Αρχιτέκτονες σε… ρόλο εικαστικού δημιουργού

Αρχιτέκτονες σε… ρόλο εικαστικού δημιουργού

4' 39" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H μοντέρνα γεωμετρική πρόσοψη της οδού Κυκλάδων 8 στην Κυψέλη φωτίστηκε το βράδυ της 1ης Δεκεμβρίου, εγκαινιάζοντας την πρωτότυπη έκθεση-δημοπρασία «Εικαστικά Αρχιτεκτόνων», που θα διαρκέσει ώς την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου. Πενήντα πέντε έργα, ζωγραφικοί πίνακες κυρίως, κατασκευές και γλυπτά 33 Ελλήνων αρχιτεκτόνων, από τον μεσοπόλεμο ώς σήμερα, δημοπρατούνται ηλεκτρονικά και παρουσιάζονται στο Atelier kykladon 8, στην οικία Σπητέρη. Στο κτίριο που σχεδιάστηκε το 1955 από τον Αριστομένη Προβελέγγιο για τη γλύπτρια Ιωάννα και τον κριτικό τέχνης Τόνυ Σπητέρη.

Η πρωτοβουλία ανήκει στο Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής (EIA), σε επιμέλεια τριών αρχιτεκτόνων: της διευθύντριας Μαριάννας Μηλιώνη, του πρόεδρου Ηλία Κωνσταντόπουλου, καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών, και του γενικού γραμματέα Διονύση Σοτοβίκη, ιδιοκτήτη του Atelier. Με τη μέριμνά του ανακαινίστηκε το σημαντικό αυτό κτίριο μοντέρνας αρχιτεκτονικής, που συχνά ενεργοποιείται για να στεγάσει εικαστικά και αρχιτεκτονικά δρώμενα. Πέρυσι φιλοξενήθηκε εκεί η πολυδιάστατη έκθεση «Στο όνομα του Le Corbusier».

«Η οικία Σπητέρη έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή αποτελείται από μεγάλη ποικιλία χώρων που αναπτύσσονται κατακόρυφα. Τα έργα έχουν τοποθετηθεί κατά τρόπο ώστε να εκμεταλλεύονται τον καλύτερο δυνατό φωτισμό και τις δυνατότητες θέασής τους από διαφορετικές οπτικές γωνίες», τονίζουν οι επιμελητές. «Στόχος του ΕΙΑ ήταν πάντοτε η συνολική, σφαιρική προβολή της αρχιτεκτονικής. Σε αυτό το πλαίσιο θεωρήσαμε ότι η σημαντική και συμπληρωματική εικαστική δραστηριότητα πολλών αρχιτεκτόνων δεν έπρεπε να μένει αφανής, αλλά να παρουσιαστεί δημόσια και να προκαλέσει ευρύτερο διάλογο. Στη μακραίωνη ιστορία τους, η αρχιτεκτονική και η τέχνη είναι “αδελφές”, οι οποίες συχνά συνυπάρχουν, με ευεργετικά αποτελέσματα και για τις δύο, όσο και για τη συνολική διαμόρφωση του περιβάλλοντος. Οι αρχιτέκτονες είναι εξαρχής ή στην πορεία τους και “κρυφοί” εικαστικοί δημιουργοί».

Οπως, για παράδειγμα, ο Δημήτρης Φιλιππίδης, γνωστός για τις ρηξικέλευθες κριτικές και τα μεστά του άρθρα, την επιμέλεια και τις δημοσιεύσεις βιβλίων και μεταφράσεων σε συνδυασμό με τη διδασκαλία στον τομέα Πολεοδομίας και Αστικού σχεδιασμού στο ΕΜΠ.

Αφαιρετικές μορφές και αναγωγές σε γεωμετρικά σχήματα. Μπλε, μαύρες και λευκές –με στίγματα κόκκινου– πινελιές τέμπερας σε ξύλο, αλλά και ακρυλικά σε κοκκινοπράσινες αποχρώσεις αποτυπώνουν στον καμβά το πολύπλευρο ταλέντο ενός σπινθηροβόλου πνεύματος.

«Το ινστιτούτο απευθύνθηκε αρχικά σε όλα τα μέλη του και σε άλλους συναδέλφους που γνώριζε ότι είχαν αξιόλογο εικαστικό έργο. Είναι βέβαιο ότι υπάρχουν πολλοί ακόμη αρχιτέκτονες με ενδιαφέρον εικαστικό έργο, γι’ αυτό και στοχεύουμε να επαναλάβουμε αυτήν τη διαδικασία στο εγγύς μέλλον, εμπλουτίζοντάς την», προσθέτουν οι επιμελητές.

Σε απόσταση λίγων μέτρων βρίσκεται το Θέατρο της οδού Κυκλάδων, που σχεδίασε ο Κυριάκος Κρόκος, μαθητής του Τσαρούχη. Η οικία Σπητέρη φιλοξενεί δύο έργα του, δωρεές της Λέτης Αρβανίτη-Κρόκου, που αναδεικνύουν τον λυρικά αυστηρό σχεδιασμό του. Η μαγική υλικότητα των συνθέσεών του αντανακλάται στις γήινες αποχρώσεις της ακουαρέλας και του λαμπερού κίτρινου και μπλε των χρωματιστών μολυβιών του. Στο ισόγειο, ένα λαδοπαστέλ τοπίο και ένα σκίτσο με μελάνι σε ρυζόχαρτο –από εκείνα που έχουν ποτίσει τα σχεδιαστήρια του ΕΜΠ– αντιπροσωπεύουν τον βαθύτατο μοντερνισμό του καθηγητή αρχιτεκτονικών συνθέσεων Τάσου Μπίρη.

