Σειρά τεχνικών αλλά και ουσιαστικών αλλαγών στον ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου, κυρίως αναφορικά με τις εισφορές μισθωτών και αυτοαπασχολουμένων περιλαμβάνει νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, με το οποίο, μεταξύ άλλων, συστήνεται Εθνικός Μηχανισμός για την αντιμετώπιση της φτώχειας και προβλέπεται η πανελλαδική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, προϋπολογισμού 760 εκατ. ευρώ, από την 1η Ιανουαρίου 2017. Παράλληλα, καθορίζονται εισφορές για τους δημοσιογράφους και τους εργοδότες τους και αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των εφάπαξ των αξιωματικών και των κατώτερων πληρωμάτων του Εμπορικού Ναυτικού. Προβλέπεται ότι ο Ενιαίος Κανονισμός Ασφάλισης του νέου υπερταμείου θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση και όχι Προεδρικό Διάταγμα, ενώ επανακαθορίζεται η συγκρότηση διάφορων κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις που διευκρινίζουν, συμπληρώνουν και τροποποιούν τον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο και αφορούν κυρίως τη βάση υπολογισμού των εισφορών για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι και στην περίπτωση των μισθωτών με πλήρη απασχόληση, η ελάχιστη μηνιαία βάση υπολογισμού της εισφοράς εργαζομένου και εργοδότη καθορίζεται με βάση το ποσό που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών (586 ευρώ). Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, στόχος της συγκεκριμένης διάταξης είναι να διαχωριστούν οι περιπτώσεις της μερικής απασχόλησης, για τις οποίες θα καταβάλλονται εισφορές βάσει του χαμηλότερου εισοδήματος που λαμβάνει ο μισθωτός. Καθώς βέβαια οι νέοι κάτω των 25 ετών για πλήρη απασχόληση λαμβάνουν μισθό κατώτερο των 586 ευρώ (510 ευρώ), από το υπουργείο Εργασίας επισημαίνουν ότι θα υπάρξει νομοτεχνική βελτίωση προκειμένου να τους «προστατεύσει» από το να πληρώνουν τελικά εισφορές για εισόδημα μεγαλύτερο από αυτό που πραγματικά λαμβάνουν. Κάτι που θα συμβεί εάν η διάταξη μείνει ως έχει.
Στις περιπτώσεις ελεύθερου επαγγελματία ή αυτοαπασχολουμένου που απασχολείται παράλληλα ως μισθωτός σε καθεστώς μερικής απασχόλησης, η μηνιαία ελάχιστη βάση υπολογισμού των εισφορών για την ελεύθερη δραστηριότητα διαμορφώνεται αφού αφαιρεθούν οι αποδοχές της μερικής απασχόλησης. Παράλληλα, ορίζεται εισφορά κύριας ασφάλισης για τους δημοσιογράφους ασφαλισμένους στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ από 1/1/2017 στο 6,67%. Η εισφορά εργοδότη ορίζεται σε 7,5% για τον Δεκέμβριο του 2016 και θα αυξάνεται σταδιακά από 1/1/2017 και εφεξής, ώστε την 1/1/2020 να διαμορφωθεί σε ποσοστό 13,33%. Από 1/1/2017, ο κοινωνικός πόρος υπέρ του πρώην Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης των Δικηγόρων καταργείται. Στο σχέδιο νόμου παρέχονται διευκρινίσεις επί της εξουσιοδοτικής διάταξης βάσει της οποίας έγινε ο επανυπολογισμός των επικουρικών συντάξεων, προφανώς προκειμένου να νομιμοποιηθεί εκ των υστέρων η διαδικασία που ήδη έχει ακολουθηθεί. Επίσης, ορίζεται ότι όσοι έχουν καταβάλει αυξημένες εισφορές (πάνω από τον γενικό κανόνα του 20%) και ταυτόχρονα έχουν εξαιρεθεί από την αύξηση των ορίων ηλικίας – δηλαδή οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά, οι μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων τέκνων, οι ασφαλισμένοι σε ειδικές κατηγορίες λόγω χρόνιων ή ειδικών παθήσεων κ.ά.– χάνουν την προσαύξηση της σύνταξης που προβλέπει ο νόμος Κατρoύγκαλου (ετήσιος συντελεστής αναπλήρωσης 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς). Δύο διατάξεις αφορούν το εφάπαξ αλλά και τις εισφορές των ναυτικών. Αναλυτικότερα, η πρώτη προβλέπει αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των εφάπαξ των Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού και του προσωπικού κατώτερων πληρωμάτων Εμπορικού Ναυτικού, με στόχο να αρθούν οι αδικίες που υπάρχουν σε βάρος των κατώτερων πληρωμάτων. Η δεύτερη ορίζει μεταβατική περίοδο για τις εισφορές των ναυτικών. Ο νέος τρόπος που ορίζει ότι ο βασικός μισθός επί του οποίου υπολογίζεται η εισφορά δεν μπορεί να είναι κατώτερος από τον προβλεπόμενο στην τελευταία συλλογική σύμβαση, εφαρμόζεται για ναυτολόγια από 1/7/2017 και μετά.
Προβλέπεται από 1/1/2017 η επιβολή προσαυξήσεων και τόκων επί του μη καταβαλλόμενου εμπρόθεσμα μέρους, από το συνολικό ποσό, της μηνιαίας εισφοράς των αυταπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών καθώς και των ασφαλισμένων στον ΟΓΑ.
Τέλος, καθορίζεται η διαδικασία ρύθμισης των μέχρι 31/12/2016 οφειλών του ΙΚΑ–ΕΤΑΜ προς τον ΕΟΠΥΥ, τον ΟΑΕΔ και τους ενταχθέντες σε αυτόν ΟΕΕ-ΟΕΚ καθώς και προς το ΕΤΕΑ. Συγκεκριμένα, καθορίζεται το ποσοστό αποζημίωσης του ΙΚΑ για το σύνολο των υπηρεσιών που παρείχε από 1/1/2012 μέχρι 31/12/2016 στον ΕΟΠΥΥ σε ποσοστό 5% επί του συνόλου των εσόδων που εισέπραξε για λογαριασμό του. Από 1/1/2017 και εφεξής, το ποσοστό ορίζεται στο 2% επί του συνόλου των από τον ΕΦΚΑ εισπραττόμενων εσόδων του ΕΟΠΥΥ και του ΟΑΕΔ.