σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο και εσχάτως τις πολιτικές επιλογές των Αμερικανών ψηφοφόρων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι προωθούμενες επιλογές συνοψίζονται κάπως υπεραπλουστευτικά στα διλήμματα: παγκοσμιοποίηση (με άμβλυνση ανισοτήτων) ή εμπορικοί πόλεμοι, διαχείριση κλιματικής αλλαγής ή ρίσκο ανηκέστου βλάβης στην υγεία του πλανήτη.

*Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή