Ανησυχίες που απαιτούν σοβαρότητα

Ανησυχίες που απαιτούν σοβαρότητα

3' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Π​​ροκαλούν ανησυχία οι διάφορες δηλώσεις Ερντογάν και Τσαβούσογλου τον τελευταίο καιρό, περί συνόρων της τουρκικής καρδιάς και περί επιθυμίας ουσιαστικά αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης, ενώ μόλις προχθές διανθίστηκαν με επανάληψη της γνωστής άποψης ότι «τα Ιμια είναι τουρκικά». Δεν μας είχε συνηθίσει σε τέτοιες «προκλήσεις» το καθεστώς Ερντογάν τα προηγούμενα χρόνια και γι’ αυτό, πέρα από την ανησυχία και την εγρήγορση, απαιτείται ψυχραιμία, σωστή ανάγνωση και καλή ερμηνεία από την ελληνική πλευρά. Δεν έχει κανέναν απολύτως λόγο η Αθήνα να συμβάλει στη δημιουργία ενός «ψυχροπολεμικού» κλίματος που εξυπηρετεί τους όποιους στόχους και σκοπούς της Αγκυρας, οι οποίοι μπορεί να μην περιλαμβάνουν μια μεγάλη ένταση στο Αιγαίο. Με τον απρόβλεπτο Ερντογάν, τίποτα δεν είναι σίγουρο, αλλά ακόμη και στην αντίθετη περίπτωση, δηλαδή να επιδιώκει την ένταση στο Αιγαίο το τουρκικό καθεστώς, η επιθυμία της Ελλάδας πρέπει να είναι η εκτόνωσή της.

Προς το παρόν, τουλάχιστον, οι δηλώσεις Ερντογάν και άλλων υψηλόβαθμων Τούρκων αξιωματούχων δεν περιλαμβάνουν κάποια σαφή απειλή απέναντι στην Ελλάδα. Κατά μία εκδοχή, άρχισαν να διατυπώνονται όταν η Τουρκία ένιωσε πλέον για τα καλά ότι η κατάσταση στη Συρία άρχισε να διαμορφώνεται εις βάρος των συμφερόντων της, σε βαθμό που να απειλεί ακόμη και την ακεραιότητά της. Κατά άλλη εκδοχή, ακολούθησαν την απόφαση του Ερντογάν να διεκδικήσει στρατιωτικό ρόλο στην κατάληψη της Μοσούλης, διαχρονικό τουρκικό όνειρο. Και στις δύο περιπτώσεις, οι περαιτέρω εξελίξεις «ακουμπούν» τη Συνθήκη της Λωζάννης. Η μεν πρώτη με τον φόβο της συγκρότησης σε πρώτη φάση μίας αυτόνομης κουρδικής περιοχής, που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως παραβίασή της, η δε δεύτερη με την έννοια της εκ των πραγμάτων ακύρωσής της, αν τουρκικά στρατεύματα βάλουν πόδι στη Μοσούλη.

Υπάρχει και τρίτη εκδοχή, ότι όλα αυτά –σε επίπεδο δηλώσεων πάντα– συμβαίνουν είτε για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης επειδή το καθεστώς προσπαθεί να συσπειρώσει τον τουρκικό λαό γύρω του καλλιεργώντας τον εθνικισμό, είτε για να προειδοποιήσει μεγάλες ξένες δυνάμεις ότι η συνεχιζόμενη ενίσχυση των Κούρδων, από την πλευρά τους, θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου προς πάσα κατεύθυνση της Συνθήκης της Λωζάννης, είτε τέλος, προς άσκηση πίεσης ειδικά προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η πίεση αυτή μπορεί να συνδέεται με τη συμφωνία για το προσφυγικό και την κατάργηση βίζας για τους Τούρκους πολίτες που θέλουν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη, ή μπορεί να συνδέεται με τις επικρίσεις από πλευράς Ευρώπης για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον κλιμακούμενο αυταρχισμό του καθεστώτος Ερντογάν.

Η αλήθεια είναι ότι η καλλιέργεια έντασης δεν έχει νόημα αν δεν αποσκοπεί στην εξασφάλιση κάποιου κέρδους και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ή στην πρόκληση κάποιου θερμού επεισοδίου που στην καλύτερη περίπτωση θα λειτουργήσει αποπροσανατολιστικά για την τουρκική κοινή γνώμη και στη χειρότερη θα λειτουργήσει ως αφετηρία άμεσης εδαφικής κατάληψης. Στην κατάσταση που είναι κυριολεκτικά βουτηγμένη σήμερα η Τουρκία, με ανοικτά μέτωπα μέσα και έξω (στα ανατολικά σύνορά της), η λογική λέει ότι δεν θέλει ένα ακόμη στα δυτικά, όσο απρόβλεπτο και αν είναι το καθεστώς της. Ωστόσο, είναι επίσης αλήθεια ότι η «τρικομματική» ελληνική κυβέρνηση δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Δεν αποπνέει γνώση και ψυχραιμία στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της χώρας που προκύπτουν για οποιουσδήποτε λόγους. Οι παλικαρισμοί και τα «νταηλίκια» που στολίζουν πολλές από τις δηλώσεις αξιωματούχων δεν συμβαδίζουν με την απαιτούμενη σοβαρότητα, προφανώς γίνονται για εσωτερική κατανάλωση (ίσως και για αποπροσανατολισμό) και τροφοδοτούν με τη σειρά τους μία σπείρα δηλώσεων και αντιδηλώσεων που κλιμακώνουν την ένταση

Με λίγα λόγια, αν η Τουρκία δεν αντέχει μία φορά σήμερα θερμή αντιπαράθεση στα δυτικά της σύνορα, η Ελλάδα δεν αντέχει δύο φορές. Δεν είναι δυνατόν να παρασύρονται πρόεδροι, πρωθυπουργοί και υπουργοί σε φραστικές αντιπαραθέσεις εφηβικού επιπέδου, ή να διοχετεύουν φοβικές ερμηνείες σε κρατικά και μη μίντια. Τέτοιοι χειρισμοί μπορούν εύκολα να προκαλέσουν εθνικιστική υστερία και τελικά ζημιά. Υπάρχει το υπουργείο Εξωτερικών για να απαντά όταν χρειάζεται, υπάρχουν οι προσφυγές και οι επισημάνσεις στα κατάλληλα διεθνή κέντρα, υπάρχει και η κατάλληλη προετοιμασία για κάθε ενδεχόμενο, χωρίς όμως κραυγές. Οι ανεύθυνοι λεονταρισμοί, πάντως, μπορούν να οδηγήσουν σε θερμά επεισόδια, όπως τότε στα Ιμια…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή