Παρά τις υπερβολικές και συχνά αχρείαστες «κόντρες» που παρατηρούνται στα περισσότερα ζητήματα μεταξύ των αρχηγών και των βουλευτών των κομμάτων, στον ευαίσθητο τομέα της εξωτερικής πολιτικής εκπέμπεται μια ευπρόσδεκτη σοβαρότητα, ιδιαίτερα χρήσιμη στη σημερινή περίοδο εξελίξεων στο κορυφαίο εθνικό ζήτημα, το Κυπριακό.
Η πρόσφατη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, υπό την προεδρία του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, κινήθηκε σε αυτό το πνεύμα και αυτό πιστώνεται στα θετικά του ίδιου, αλλά και όσων συμμετείχαν από τα άλλα κόμματα.
Ο γράφων έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει την αναγκαιότητα εθνικής προσέγγισης και αποφυγής των γνώριμων αλληλομαχαιρωμάτων στα εξωτερικά θέματα και πρωτίστως στο Κυπριακό και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Να μην υπάρχουν υπερβολικές τριβές, στο εσωτερικό –κυρίως μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης– αλλά και ανάμεσα στην Αθήνα και τη Λευκωσία. Είναι σαφές ότι ο μόνος που ζημιώνεται από αυτού του είδους τις διαφορές και τα παιχνίδια επίρριψης ευθυνών είναι ο ελληνισμός.
Υπό αυτό το πρίσμα, έχω την αίσθηση ότι μεταξύ του σημερινού υπουργού Εξωτερικών και του σκιώδους της Ν.Δ. υπάρχουν μεν εύλογες διαφορές, αλλά κινούνται στα όρια που επιβάλλει η προάσπιση του εθνικού συμφέροντος, το οποίο υπερβαίνει πρόσωπα και κυβερνήσεις.
«Συμφωνήσαμε ότι στηρίζουμε μια ορθολογική, αποτελεσματική, λειτουργική λύση του Κυπριακού, που σημαίνει μια Κύπρο χωρίς ξένα στρατεύματα κατοχής, σημαίνει μια Κύπρο χωρίς εγγυήσεις», δήλωσε ο Νίκος Κοτζιάς, μετά την ολοκλήρωση του ΕΣΕΠ. Από την πλευρά του, ο Γιώργος Κουμουτσάκος αναγνώρισε πως «είναι θετικό ότι, έστω και στο παρά πέντε, οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας ενημερώθηκαν θεσμικά από τον υπουργό Εξωτερικών για το πού βρισκόμαστε και για το ποιες προοπτικές υπάρχουν». Θα ξεχωρίσω επίσης τη σοβαρότητα και τις νομικές γνώσεις του επίσης συμμετέχοντος, Ανδρέα Λοβέρδου, ο οποίος ως υφ. Εξωτερικών στην κυβέρνηση Σημίτη συνυπήρξε με τον κ. Κοτζιά όταν αυτός ήταν εμπειρογνώμονας του υπουργείου.
Ο τομεάρχης Εξωτερικών της Ν.Δ. επισήμανε πως «η ενημέρωση και η ανταλλαγή απόψεων στο πλαίσιο του ΕΣΕΠ δεν συνιστά με κανέναν τρόπο συμμετοχή ή συνδιαμόρφωση των θέσεων της ελληνικής κυβέρνησης. Ούτε βέβαια συνιστά κατά οποιονδήποτε τρόπο υποκατάσταση της ευθύνης για τη διαπραγμάτευση και τη συνολική στάση που θα έχει η Ελλάδα, αφού την πλήρη ευθύνη έχει η κυβέρνηση». Εχει δίκιο, αν και σε ένα κορυφαίο θέμα όπως είναι το Κυπριακό, ο γράφων θα προτιμούσε να έχει ουσιαστική συμβολή και η αντιπολίτευση, τουλάχιστον η μείζων. Δεν ξέρω αν αυτό θα συνιστούσε «συνδιαμόρφωση», αλλά είμαστε μικρή χώρα και δεν έχουμε την πολυτέλεια στα μεγάλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της χώρας να μη συντονιζόμαστε. Την πιθανή ζημία από την απρόβλεπτη συμπεριφορά της Τουρκίας δεν θα την υποστεί μόνο η σημερινή κυβέρνηση, αλλά η χώρα, ενώ θα κληθούν να τη διαχειρισθούν και οι επόμενες. Καλό θα ήταν, λοιπόν, να υπάρχει συνεννόηση και για να επιτευχθεί αυτό απαιτούνται συμβιβασμοί, τόσο από την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση. Μια πιθανή δύσκολη φάση στη διαχείριση του Κυπριακού στο προσεχές μέλλον δεν προσφέρεται για κομματικά οφέλη. Ενισχύει τη θέση της Ελλάδας, όχι του εκάστοτε υπ. Εξωτερικών, η σθεναρή υποστήριξη μιας θέσης από όλα τα κόμματα, αλλά και η επίκληση της σκληρής αντίθεσης της αντιπολίτευσης σε κάποια πτυχή μιας διαπραγμάτευσης.
Υπάρχουν τόσα ζητήματα όπου μπορούμε να αναλωθούμε σε επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Στον χειρισμό θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας επιβάλλονται συγκλίσεις, χαμηλοί τόνοι και πατριωτισμός στη σωστή του διάσταση, που εξ αντικειμένου είναι υπερκομματικός.