Τους λόγους που μας οδήγησαν στη σημερινή οικονομική συγκυρία αλλά και τους τρόπους χάραξης ουσιαστικής και αποτελεσματικής οικονομικής πολιτικής εξόδου της χώρας από την κρίση, με συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις, παρουσίασε ο Πρόεδρος της Εurobank Ergasias Α.Ε Νικόλαος Καραμούζης σε εκδήλωση του οργανισμού «διαΝΕΟσις», με θέμα «Ανάπτυξη ναι, αλλά πώς; Χάρτης εξόδου από την κρίση: Ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για την Ελλάδα».
Ο κ. Καραμούζης προχώρησε στη διάρκεια της ομιλίας του σε μια σειρά από επισημάνσεις: Πρώτον, όπως είπε, είναι γεγονός ότι, τη δεκαετία 1996-2007 αρχικά χτίστηκε και μετά χάθηκε μία μεγάλη ευκαιρία. Στη χώρα εισέρευσαν από τις διεθνείς αγορές, από άλλες πηγές και από τους επίσημους φορείς σημαντικοί χρηματοπιστωτικοί πόροι ύψους 400-500 δισεκ. ευρώ. Επίσης, το κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου ήταν εντυπωσιακά χαμηλό, με ελάχιστη διαφορά από το κόστος δανεισμού του γερμανικού δημοσίου (π.χ. έκδοση 30χρόνου ομολόγου με τιμολόγηση Euribor + 0,30bps).
Ωστόσο, όπως σημείωσε, οι σημαντικοί χρηματοδοτικοί πόροι και το εξαιρετικά χαμηλό κόστος δανεισμού δεν αξιοποιήθηκαν για τη συνολική παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, για τη δημιουργία μιας σύγχρονης, ανταγωνιστικής οικονομίας. Αναφέρθηκε δε και στις σημαντικές διαφωνίες που υπάρχουν σε ότι αφορά τα μέσα, και το μίγμα πολιτικής, καθώς και τις προτεραιότητες και αναγνώρισε ότι το μίγμα οικονομικής πολιτικής που εφαρμόσθηκε ως λύση για το ελληνικό πρόγραμμα, κυρίως με ευθύνη της τρόικας, που ουσιαστικά το κατήρτισε, υπήρξε σε πολλές εκφάνσεις του σχεδιασμού του ατελές και βασισμένο σε εσφαλμένες υποθέσεις και προτεραιότητες, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί υπερβολικά το κοινωνικοοικονομικό κόστος προσαρμογής.
Ειδικότερα, όπως σημειώσε ο κ. Καραμούζης η χώρα έχασε το 1⁄4 του ΑΕΠ, ενώ οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης σε καθεστώς μνημονίου έχασαν, η Κύπρος (χειρότερη) μόνο το 10,8% του ΑΕΠ και η Πορτογαλία μόνο 7,1% του ΑΕΠ, ενώ η ανεργία προσέγγισε το 27%, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη. Εξάλλου, αναφέρθηκε και στους δύο μη οικονομικούς παράγοντες που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο για τη δραματική αύξηση του οικονομικού και κοινωνικού κόστους προσαρμογής οι οποίοι είναι κατ'αρχήν το ότι δεν αναλάβαμε ποτέ την ιδιοκτησία των προγραμμάτων προσαρμογής που υπογράψαμε αλλά ούτε και διαμορφώσαμε δική μας αξιόπιστη πρόταση εφόσον διαφωνούσαμε.