Τα δύο ασπρόμαυρα ιχνογραφήματα του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα φωτογραφίζουν σχεδιαστικά τα παλιά αρχοντικά στην προκυμαία του λιμανιού της Υδρας και τα πλακόστρωτα της Οίας. Ντελικάτα μελάνια σε διαφάνεια του 1983 και του 1957, αντίστοιχα. Βαραίνει η πατίνα του χρόνου που αναδύεται από την ξύλινη κορνίζα του σκοτεινού, σχεδόν ολόμαυρου πίνακα του ’60, με τον τίτλο «Προϊστορικό», του 88χρονου Μίμη Φατούρου. Το πιο παλιό έργο, που εκτίθεται στο Atelier kykladon 8, απαντά στο 1921. Ο Αγιος Νικόλαος στην Αίγινα: ένα ευαίσθητο σχέδιο σε μολύβι του μοντερνιστή Πάτροκλου Καραντινού, μέλους της ελληνικής ομάδας των CIAM από το 1933, δωρεά του Ανδρέα Γιακουμακάτου. Ακριβώς από πάνω παρουσιάζεται το «Γυναικείο πόδι» του Κυριάκου Παναγιωτάκου, εκ των σημαντικότερων εκπροσώπων της γενιάς του ‘30 – αρχιτέκτονα της γνωστής Μπλε Πολυκατοικίας, μεταξύ άλλων, δωρεά της Μάρως Αδάμη.

Η ζοφερή πραγματικότητα της ελληνικής μεγαλούπολης ιχνογραφείται γραφιστικά με στυλό διαρκείας, σε καθαρές γραμμές και στυλ κόμικ, στο έργο του Αριστείδη Ρωμανού «Ο αρχιτέκτων οραματίζεται», από τη σειρά «Ο κοινωνικός ρόλος του αρχιτέκτονα» του 1972. Οι βαθυκόκκινες εκολίνες σε παλιά λογιστικά χαρτιά του Διονύση Σοτοβίκη αφήνουν μια αίσθηση vintage, θεατρική σχεδόν, σε διαλεκτική με τα μαύρα κυκλικά μελάνια σε λευκό χαρτί του Αλέξανδρου Τομπάζη. O κόκκινος ιππόκαμπος της Αλεξάνδρας Στράτου, κατασκευή από κόντρα πλακέ θαλάσσης κομμένη σε laser και ο «Κυβικός μη-χώρος 11/ Υβριδικό Σήμα» της Ασπασίας Κουζούπη, ένα πολύχρωμο αλουμινένιο εξάγωνο με ανακλαστικές και μη ανακλαστικές αυτοκόλλητες μεμβράνες οδικής σήμανσης, συνθέτουν τρισδιάστατα με άξονα το χρώμα. Η «Αφρικανική σκόνη» και η «Καστανιά» του Τάσου Κωτσιόπουλου, ανεξίτηλος μαύρος μαρκαδόρος και ξυλομπογιά σε χαρτόνι οντουλέ, οικοδομούν σχέδια που θυμίζουν αποσπάσματα από τις «Αόρατες πόλεις» του Καλβίνο. Ενώ τα «Outlandish domesticity» και

«Φλόγες-μου-διαφεύγουν» του Ηλία Κωνσταντόπουλου, μελάνια σε καφετί χαρτόνι, εικονογραφούν, με λέξεις και χρηστικά αντικείμενα, λεπτομερή στιγμιότυπα της καθημερινότητας.

Δεν πρόκειται μόνο για μια έκθεση, αλλά κυρίως για μια δημοπρασία, στην οποία μπορεί να συμμετέχει οποιοσδήποτε. Η δημοπρασία γίνεται ηλεκτρονικά. 55 αξιόλογα έργα, δωρεές των αρχιτεκτόνων και οικείων τους, αναμένουν προσφορές, με τιμή εκκίνησης τα 100 και 200 ευρώ. Λεπτομέρειες για τα έργα και τη διαδικασία των προσφορών υπάρχουν στην ιστοσελίδα του ΕΙΑ, https://www.eia.auction, η οποία θα ενημερώνεται καθημερινά μεταξύ 1-18 Δεκεμβρίου.

Τα έσοδα της δημοπρασίας θα διατεθούν για την οικονομική ενίσχυση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Ας σημειωθεί ότι ο ΕΙΑ είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός και εδώ και 22 χρόνια πραγματοποιεί εκθέσεις, διαλέξεις, ημερίδες και συνέδρια, προβάλλοντας και ενισχύοντας τον ρόλο της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. «Η σημαντικότερη εκδήλωση του ΕΙΑ ήταν η μεγάλη έκθεση “Greece: 20th c. Architecture”, που φιλοξενήθηκε στο Γερμανικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής και ταξίδεψε σε τρεις ηπείρους», αναφέρουν οι επιμελητές. «Αλλες εκδηλώσεις που αποτελούν καθιερωμένους θεσμούς είναι τα Βραβεία Αρχιτεκτονικής και η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, τους οποίους θέλουμε να προβάλουμε ακόμη περισσότερο στο μέλλον».

​​Εκθεση και δημοπρασία: 1-18 Δεκεμβρίου 2016.  Atelier kykladon 8, Κυψέλη https://www.eia.auction/

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή