Ισχυρό πλήγμα δέχθηκε ο τουρισμός της Λέσβου, της Σάμου και της Χίου λόγω του προσφυγικού ζητήματος, με τις σημαντικότερες επιπτώσεις να εντοπίζονται στις ακυρώσεις διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχεία, συνεδρίων, προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων και πτήσεων από το εξωτερικό, στη συρρίκνωση της σεζόν, στις απώλειες του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων και στον μειωμένο ρυθμό των κρατήσεων.
Αυτά είναι τα βασικότερα συμπεράσματα σχετικής μελέτης που εκπόνησε η εταιρεία V&O για λογαριασμό της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Σύμφωνα με τη μελέτη, σε αρκετά τουριστικά καταλύματα καταγράφηκε η τάση διακοπής της λειτουργίας τους, τουλάχιστον, κατά δύο μήνες νωρίτερα συγκριτικά με την προηγούμενη τουριστική περίοδο λόγω του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος. Επίσης, το επίκεντρο των αναφορών για τα 3 νησιά έχει μετατοπιστεί από την ομορφιά, τη χαλάρωση, τις διακοπές, την ιστορία, τη φύση, τις γεύσεις και την παράδοση στις εικόνες με τους πρόσφυγες και τα θέματα φιλοξενίας και παραμονής τους. Οι συνθήκες αυτές έχουν ανακόψει την οικονομική τους ανάπτυξη. Επιπλέον, οι σοβαρές επιπτώσεις στον εσωτερικό και εισερχόμενο τουρισμό έχουν πλήξει όχι μόνο τους επαγγελματίες του τουρισμού αλλά και όλους τους σχετιζόμενους επαγγελματικούς κλάδους.
Αναλυτικά, στη Λέσβο από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο καταγράφηκε πτώση κατά 58,75% στις αφίξεις των πτήσεων charters. Οι επισκέπτες προέρχονταν από την Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Δανία, τη Νορβηγία και την Αυστρία. Για το 2016 εκτός από τη μείωση στις αφίξεις από τις ανωτέρω αγορές, τέθηκαν εξ ολοκλήρου εκτός του προγραμματισμού των πτήσεων charters οι αγορές της Σουηδίας, της Τσεχίας, της Φινλανδίας, του Βελγίου, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Σλοβενίας. Στη Χίο σημειώθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά πτώση στις αφίξεις μέσω πτήσεων charters σε ποσοστό 68,91%. Οι επισκέπτες ήταν Ολλανδοί και Νορβηγοί, ενώ Αυστριακοί, Σλοβένοι και Τσέχοι που είχαν από μία εβδομαδιαία πτήση την ακύρωσαν κατά τη φετινή σεζόν. Για το 2017, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχει καμία πτήση charter.
Στη Σάμο οι αφίξεις charters μειώθηκαν κατά 23,14%. Οι επισκέπτες προέρχονταν από την Αυστρία, το Βέλγιο, την Τσεχία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, τη Σλοβενία, τη Σουηδία, την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Για το 2016 εκτός από τη μείωση στις αφίξεις από τις ανωτέρω αγορές τέθηκαν εξ ολοκλήρου εκτός του προγραμματισμού των πτήσεων charters οι αγορές της Γαλλίας και της Πολωνίας. Αλλά και στη Λήμνο καταγράφηκε πτώση κατά 17,6% στις αφίξεις πτήσεων charters. Εκτός του προγραμματισμού των πτήσεων charters τέθηκαν εξ ολοκλήρου εκτός οι αγορές της Ιταλίας και της Πολωνίας.
Σημειώνεται ότι εκπρόσωποι ξενοδοχειακών φορέων των νησιών έχουν ζητήσει από το υπουργείο Τουρισμού να συμπεριλάβει στα προγράμματα συνδιαφήμισης της τουριστικής περιόδου του 2017 και τα ακριτικά «προσφυγόπληκτα» νησιά, προτείνοντας στους ξένους τουριστικούς οργανισμούς να δημιουργήσουν ειδικά πακέτα διακοπών 7 ή 14 ημερών προκειμένου να μην επαναληφθεί η κατάρρευση των τουριστικών μεγεθών και δεικτών.