Σημαντικό ρόλο έπαιξαν επίσης, τόνισε, οι καθυστερήσεις, αναβολές και τα προσκόμματα στις διαπραγματεύσεις και την υλοποίηση των συμφωνηθέντων αλλά και το κλείσιμο των αξιολογήσεων, άλλοτε από ιδεολογικές εμμονές, άλλοτε για να προστατευτεί το πελατειακό κράτος, άλλοτε από άγνοια και ανικανότητα. Ολα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα, είπε ο κ. Καραμούζης, να υπονομευθεί σταθερά η αξιοπιστία και η συνέπεια της οικονομικής πολιτικής, καθώς και η εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών στις προοπτικές και τη δέσμευση της χώρας και να δημιουργηθούν σοβαρές αμφιβολίες στη θέλησή μας να βγούμε από το αδιέξοδο και την κρίση υλοποιώντας τα συμφωνηθέντα. Αυτό ήταν που τροφοδότησε και τα σενάρια Grexit, πανικού, φόβου, μαζικής απώλειας καταθέσεων, κατάρρευση των τιμών ακινήτων και χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και αποκλεισμό της χώρας από τις διεθνείς αγορές.
Μάλιστα η έλλειψη αξιοπιστίας στις ελληνικές κυβερνήσεις, είπε, είναι αυτή που οδήγησε τους Ευρωπαίους εταίρους μας, αρκετές φορές να χρησιμοποιήσουν τον κίνδυνο του Grexit ως διαπραγματευτικό μέσο και να αθετήσουν την τήρηση αποφάσεων ή υποσχέσεων, όπως εκείνη του φθινοπώρου του 2012, όπου με απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής προβλέπονταν η βιώσιμη ρύθμιση του δημοσίου χρέους σε περίπτωση δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων.
Το θέμα της χαμηλής αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης εξηγεί, πρόσθεσε ο κ. Καραμούζης εν μέρει γιατί η χώρα μας, παρότι έχει καλύτερες μακροοικονομικές επιδόσεις σε σύγκριση με την Πορτογαλία, παραμένει εκτός αγορών, με τα επιτόκια δανεισμού του δημοσίου δύο με δυόμισι φορές υψηλότερα, αν και βελτιούμενα η αξιολόγησή μας από του διεθνείς οίκους βρίσκεται 5 επίπεδα κάτω από την Πορτογαλία, οι αγορές να υπο-αποδίδουν σημαντικά και οι καταθέσεις να μην επιστρέφουν. Οι παραπάνω σημαντικές και καθοριστικές διαφορές ανάμεσα στη χώρα μας και τις άλλες χώρες σε καθεστώς μνημονίου οφείλονται επίσης στις αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, τη μη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και στις αμφιβολίες για επιστροφή σε ισχυρούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης από το 2017 και εντεύθεν.
Στη συνέχεια της ομιλίας του ο κ. Καραμούζης παρουσίασε και τους μη οικονομικούς παράγοντες που θα συμβάλλουν στην οριστική έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη και οι οποίοι είναι: α. μία ευρύτατη πολιτική συναίνεση γύρω από μία ηγεσία με ισχυρές πεποιθήσεις και άποψη για το μέλλον, που θα πλαισιώνεται από ισχυρή τεχνοκρατική ομάδα β. να πειστεί η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία ότι, η οικονομία της αγοράς, οι μεταρρυθμίσεις, η ανάπτυξη, οι ανοικτές αγορές και οι επενδύσεις δημιουργούν θέσεις εργασίας, εισοδήματα και πλούτο, διευρύνουν τις δυνατότητες κοινωνικής πολιτικής, προσφέρουν ελπίδα και προοπτική σταθεροποιούν ή βελτιώνουν τις μακροοικονομικές ανισορροπίες και απομειώνουν την υπερχρέωση δημοσίου και ιδιωτών γ. η ενεργοποίηση της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας σε ένα κάλεσμα ευθύνης, επενδύσεων, προφοράς και κοινωνικής αλληλεγγύης.
Τέλος, κάλεσε την ελληνική οικονομική ελίτ να ηγηθεί της μάχης για την ανάκαμψη, την ανάπτυξη και την αποκατάσταση της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας και να ξαναγράψει και να προωθήσει επιτυχώς το ελληνικό αφήγημα στο εξωτερικό.