H πρόθεση του επόμενου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να ενισχύσει τις υποδομές της χώρας ανακατασκευάζοντας δρόμους, γέφυρες, λιμάνια κ.λπ., μέσω ενός προγράμματος δημόσιων επενδύσεων 1 τρισ. δολαρίων, συμπίπτει με μια περίοδο έλλειψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
Προτού αρχίσουν τα έργα, ο κ. Τραμπ θα πρέπει να λάβει την έγκριση του Κογκρέσου. Χάρη στην υποστήριξη των Δημοκρατικών και στην πίεση που ασκούν επιχειρηματικές ομάδες, εκτιμάται πως ο κ. Τραμπ θα μπορούσε να πείσει τους Ρεπουμπλικανούς που ελέγχουν τη Γερουσία, υπό την προϋπόθεση ότι το σχέδιο δεν θα αύξανε σημαντικά το δημόσιο χρέος. Οι αυτοκινητόδρομοι των ΗΠΑ κατά τα δύο τρίτα δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση και σχεδόν 143.000 γέφυρες χρειάζονται επισκευές, σύμφωνα με υπολογισμούς του αμερικανικού υπουργείου Μεταφορών.
Ταυτόχρονα, εργολάβοι του κατασκευαστικού τομέα αναφέρουν ότι παρατηρείται έλλειψη εργατών στις νότιες, μεσοδυτικές και νοτιοδυτικές ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed). Λίγους μήνες νωρίτερα, η αμερικανική ένωση κατασκευαστών σπιτιών υπολόγιζε ότι στον κλάδο υπάρχουν 200.000 κενές θέσεις εργασίας, αριθμός αυξημένος κατά 81% σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν.
Για να γίνουν έργα υποδομής χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό, όπως χειριστές βαρέων μηχανημάτων και ειδικοί στην κατεργασία του σιδήρου. Ωστόσο έχει μειωθεί ο αριθμός τέτοιων εργατών εξαιτίας της κρίσης το 2007-2008. Πολλοί από τους εξειδικευμένους εργάτες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στις σπουδές τους, άλλοι κατατάχθηκαν στον στρατό ή μεταπήδησαν σε κακοπληρωμένες δουλειές στον τομέα των υπηρεσιών ή σε άλλους τομείς. Οι παράτυποι μετανάστες, που σε άλλη περίπτωση θα μπορούσαν να αναπληρώσουν κάποια κενά, μάλλον δεν θα χρησιμοποιηθούν, διότι οι εταιρείες δεν θέλουν να επενδύσουν στην εκπαίδευση προσωπικού, δεδομένης της αντιμεταναστευτικής ρητορικής του Ντόναλντ Τραμπ. Η έλλειψη εργατικού δυναμικού αυξάνει το κατασκευαστικό κόστος, σύμφωνα με την κυβέρνηση και τους ειδικούς του κλάδου της βιομηχανίας, και αυτό θα μπορούσε να περιορίσει το εύρος του επενδυτικού σχεδίου. Θέλοντας να καλύψουν το κενό, το αμερικανικό υπουργείο Εργασίας και η ομοσπονδιακή υπηρεσία αυτοκινητοδρόμων σκοπεύουν να ενισχύσουν διάφορους δήμους, ώστε αυτοί με τη σειρά τους να εκπαιδεύσουν εργάτες στην κατασκευή δρόμων και γεφυρών. Ακόμη και αν τα έργα υποδομής δεν γίνουν όπως ακριβώς τα έχει φανταστεί ο κ. Τραμπ, θα ενισχύσουν αρκετές βιομηχανίες, από τη Nucor, που κατασκευάζει χάλυβα, μέχρι την Concrete, που παράγει τσιμέντο, και την Caterpillar, που παράγει μηχανήματα που χρησιμοποιούνται σε κατασκευαστικές εργασίες. Η αύξηση των δαπανών για έργα υποδομής θα ενίσχυε και τα εργατικά συνδικάτα, γεγονός που ικανοποιεί τους Δημοκρατικούς.
«Θα κατασκευάσουμε νέους δρόμους, τούνελ, γέφυρες, σιδηροδρομικές γραμμές, αεροδρόμια, σχολεία και νοσοκομεία», καυχήθηκε ο κ. Τραμπ την 1η Δεκεμβρίου, μιλώντας στο Σινσινάτι. Επίλεκτο μέλος της ομάδας που προετοιμάζει τη μεταβίβαση της εξουσίας στον κ. Τραμπ λέει ότι η ψήφιση νόμων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση των έργων υποδομής, θα αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα του νέου προέδρου κατά τις πρώτες 100 ημέρες της διακυβέρνησής του. Σε ιστοσελίδα του κ. Τραμπ αναφέρεται ότι η νέα κυβέρνηση θα πάρει μέτρα για να καλύψει κενό 1 τρισ. δολαρίων στη χρηματοδότηση έργων υποδομής την ερχόμενη δεκαετία. Οπως συμβαίνει και με άλλες προεκλογικές υποσχέσεις του κ. Τραμπ, και το σχέδιο για την ενίσχυση των υποδομών δεν συνοδεύεται από πολλά διευκρινιστικά στοιχεία. Ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, δήλωσε πριν από 20 ημέρες: «Ελπίζω να αποφύγουμε –και είμαι βέβαιος ότι θα το πετύχουμε– ένα σχέδιο ενίσχυσης της οικονομίας με 1 τρισ. δολάρια».
Παίρνοντας αποστάσεις από τη δημοσιονομική πολιτική που εφαρμοζόταν κατά το παρελθόν, ο κ. Τραμπ έχει προτείνει τη μείωση της φορολογίας και την αύξηση των επενδύσεων σε έργα υποδομής. Η αμερικανική κυβέρνηση λαμβάνει τέτοια μέτρα για να ενισχύσει την οικονομία σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Ο κ. Τραμπ έχει συζητήσει την πιθανότητα να δοθούν φοροαπαλλαγές σε σχέση με τα έργα υποδομής. Οι Δημοκρατικοί έχουν επικρίνει αυτό το σχέδιο, υποστηρίζοντας ότι θα ωφελούσε μόνο τη Wall Street και ότι θα ήταν λίγα τα έργα που θα γίνονταν και οι νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργούνταν. Η επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το κόμμα θα μπορούσε να συνεργαστεί με τους Ρεπουμπλικανούς για τα έργα υποδομής.Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι οι Δημοκρατικοί θα απορρίψουν οτιδήποτε «μοιάζει απλώς με υποδομές. Θα πρέπει ο νόμος να αφορά υποδομές που όντως θα αυξήσουν το εισόδημα των Αμερικανών εργατών».
Εναλλακτικές προτάσεις
Εξετάζονται και άλλες εναλλακτικές προτάσεις στην περίπτωση που το Κογκρέσο δεν εγκρίνει ένα μεγαλόπνοο σχέδιο επενδύσεων σε υποδομές. Μία εξ αυτών είναι να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα από την επιστροφή εταιρικών κερδών από το εξωτερικό. Αλλες περιλαμβάνουν την αύξηση του φόρου στα καύσιμα ή την επιβολή νέου δασμού στη μεταφορά φορτίων. Ο κ. Χάρι Χόλτζερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν, επισημαίνει ότι οι επισκευές δρόμων και γεφυρών θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα των ΗΠΑ και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας για εργάτες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Ωστόσο, η κυβέρνηση θα πρέπει να σχεδιάσει πολύ προσεκτικά το όλο πακέτο, έτσι ώστε να υπάρξει χρόνος για την εκπαίδευση μιας νέας γενιάς εξειδικευμένων εργατών.