Επενδύσεις σε μικρομεσαίες αλλά και πολύ μικρές καινοτόμες επιχειρήσεις θα κάνει το Ταμείο Συμμετοχών, το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που συστήνει το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ). Ο Γενικός Διευθυντής του ΕΤαΕ κ. Πιέρ Λουίτζι Τζίλιμπερτ, που βρίσκεται στην Αθήνα μιλάει για το πώς μπορούν να επωφεληθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το νέο Ταμείο.
– Κύριε Τζίλιμπερτ, πως θα λειτουργεί το νέο Ταμείο Συμμετοχών και ποιες είναι οι καινοτομίες που εισάγει;
Το Ταμείο Συμμετοχών, είναι αν θέλετε μια πλατφόρμα, ώστε να επενδύσουμε σε ταμεία κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital funds) τα οποία θα επενδύουν με τη σειρά τους σε καινοτόμες και γρήγορα αναπτυσσόμενες πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στη χώρα. Πιστεύω ότι αυτή είναι η πρώτη πρωτοβουλία τέτοιας κλίμακας που επιχειρείται στην Ελλάδα για κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών. Θα ξεκινήσουμε την επενδυτική μας δραστηριότητα στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας στις αρχές του 2017 και προσβλέπουμε στην πλήρη ανάπτυξή της με ταχείς ρυθμούς. Η συμφωνία που υπογράφουμε σήμερα με την Ελληνική Κυβέρνηση, είναι μια συμφωνία που θα δώσει σημαντική ώθηση σε τέτοιου είδους επενδύσεις που αφορούν στο μετοχικό κεφάλαιο εταιρειών.
– Το πρόγραμμά σας σήμερα περιλαμβάνει και συμφωνίες μικροπιστώσεων και εγγυοδοτικών εργαλείων με ελληνικούς χρηματοοικονομικούς ενδιάμεσους φορείς. Εξηγείστε μας τη συνολική δραστηριότητα του ΕΤαΕ στην Ελλάδα.
Το Ευρωπαικό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) έχει μια δυνατή, παρότι μικρή, ομάδα στην Αθήνα με πλήρη υποστήριξη από την έδρα μας στο Λουξεμβούργο. Έχουμε βάλει δύο προτεραιότητες στη δουλειά μας. Πρώτον, έχουμε επικεντρωθεί στην αύξηση του αριθμού των συμφωνιών όσον αφορά τα υπάρχοντα προγράμματα χρηματοδοτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης άλλα και άλλων πηγών. Δεύτερον, έχουμε εργασθεί πάνω στο χτίσιμο συνεργασιών με εγχώριους φορείς, με κορυφαία βέβαια τη συνεργασία μας με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, για να δομήσουμε συγκεκριμένες παρεμβάσεις που στοχεύουν στους τομείς που αναφέρατε.
Έχουμε υπογράψει επίσης μνημόνια συναντίληψης και συνεργασίας, με την Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης του Ευξείνου Πόντου και με το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) και έχουμε αναπτύξει μια μακρόχρονη και ισχυρή σχέση συνεργασίας με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, τον κύριο φορέα χάραξης αναπτυξιακής πολιτικής, χωρίς τον οποίο δεν θα μπορούσαμε να προωθήσουμε τις δραστηριότητές μας στην Ελλάδα σε ικανοποιητικό ρυθμό. Αυτοί είναι μακροχρόνιοι δεσμοί μεταξύ οργανισμών που έχουν τις βάσεις τους σε προηγούμενα πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων όπως για παράδειγμα η πρωτοβουλία JEREMIE. Σήμερα προχωράμε αυτές τις σχέσεις στο επόμενο επίπεδο και περιμένουμε ότι ο κατάλογος πιθανών συνεργασιών θα είναι εξίσου μεγάλη και εμπλουτισμένη τον επόμενο χρόνο.
– Στη χώρα μας υπάρχει η εντύπωση ότι η Ελλάδα δεν έχει αξιοποιήσει επαρκώς τις δυνατότητες που δίνονται μέσω του πακέτου Γιούνκερ. Πόσο ακριβές είναι αυτό;
Η πραγματικότητα είναι ότι το 2016 υπήρξε μια χρονιά ορόσημο για το ΕΤαΕ σε σχέση με τη δέσμευσή του απέναντι στην Ελλάδα. Υπογράψαμε μέσα στο έτος οκτώ συμφωνίες, για ένα συνολικό ποσό 120 εκατομμυρίων ευρώ, οι μισές εκ των οποίων επωφελούνται της εγγύησης της ΕΕ μέσω του προγράμματος Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, το γνωστό σχέδιο Γιουνκερ και ειδικότερα το σκέλος πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων το οποίο και διαχειρίζεται το ΕΤαΕ. Επίσης με τη μόχλευση, το παραπάνω ποσό διαθέτει τελικά πολλαπλάσια ποσά στιες ελληνικές επιχειρήσεις.
Η υποστήριξη του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη μας επέτρεψε να ξεκινήσουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες οι οποίες δίνουν ώθηση στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα με γρήγορο ρυθμό. Επιτρέψτε μου να σας δώσω κάποια παραδείγματα: μέσα σε έξι μήνες, υπογράψαμε καινούργιες συμφωνίες εγγυοδοσίας για καινοτόμες ελληνικές επιχειρήσεις με την Eurobank και τον Όμιλο ProCredit όπως και για στήριξη πολύ μικρών και μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω συμφωνιών με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Επιπλέον, εισαγάγαμε εγγυοδοτικά εργαλεία για μικροπιστώσεις και για την κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα σε συνεργασία με την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα.
– Το JEREMIE χρηματοδότησε τις ΜΜΕ με δανειακά εργαλεία μέσω τραπεζών και μέσω επένδυσης σε τέσσερα ταμεία επιχειρηματικών συμμετοχών. Υπήρξε αυτό το σκέλος του JEREMIE επιτυχές;
Για μας η επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα μέσω του JEREMIE επιχειρηματικών συμμετοχών ήταν ένας καλός οδηγός ο οποίος κατέδειξε ότι ο ελληνικός επενδυτικός ορίζοντας παρουσιάζει δυναμική ανάπτυξης. Μέχρι τώρα, έχουμε υποστηρίξει 61 καινοτόμες και γρήγορα αναπτυσσόμενες εταιρείες και η παρούσα πρωτοβουλία με το καινούργιο Ταμείο Συμμετοχών θα μας επιτρέψει να βοηθήσουμε πολύ περισσότερες, δίνοντας τους πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τεχνογνωσία. Είμαστε εξαιρετικά ευτυχείς να βρισκόμαστε στη θέση να παρουσιάσουμε μερικές απτές και πολύ επιτυχημένες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα η Workable, μια εταιρεία που δημιουργήθηκε από το μηδέν, 2-3 χρόνια πριν, και η οποία σήμερα εκτιμάται να έχει τρέχουσα αξία 100 εκατομ. δολλαρίων και απασχολεί περισσότερους από 100 εργαζομένους. Πιστεύουμε, ότι οι ταχέως αναπτυσσόμενες εταιρίες είναι η ατμομηχανη της γρήγορης οικονομικής ανάπτυξης και αυτό είναι το σκεπτικό πίσω από τη δραστηριότητά μας εδώ στην Ελλάδα.
– Οπότε λέτε ότι οι επενδύσεις μέσω αυτού του νέου Ταμείου Συμμετοχών θα αναπαράγουν αυτές του σκέλους επιχειρηματικών συμμετοχών του JEREMIE;
Σε ένα βαθμό, ναι, αλλά λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της καινούργιας πρωτοβουλίας και τις προσδοκίες μας για αυτό το Ταμείο Συμμετοχών, θα επενδύσουμε σε πολύ πιο ευρεία κλίμακα απ’ ότι στην περίπτωση του JEREMIE. Θα επικεντρώσουμε και πάλι στις νεοφυείς εταιρίες (start-ups) οι οποίες και αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της επιχειρηματικότητας αλλά επίσης θα ενισχύσουμε κεφάλαια σποράς (seed capital) και μεταφορά τεχνολογίας (technology transfer) όπως και της επιχειρηματικής επιτάχυνσης (accelerators) ). Για την μεταφορά τεχνολογίας που μόλις ανέφερα , μη ξεχνάτε ότι η καινοτομία βασίζεται συχνά στην έρευνα και ξεκινάει μέσα σε ένα εργαστήριο. Σκοπός μας είναι να υποβοηθήσουμε την εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων αυτών και να φέρουμε καινούργιες επιχειρήσεις στη ζωή.
Επιπρόσθετα, είχαμε μια πολύ καλή εμπειρία στην Ελλάδα τα περασμένα χρόνια υποστηρίζοντας νέες ομάδες στο στάδιο της ανάπτυξης και αποβλέπουμε στην συνέχιση της επενδυτικής μας δραστηριότητας σε αυτό το στάδιο. Τα ταμεία Southbridge και Diorama για παράδειγμα, είναι δύο ελληνικά ταμεία επιχειρηματικών συμμέτοχων που επενδύουν σε επιχειρήσεις στο στάδιο της ανάπτυξης (growth capital), κάτι που είναι εξαιρετικής σημασίας σε μια οικονομία έχει άμεση ανάγκη τόνωσης.
– Πώς μπορεί το ΕΤαΕ να βοηθήσει τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες νέων ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση;
Η ανεργία ανάμεσα στους νέους στην Ελλάδα βρίσκεται στο ευρωπαϊκό υψηλό του 47%. Χρειάζονται προσπάθειες ώστε να κρατήσουμε τα ταλέντα στην Ελλάδα και να δώσουμε ουσιαστική χείρα βοηθείας στην επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στη χώρα γενικότερα. Για αυτό το λόγο το ΕΤαΕ είναι πρόθυμο να στηρίξει επιχειρήσεις στον τομέα των μικροπιστώσεων (microfinance) όπως επίσης και θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων (business incubators) και επιχειρηματικούς επιταχυντές (accelerators) ώστε να προωθήσουν την ανάπτυξη της έρευνας και των νέων ιδεών. Αυτό θα βοηθήσει τους νέους επιχειρηματίες να παρουσιάσουν τις καινοτομίες τους με τέτοιο τρόπο ώστε να προσελκύσουν χρηματοδότες, να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν αξία προς όφελος των ιδίων και των επενδυτών τους και, κατά συνέπεια, της ελληνικής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, τα πανεπιστήμια είναι οι κοιτίδες καινοτομίας και παίζουν έναν αποφασιστικό ρόλο στη δυναμική έρευνας και καινοτομίας στον ακαδημαϊκό τομέα.
– Πώς θα επιτύχετε την αξιοποίηση της έρευνας που παράγεται στα πανεπιστήμια για την ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών;
Το ΕΤαΕ ήταν ο πρώτος οργανισμός στην Ευρώπη που στήριξε τη μεταφορά τεχνολογίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο αρχίζοντας τη δραστηριοποίηση του σε αυτό τον τομέα στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Σήμερα, έχουμε ευρύτατη τεχνογνωσία σε αυτό τον χώροκαι έχουμε δημιουργήσει πολύ επιτυχημένες δομές με πανεπιστήμια σε πολλές χώρες της ΕΕ ακριβώς για αυτό το σκοπό. Αυτός ο ισχυρός δεσμός ανάμεσα στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω στην Ελλάδα και εμείς θα βοηθήσουμε σε αυτό.
Βασιζόμαστε σε ένα μεγάλο βαθμό στους συνεργάτες μας εδώ στην Ελλάδα. Όλοι οι αυτοί, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, μας παρέχουν σημαντική υποστήριξη σε σχέση με την εκκίνηση του Ταμείου Συμμετοχών με πανελλαδική στόχευση. Το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης είναι αρωγός μας, καθοδηγώντας μας σε σχέση με τις προτεραιότητες σε επίπεδο αναπτυξιακής πολιτικής. Είμαστε μια γέφυρα ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, και χωρίς όλες αυτές τις συνεργασίες, δεν θα είχαμε καταφέρει να είμαστε τόσο αποτελεσματικοί.
Συνολικά, είμαι εξαιρετικά ευτυχής για το ότι μπορούμε να προωθήσουμε αυτήν την πρωτοβουλία του Ταμείου Συμμετοχών και πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή θα βοηθήσει την τόνωση της ελληνικής αγοράς κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών για τα επόμενα χρόνια άλλα και θα βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός υγιούς και ικανού οικοσυστήματος γύρω από αυτού του είδους χρηματοδοτήσεις.