Στη «βαθιά» Αγγλία του Brexit

4' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το σχεδόν άδειο τρένο με το οποίο ταξιδεύω έχει φτάσει ύστερα από περίπου 80 λεπτά στον προορισμό του. Εχω αφήσει πίσω το χριστουγεννιάτικο, ασφυκτικά γεμάτο από τουρίστες, χαρούμενο, πανάκριβο, μεθυστικά κοσμοπολίτικο Λονδίνο και ξαφνικά αισθάνομαι να προσγειώνομαι σε μια άλλη χώρα μέσα στην ίδια χώρα: βρίσκομαι στο παραθαλάσσιο Clacton-On-Sea.

Στην αρχή αισθάνομαι ανακούφιση. Επιτέλους, κάποια ηρεμία. Η μέρα είναι τυπικά χειμωνιάτικη, με μια χλωμή υποψία ηλιοφάνειας να κάνει το κρύο λίγο περισσότερο υποφερτό και το κρώξιμο των γλάρων να σου υπενθυμίζει ότι η θάλασσα δεν είναι πολύ μακριά. Η καλή διάθεση δεν διαρκεί για πάντα. Μετράω μόνο λίγα λεπτά σε αυτή την εντελώς άγνωστη σ’ εμένα γωνιά της Αγγλίας και γρήγορα με πλημμυρίζει η αίσθηση ότι θα μπορούσα να πάρω το επόμενο τρένο και όλες οι απαντήσεις στο φιλόδοξο ρεπορτάζ μου να βρίσκονται εδώ, σε αυτόν τον συμβατικό, αλλά τόσο τυπικά αγγλικό κεντρικό δρόμο του Κλάκτον, μιας πόλης 55 χιλιάδων ανθρώπων που πέτυχε ένα από τα πιο εντυπωσιακά ποσοστά υπέρ της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση: 70%. Είναι η Αγγλία που ξέρουμε από τα φροντιστηριακά βιβλία των Αγγλικών της εφηβείας μας, η «βαθιά» Αγγλία των Μαρκς εντ Σπένσερς, η σκληροτράχηλη Αγγλία του ‘70 και του’80, η Αγγλία όλων των κλισέ. Ο ανάλαφρος, κοσμοπολίτικος αέρας του Λονδίνου μοιάζει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Ξεχάστε τους καλοντυμένους, σοφιστικέ Λονδρέζους, ξεχάστε τα προσεγμένα καφέ και εστιατόρια, ξεχάστε τη μόδα, ξεχάστε πολλά από αυτά που νομίζετε ότι ξέρετε για τη χώρα με βάση αποκλειστικά τις εικόνες του Λονδίνου. H διαφορά ανάμεσα στην πρωτεύουσα και το Κλάκτον δεν είναι μόνο οικονομικής τάξης, αυτό ίσως είναι το λιγότερο. Είναι ένα σχίσμα περισσότερο πολιτισμικής φύσης, που προκαλεί σοκ στον ανυποψίαστο επισκέπτη, αλλά ταυτόχρονα δίνει πολύτιμες εξηγήσεις γιατί το αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα του Ιουνίου ήταν αυτό που ήταν και γιατί δεν θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετικό. Καλώς ήρθατε στη χώρα του Brexit.

Το Κλάκτον σφύζει από ζωή το καλοκαίρι, αλλά η εικόνα είναι διαφορετική λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Στους δρόμους βλέπεις πολλούς ηλικιωμένους, η περιοχή είναι προορισμός για συνταξιούχους, υπολογίζεται ότι σε 20 χρόνια από σήμερα το 60% των κατοίκων θα έχουν συμπληρώσει τα 60 χρόνια. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να αποτελεί μια εξήγηση για τη θριαμβευτική επικράτηση του «Leave». Αλλά δεν αρκεί. Πολύ πιο σύνθετες απαντήσεις αναζήτησα στην κεντρική pub του Κλάκτον, που «βλέπει» την γκρίζα θάλασσα και τις μελαγχολικά έρημες εγκαταστάσεις του καλοκαιρινού λούνα παρκ. Αντίθετα από το Λονδίνο όπου κάτι τέτοιο θα ήταν ύψιστη αδιακρισία, όλες οι προσπάθειές μου να μιλήσω με θαμώνες του «The Moon and Starfish» στέφθηκαν από αναπάντεχη επιτυχία. Ολοι ήθελαν να μιλήσουν. Ηταν λίγο σαν να βρισκόμουν σε ελληνικό καφενείο κάποιου απομακρυσμένου χωριού, χωρίς τον καπνό και τον Καζαντζίδη.

