Προεδρικές εκλογές διεξάγονται σήμερα στο Ουζμπεκιστάν με φαβορί τον προσωρινό πρόεδρο Σαβκάτ Μιρζιόγεφ, τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Ισλάμ Καρίμοφ, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα για ένα τέταρτο του αιώνα.
Περίπου 9.300 εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 03:00 (ώρα Ελλάδας) σ' αυτή τη χώρα της κεντρικής Ασίας με πληθυσμό περίπου 30 εκατ. κατοίκους. Θα κλείσουν στις 17:00 (ώρα Ελλάδας). Περισσότεροι από το ένα τρίτο των ψηφοφόρων, το ελάχιστο για να είναι έγκυρη η ψηφοφορία, είχαν ψηφίσει μέσα στις πέντε πρώτες ώρες των εκλογών.
Πρόκειται για τις πρώτες εκλογές που οργανώνονται στο Ουζμπεκιστάν μετά τον θάνατο του Ισλάμ Καρίμοφ, ο οποίος πέθανε τον Σεπτέμβριο σε ηλικία 78 ετών από εγκεφαλική αιμορραγία αφού κυβέρνησε επί 27 χρόνια τη χώρα με σιδηρά πυγμή.
Εντούτοις οι εκλογές αυτές δεν αναμένεται να είναι διαφορετικές απ' αυτές που οργανώνονταν στη διάρκεια της εξουσίας του, διαβεβαιώνουν οι αναλυτές, υπενθυμίζοντας πως, από τότε που κήρυξε την ανεξαρτησία του, το Ουζμπεκιστάν ουδέποτε διεξήγαγε εκλογές που να έχουν χαρακτηριστεί ελεύθερες από τους διεθνείς παρατηρητές.
«Ο τρόπος διεξαγωγής των ουζμπεκικών εκλογών δεν άλλαξε μετά τον θάνατο του Καρίμοφ επειδή το καθεστώς δεν είχε την ευκαιρία να σκεφτεί διαφορετικά», εξηγεί ο ουζμπέκος αναλυτής Καμολιντίν Ραμπίμοφ που ζει στη Γαλλία.
«Το Ουζμπεκιστάν έχει το δικό του όραμα για τη δημοκρατία. Δεν θα υπάρξει έκπληξη», υποστηρίζει.
Μιρζιόγεφ, το μεγάλο φαβορί
Ο Σαβκάτ Μιρζιόγεφ, 59 ετών, ο οποίος διορίσθηκε προσωρινός πρόεδρος μερικές ημέρες μετά τον θάνατο του Καρίμοφ, θεωρείται το μεγάλο φαβορί για να εκλεγεί για μια πενταετή προεδρική θητεία.
Είναι ο υποψήφιος του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, του οποίου υποψήφιος στις τελευταίες προεδρικές εκλογές το 2015 ήταν ο Ισλάμ Καρίμοφ.
Αντιμετωπίζει τρεις άλλους υποψηφίους: τους Καταμτζάν Κετμόνοφ του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος, Ναριμόν Ουμάροφ και Σαρβάρ Οταμουράτοφ, αμφότερους προερχόμενους από το Κοινωνικό Δημοκρατικό Κόμμα.
«Έγιναν τα πάντα για να εξασφαλιστεί πως οι άλλοι υποψήφιοι θα είναι ακόμη πιο άγνωστοι από τον Μιρζιόγεφ, επειδή δεν διαθέτει ακόμη το ανάστημα του Καρίμοφ μεταξύ του λαού», εξηγεί ο Ραμπίμοφ.
Σύμμαχος από παλιά του Ισλάμ Καρίμοφ, ο Σαβκάτ Μιρζιόγεφ διετέλεσε πρωθυπουργός από το 2003 έως το 2016. Κατά τον διορισμό του ως προσωρινού προέδρου, θεωρήθηκε ο εγγυητής μιας κάποιας συνέχειας αναφορικά με την άκαμπτη πολιτική του πρώην ηγέτη.
Όμως μετά την άνοδό του στην προεδρία, ο Μιρζιόγεφ έχει πολλαπλασιάσει τα σημάδια μιας χαλάρωσης: έδωσε χάρη σ' έναν διάσημο πολιτικό κραοτύμενο και υποστηρίζει πως θέλει να μεταρρυθμίσει την οικονομία της χώρας, η οποία βρίσκεται υπό τον πλήρη έλεγχο του κράτους.
Ο Σαβκάτ Μιρζιόγεφ θεωρείται φιλορώσος και συνάντησε τον Σεπτέμβριο τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, όταν αυτός ο τελευταίος είχε επισκεφθεί τον τάφο του Ισλάμ Καρίμοφ.
Υπό την προεδρία του Καρίμοφ, το Ουζμπεκιστάν διατήρησε εγκάρδιες σχέσεις με τις ξένες δυνάμεις στην κεντρική Ασία.
Η χώρα, ο στρατός της οποίας είναι ο ισχυρότερος στην περιοχή, δεν συμμάχησε ωστόσο ούτε με τη Ρωσία ούτε με τις ΗΠΑ, επωφελούμενη παράλληλα από την αντιπαλότητά τους στην περιοχή.
Έτσι το 2012 η Τασκένδη εγκατέλειψε τον Οργανισμό της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας (CSTO) του οποίου ηγείται η Μόσχα. Και το 2005 το Ουζμπεκιστάν ματαίωσε τη μίσθωση μιας στρατιωτικής βάσης που χρησιμοποιούνταν από την Ουάσινγκτον για τις επιχειρήσεις της στο Αφγανιστάν.