ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Με τον χρόνο να πιέζει ασφυκτικά, στις Βρυξέλλες προσπαθούν να βρουν ένα τρόπο να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο ανάμεσα στους Ευρωπαίους εταίρους και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), έτσι ώστε το Ταμείο να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και να κλείσει η αξιολόγηση τις επόμενες εβδομάδες. Η ελληνική κυβέρνηση χρειάζεται να κάνει μια σημαντική προσπάθεια, ώστε να κλείσει η διαδικασία από τη δική της πλευρά, καθώς, παρά τις εξαγγελίες ακόμα και του κ. Αλέξη Τσίπρα για ολοκλήρωση της αξιολόγησης σε μερικές εβδομάδες, υπάρχει ακόμα μία σειρά από ανοιχτά θέματα.
Γεγονός αποτελεί, ωστόσο, ότι ίσως για πρώτη φορά από τότε που η Ελλάδα μπήκε σε πρόγραμμα, βρίσκεται σε τέτοια απόσταση η Γερμανία από το ΔΝΤ, όσον αφορά το ελληνικό ζήτημα. Σε μια προσπάθεια να γεφυρωθεί το χάσμα, λοιπόν, στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας οι βασικοί πρωταγωνιστές του ελληνικού προγράμματος, το γνωστό πλέον Washington Group, βρισκόταν σε ετοιμότητα για μια μυστική συνάντηση στο Βερολίνο. Σκοπός; Να συζητήσουν πώς θα εξασφαλίσουν τη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.
Στο Βερολίνο οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γερμανίας, αλλά και ο πρόεδρος του Εurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μ. Κερέ, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κ. Ρέγκλινγκ, αλλά και εκπρόσωπος από το ΔΝΤ, θα κάθονταν γύρω από ένα τραπέζι με σκοπό να γεφυρώσουν το χάσμα που τους χωρίζει. Οπως κάνουν, δηλαδή, από το 2011 οπότε και δημιουργήθηκε αυτή η ομάδα. Κάθε φορά που «ο κόμπος έφτανε στο χτένι», αυτοί οι εκπρόσωποι συναντιόνταν, λαμβάνοντας ενδεχομένως μερικές από τις πιο σημαντικές αποφάσεις, όσον αφορά την Ελλάδα, χωρίς, όμως, ποτέ την παρουσία Ελληνα εκπρόσωπου.
Η κρίσιμη διαρροή
Η πιθανότητα της συνάντησης, όμως, διέρρευσε στον Τύπο και την επόμενη μέρα το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών διέψευσε ακόμα και το γεγονός ότι κάτι τέτοιο προγραμματιζόταν. Σύμφωνα με τρεις Ευρωπαίους αξιωματούχος, που επιβεβαίωσαν στην «Κ» το ενδεχόμενο της συνάντησης, η διαρροή ενόχλησε τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε, καθώς δημιουργούσε μεγάλες προσδοκίες για την έκβαση μιας συνάντησης που το αποτέλεσμα ήταν εξαρχής αμφίβολο.
Το βασικό πρόβλημα που θα έλυνε το Washington Group είναι αυτό που προκύπτει από την πρώτη αξιολόγηση και δεν έχει λυθεί. «Μέχρι τώρα καταφέρναμε να το σπρώχνουμε συνέχεια για το μέλλον, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να το λύσουμε» λέει αξιωματούχος στην «Κ». Περί τίνος πρόκειται; Το πρόβλημα είναι ότι το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι θα μπορέσει να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα μόνο αν «τα νούμερα βγαίνουν», αν συνεχίσουν οι μεταρρυθμίσεις και αν γίνει κάτι και στην ελάφρυνση του χρέους.
Το βασικό πρόβλημα βρίσκεται στον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, όπου το ΔΝΤ ισχυρίζεται ότι το 3,5% ως στόχος για το 2018 και μεσοπρόθεσμα, που έχουν θέσει η ελληνική κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι, δεν είναι εφικτός και ότι η Ελλάδα θα καταφέρει μόλις 1,5% πρωτογενές πλεόνασμα (χωρίς να βάζουν στον λογαριασμό τη θέσπιση εγγυημένου κατώτατου εισοδήματος που υπολογίζουν αξιωματούχοι του Ταμείου ότι θα στοιχίσει πάνω από 1 δισ.).
Παραμετρικά μέτρα
Ακόμα όμως και αν το Ταμείο δεχθεί τον στόχο του 3,5% για το 2018 –που οι Ευρωπαίοι επιμένουν ότι δεν αλλάζει– δεν δέχεται ότι η Ελλάδα μπορεί να τον συντηρήσει μεσοπρόθεσμα, δηλαδή για τα επόμενα 5-10 χρόνια μετά το 2018. Γι’ αυτό λένε πως αν η Ελλάδα πρέπει να κρατήσει τέτοια υψηλά πλεονάσματα για τα επόμενα χρόνια, τότε θα πρέπει να περάσει «παραμετρικά μέτρα», όπως λένε δηλαδή τα επίπονα μέτρα που η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να πάρει τώρα και θα σχετίζονται με το αφορολόγητο αλλά και το ασφαλιστικό.
Το ίδιο πρόβλημα είχαν αντιμετωπίσει οι θεσμοί τον περασμένο Μάιο όταν είχε ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση και το αποτέλεσμα ήταν ότι το ΔΝΤ είπε ότι δεν θα συμμετάσχει μέχρι τη δεύτερη αξιολόγηση.
Πίεση από CDU προς Σόιμπλε
Οι μόνες επιλογές που έχουν τώρα οι Ευρωπαίοι είναι: α) ή να συνεχίσουν το ελληνικό πρόγραμμα χωρίς τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), όπως έχει συμβεί μέχρι τώρα, αλλά αυτό θα είναι δύσκολα πολιτικά να «περάσει» στο Βερολίνο, β) ή να ικανοποιήσουν τα αιτήματα του Ταμείου.
Σύμφωνα με γερμανική πηγή που είναι σε θέση να γνωρίζει, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει πολύ μεγάλη πίεση από τους βουλευτές του κόμματός του. Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) , Φόλκερ Κάουντερ, έχει καταστήσει σαφές ότι χωρίς το ΔΝΤ στο πρόγραμμα δεν πρόκειται να εγκριθεί καμία νέα εκταμίευση προς την Ελλάδα από την αρμόδια επιτροπή της βουλής.
Στην περίπτωση αυτή, η γερμανική κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να πάει το θέμα στη ολομέλεια, κάτι που σε καμία περίπτωση δεν θέλει κι αυτό για έναν κρίσιμο λόγο: «Ξαφνικά» θα πάρει μεγάλες πολιτικές διαστάσεις και θα γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα ακραία κόμματα, όπως το Αfd, τη στιγμή που ως γνωστόν το Βερολίνο έχει να λειτουργεί πλέον σε προεκλογικούς ρυθμούς. Και κανείς δεν μπορεί, σε αυτή τη φάση, να σταθμίσει τις πολιτικές επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης.
Στο μεταξύ, αύριο, Δευτέρα, θα συνεδριάσει στις Βρυξέλλες το Euroworking group για να προετοιμάσει τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, της 5ης Δεκεμβρίου, η οποία, ως γνωστόν, έχει κομβική σημασία για την Ελλάδα. «Ελπίζω να δρομολογήσουμε μια διαδικασία κατά την οποία τουλάχιστον θα χωρίσουμε τα μικρά από τα μεγάλα θέματα και θα λύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα την επόμενη εβδομάδα» έλεγε Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ». Μένει να φανεί –και αυτό– στην πράξη.