«Ανήκω στη σιωπηρή μειοψηφία του Κλάκτον», μου λέει συνωμοτικά ο 52χρονος Μπράιαν που πίνει μπίρα με τον πατέρα του. «Αλλά, νομίζω, οι περισσότεροι ψήφισαν να φύγουμε από την Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς να πιστεύουν πραγματικά ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί. Ορισμένοι εξακολουθούν να μην το πιστεύουν». Πιο δίπλα, ο 25χρονος Τζέιμς εργάζεται σε κατάστημα κινητής τηλεφωνίας σε έναν από τους πιο εμπορικούς δρόμους του Κλάκτον. Δεν πήγε να ψηφίσει στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου γιατί… «Δεν ξέρω γιατί δεν πήγα, πραγματικά. Από την παρέα μου μόνο οι μισοί ψήφισαν. Και για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω ακόμα αν έκανα καλά ή άσχημα. Αν υπάρχει μια δικαιολογία, είναι ότι για μας εδώ η έννοια της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι κάτι αρκετά μακρινό. Ναι, γνωρίζουμε τα “θετικά”, όπως ξέρουμε και τα “αρνητικά”, αλλά μέχρι εκεί…» Ο Τζέιμς, πάντως, δείχνει έντονα φιλοσοφική διάθεση, ένα είδος βρετανικής στωικότητας την οποία, ομολογώ, ζήλεψα. «Νομίζω ότι πρέπει να προχωράμε στη ζωή μας με τα δεδομένα που έχουμε κάθε φορά. Ο κόσμος ψήφισε να φύγουμε και νομίζω πως όλοι μας πρέπει να οργανώσουμε τις ζωές μας με τρόπο που θα είναι ο καλύτερος για μας τους ίδιους και για τη χώρα κάτω από τις νέες συνθήκες».

Λιγότερο ψύχραιμη η Μέρι, κοκκινομάλλα, κοντά στα 60, με ίχνη ακόμα από τα χίπικα νιάτα της. Τρελαίνεται από τη χαρά της όταν μαθαίνει ότι είμαι από την Ελλάδα, πιστεύει ακράδαντα ότι εξαιτίας της ιρλανδικής της καταγωγής έχουμε τόσα πολλά να μοιραστούμε. Δείχνω ότι συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό της και όταν αρχίζει να μιλάει επί του θέματος, δεν σταματάει. «Δεν μπορείς να προσπαθήσεις να εξηγήσεις το πάθος των συμπολιτών μου υπέρ του Brexit χωρίς να γίνεις προσβλητικός». Γρήγορα γίνεται σαφές ότι η Μέρι ήταν φανατική υποστηρίκτρια του Remain. «Το πρόβλημα με τα δημοψηφίσματα είναι ότι καλούνται να δώσουν απαντήσεις σε πολύ σοβαρά θέματα άνθρωποι που είναι ελάχιστα ενημερωμένοι και επιρρεπείς στην προπαγάνδα των λαϊκιστών. Εδώ ζει κόσμος που δεν ταξιδεύει πολύ και στην πραγματικότητα επαναλαμβάνουν αυτό που ακούν, δεν συζητάνε, δεν έχουν απόψεις». Οπως και ο Τζέιμς νωρίτερα, έτσι και η Μέρι επιβεβαιώνει ότι το Κλάκτον δεν υποφέρει από κάποιο σοβαρό κοινωνκό πρόβλημα, όπως υψηλή ανεργία, ούτε το προσφυγικό είναι μεγάλο θέμα εδώ.

Επομένως; Η συζήτηση επιστρέφει στις πρώτες εικόνες που είδα βγαίνοντας από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Κλάκτον. Εδώ φυσάει ένας αέρας νοσταλγίας για την παλιά Αγγλία, για τις «χαμένες παραδόσεις της χώρας» που ισοπεδώνονται στο «μεταλλαγμένο» Λονδίνο «των πολυεθνικών», των «γκέι που παντρεύονται» και των πολιτικών που έπαψαν να νοιάζονται για τον «απλό λαό».

Η φωνή αυτής της Αγγλίας ακούστηκε στις 23 Ιουνίου του 2016.  

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή