Η αποκάλυψη ενός εκτεταμένου, κρατικά ελεγχόμενου συστήματος χορήγησης αναβολικών στη Ρωσία οδήγησε στον επανέλεγχο των δειγμάτων ούρων από τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες σε Πεκίνο (2008) και Λονδίνο (2012), με αποτέλεσμα την επανασυγγραφή της πρόσφατης ολυμπιακής ιστορίας σε αρκετά αγωνίσματα.
Δεκάδες αθλητές από τις δύο αυτές διοργανώσεις έχουν εντοπιστεί ως ντοπαρισμένοι από τους επανελέγχους, με την πλειονότητά τους να προέρχεται από τη Ρωσία και άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες. Τουλάχιστον 48 εξ αυτών κέρδισαν και μετάλλια. Οι πειθαρχικές διαδικασίες συνεχίζονται εναντίον και άλλων αθλητών και οι αριθμοί αναμένεται να ανέβουν.
Πλέον, όποιος δει τα ανανεωμένα αρχεία των Ολυμπιακών του Πεκίνου και του Λονδίνου θα νομίζει ότι πρόκειται για ψευδαίσθηση. Εχουν αφαιρεθεί τα μετάλλια από δεκάδες αθλητές και πολλά από αυτά έχουν ανακατανεμηθεί σε άλλους που αρχικά είχαν στερηθεί μια θέση στο βάθρο.
«Οι αριθμοί είναι απίστευτοι», λέει ο Τζανφράνκο Κάσπερ, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. «Χάνουμε σε αξιοπιστία και η αξιοπιστία είναι τεράστιο ζήτημα».
Η ΔΟΕ σχεδόν κάθε εβδομάδα ανακοινώνει ποινές για νέους ντοπαρισμένους αθλητές των δύο αυτών Ολυμπιακών Αγώνων. Ξάφνου -και χωρίς την προσήκουσα δημοσιότητα- άλλοι αθλητές χωρίς τη δόξα του ολυμπιακού βάθρου κληρονομούν μετάλλια για τις επιδόσεις τους οκτώ χρόνια μετά. Κάποιοι έκτοι στη σειρά παίρνουν χάλκινο, ακόμη και κάποιος ένατος.
«Ολο αυτό πραγματικά ξαναέγραψε την ιστορία μου στους Ολυμπιακούς», λέει η Σοντέ Λόου, η Αμερικανίδα άλτρια του ύψους που συμμετείχε σε τέσσερις Ολυμπιακούς χωρίς να πάρει ποτέ μετάλλιο. Ενώ καθόταν πριν από δυο εβδομάδες σπίτι της πήρε μήνυμα από Γερμανίδα συναθλήτριά της στο Πεκίνο που έγραφε: «Συγχαρητήρια, χάλκινη Ολυμπιονίκη!».
«Εκείνη την εποχή, προ οκταετίας, ήμουν νέα και πολλά υποσχόμενη, και οι χορηγοί είχαν δείξει ενδιαφέρον για μένα» λέει η Λόου, στα 32 της χρόνια πλέον. «Ομως πολύ από αυτό το ενδιαφέρον χάνεται αν δεν ανέβεις σε αυτό το βάθρο» προσθέτει.
Ο Εντουιν Μόουζες, ο βετεράνος Αμερικανός ολυμπιονίκης στα 400 εμπόδια και νυν πρόεδρος του αμερικανικού οργανισμού κατά του Ντόπινγκ, λέει ότι είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς «την οδύνη τού να έχεις νικήσει και ξαφνικά να χάνεις, να σου αποτραβούν τα μετάλλια. Δεν ξέρω πώς μπορείς να συνέλθεις από τέτοια κατάσταση».
Η ΔΟΕ συνεργάζεται με τις διεθνείς ομοσπονδίες των αθλημάτων και τις εθνικές ολυμπιακές επιτροπές για την επιστροφή των μεταλλίων από τους τιμωρημένους πια αθλητές και την ανακατανομή τους στους επιλαχόντες. Η πλειονότητα των κρουσμάτων στους επανελέγχους προέρχεται από την άρση βαρών και τον στίβο.
Τα δείγματα ούρων διατηρούνται πλέον για μια δεκαετία ώστε να υπόκεινται σε επανελέγχους όταν προκύπτουν νέα στοιχεία. Οταν προ μηνών έγινε ο πρώτος επανέλεγχος δειγμάτων, ο επί μακρόν διευθυντής του εργαστηρίου κατά του ντόπινγκ της Μόσχας μίλησε τον Μάιο στους New York Times για ένα κοκτέιλ απαγορευμένων ουσιών που χρησιμοποίησε ώστε να βελτιώσει την απόδοση δεκάδων Ρώσων αθλητών τα τελευταία χρόνια.
Ο δρ Ολιβιέ Ραμπάν του παγκόσμιου οργανισμού κατά του Ντόπινγκ (WADA) επιβεβαίωσε ότι χρησιμοποιήθηκαν οι πληροφορίες σχετικά με συγκεκριμένα αναβολικά που πήραν Ρώσοι αθλητές: «Αν δει κανείς τα ευρήματα, ταυτίζονται ξεκάθαρα με τις πληροφορίες από τη Ρωσία», λέει.
Οι ουσίες, ως επί το πλείστον στανοζολόλη και τουριναμπόλ, δεν είχαν ανιχνευθεί από το εργαστήριο ελέγχου της ΔΟΕ τον καιρό των Αγώνων διότι η επιστήμη δεν είχε φθάσει σε τέτοιο επίπεδο ώστε να ανιχνεύει τόσο μικρά κατάλοιπα της ουσίας στον οργανισμό, σύμφωνα με τον δρα Ρίτσαρντ Μπάτζερ, ιατρικό και επιστημονικό διευθυντή της ΔΟΕ.
Ομως, οι νέες μέθοδοι ελέγχου έχουν αυξήσει την περίοδο που γνωστές ουσίες όπως οι παραπάνω μπορούν να εντοπιστούν σε δείγματα. «Τα τελευταία περίπου πέντε χρόνια η ευαισθησία του εξοπλισμού έχει βελτιωθεί κάπου 100 φορές. Διακρίνουμε πλέον ό,τι ήταν αδύνατο να δούμε πιο πριν», λέει ο δρ Ραμπάν.
«Είναι θλιβερό», τονίζει η άλτρια Σοντέ Λόου, «αλλά πολλές φορές πηγαίνοντας στους αγώνες αυτούς λες “να φτάσω όσο πιο κοντά γίνεται στο βάθρο, διότι ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα πιαστεί ντοπαρισμένος”».