INFLUX, ARTIST COLLECTIVE,
ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΙΝΙΚΟΡΗΣ
Πεδίο βολής (Αγριόπαπιες)
Σκηνοθεσία: Κορίνα Βασιλειάδη –
Χάρης Πεχλιβανίδης
Θέατρο: Πειραματική Σκηνή του Εθνικού
Μόλις 23 παραστάσεις είχε περιθώριο μια υποδειγματική δουλειά έρευνας και καθαρόαιμου πειραματισμού να παρουσιαστεί στο περιορισμένο κοινό που την περίμενε, αλλά κυρίως στο άλλο, το ευρύτερο, που ανάμεσα σε εκατοντάδες παραγωγές θα έπρεπε να την εντοπίσει.
Πρόλαβα την προτελευταία παράσταση στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και λυπάμαι που γράφω εκ των υστέρων, είναι όμως από τις συνέπειες της θηριώδους υπερπροσφοράς αθηναϊκών παραγωγών, φαινομένου μοναδικού ίσως στον κόσμο.
Η ομάδα Influx ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 2012 κι έκτοτε ασχολήθηκε με το έργο αλλά προφανώς και με τον κόσμο του Ιψεν σε σχέση με το σήμερα και μ’ εμάς. Η φετινή δουλειά τους, εναρκτήρια της Πειραματικής Σκηνής για τη σεζόν, είναι το τελευταίο μέρος ενός τριπτύχου, απαύγασμα μελέτης και πειραματισμού πάνω σε έργα του Ιψεν, για το οποίο η ομάδα κέρδισε επί δύο συνεχόμενες χρονιές υποτροφία από το Ιδρυμα Ιψεν της Νορβηγίας.
Από την αρχή της παράστασης είναι ολοφάνερη η συγκροτημένη σύλληψη ιδέας και σκηνοθεσίας συνεπώς και μετάφρασης (Κορίνα Βασιλειάδη – Χάρης Πεχλιβανίδης), αλλά και η κατάδυση δραματουργίας κι ερμηνευτών στην ουσία της «Αγριόπαπιας», του αποκαλυπτικού αριστουργήματος του Ιψεν πάνω στη βίαιη κατακρήμνιση του «ζωτικού ψέματος» από τη ζωή ενός μέσου ανθρώπου.
Ο μέσος άνθρωπος είναι εδώ ο φωτογράφος Γιάλμαρ Εκνταλ, που ζει περιορισμένα αλλά ήρεμα με τη γυναίκα του Γκίνα, τη 14χρονη κόρη τους Εντβιγκ –μεγάλη αδυναμία του– και τον γέρο πατέρα του, ο οποίος κατεστραμμένος ηθικά και οικονομικά παρηγοριέται κρατώντας στη σοφίτα διάφορα πουλιά, μεταξύ αυτών μια πληγωμένη αγριόπαπια που υπεραγαπά η εγγονή του. Η Γκίνα δούλευε κάποτε στο αρχοντικό του μεγαλέμπορου και ιδιοκτήτη ορυχείων Χόκεν Βέρλε, πατέρα του Γκρέγκερς Βέρλε. Αυτός, καταφθάνοντας ύστερα από χρόνια απομονωμένου βίου στο πατρικό του, αντιλαμβάνεται πως ο μισητός πατέρας του πάντρεψε τον επιστήθιο φίλο του Γιάλμαρ εσπευσμένα με την Γκίνα, με την οποία είχε ερωτικό δεσμό από τον οποίο πιθανόν προέρχεται και η Εντβιγκ, με αδύναμη όραση όπως και ο πατέρας του. Βάζει ως στόχο της ανικανοποίητης ζωής του να διαφωτίσει τον φίλο του για το ψέμα που στηρίζει τη ζωή του. Η συνέχεια είναι δραματική.
Είναι τόσο μελετημένες και εύστοχες οι δραματουργικές επεμβάσεις του Πρόδρομου Τσινικόρη, που ενώ πρόκειται ουσιαστικά για καινούργιο έργο, μοιάζει να μην έχει μετακινηθεί τίποτε από την ατμόσφαιρα, τους χαρακτήρες, τη σχέση των προσώπων και την όλη ουσία.
Ακόμη και η δραματική αλλαγή του τέλους, όπου η 14άχρονη Εντβιγκ –το μεγάλο θύμα του Γκρέγκερς Βέρλε– αντί να αυτοκτονήσει πυροβολεί όσους έχτισαν γύρω της τον «ψευδή εαυτό» της, μοιάζει τόσο φυσικό σαν να ήταν σημερινή επιλογή του Ιψεν, πραγματική ή συμβολική.
Ο περιορισμός των ρόλων από καμιά εικοσιπενταριά σε τέσσερις ανδρικούς κι ένα γυναικείο, παιγμένους από τρεις γυναίκες κι έναν μόνο άνδρα, αποτελεί επίσης μια τολμηρή, πειραματική πρόκληση για τους ηθοποιούς, συνδέοντας την έννοια του «ρόλου» στη ζωή και στο θέατρο.
Καθώς η καλή ηθοποιός Ανθή Ευστρατιάδου με το νευρώδες και εφηβικό της παράστημα απεκδύεται ενώπιόν μας τον ρόλο του φύλου της για να ενδυθεί με πειστική φυσικότητα τον ρόλο του Γιάλμαρ Εκνταλ, δίνει την αρχή πάνω στην οποία δουλεύτηκε ο ρόλος της όπως και οι ρόλοι των πατεράδων Βέρλε και Εκνταλ που παίζονται εξαιρετικά μελετημένα και χωρίς καμία προσποίηση φύλου από την Κλέα Σαμαντά. Η Ειρήνη Κυριακού με γλυκύτητα και απροσποίητη παιδική αθωότητα φώτισε την παγίδευση της έφηβης Εντβιγκ στον ιστό «προστατευτικών» ψεμάτων πατέρα και παππού, καθώς η μητέρα της Γκίνα έχει –κατά τη δραματουργική εκδοχή– πεθάνει. Ο Χάρης Πεχλιβανίδης ως Γκρέγκερς Βέρλε ανέδειξε την προβληματική προσωπικότητά του και την καταφυγή στο δικό του ζωτικό ψέμα, του αυτόκλητου κήρυκα της αλήθειας και της «ανώτερης» ζωής.
Σπουδαίο εύρημα το λειτουργικό χαλί (σκηνικά – κοστούμια: Γκόγκου, Κανακίδου, Σαμαρτζίδου) κάτω απ’ το οποίο κρύβονταν ψέματα, φόβοι, προβλήματα, ψεύτικοι εαυτοί σε αυτήν τη γόνιμη δουλειά σοβαρής μελέτης και πειραματισμού.