Πόσα πρόσωπα μπορεί να αλλάξει η Κέιτ Μπλάνσετ; Πόσους διαφορετικούς χαρακτήρες μπορεί να ενσαρκώσει; Ο εναλλακτικός τίτλος της βιντεο-εγκατάστασης «Μανιφέστο» του Γερμανού Τζούλιαν Ρόζεφελντ θα μπορούσε να είναι «Τα 13 πρόσωπα της Κέιτ Μπλάνσετ».
Από το 2015, οπότε και πρωτοπαρουσίασε την εγκατάσταση στη Μελβούρνη, έως πέρυσι στο Βερολίνο, ο Γερμανός εικαστικός και κινηματογραφιστής έχει κατορθώσει να λάβει διθυραμβικές κριτικές για το έργο του, που σήμερα, και έως τις 8 Ιανουαρίου, παρουσιάζεται στο θρυλικό Armory της Νέας Υόρκης, ενώ θα προβληθεί στην επίσημη πρεμιέρα του κινηματογραφικού φεστιβάλ Sundance, στις 19 Ιανουαρίου. Οι 13 οθόνες του έργου του παρουσιάζουν ισάριθμα καλλιτεχνικά μανιφέστα του πυριφλεγούς 20ού αιώνα. Ή, μάλλον, δεν παρουσιάζουν· η Κέιτ Μπλάνσετ γίνεται αυτά τα 13 μανιφέστα, ενώ εκείνα μεταμορφώνονται σε κίνηση και φωνή στα δεκάλεπτα βίντεο.
Η βιντεο-εγκατάσταση βρίσκει έρεισμα στους φουτουριστές, στους θιασώτες του κινήματος Fluxus, στους καταστασιακούς, στην pop art και στο Δόγμα 95, ενώ χρησιμοποιεί τον στοχασμό μεμονωμένων καλλιτεχνών, αρχιτεκτόνων, χορευτών κ.ά. Με προκλητικά σαρκαστικές ιδέες του Γκι Ντεμπόρ, του Καζιμίρ Μάλεβιτς, του Αντρέ Μπρετόν, του Βέρνερ Χέρτζοκ, του Τζιμ Τζάρμους και του Λαρς φον Τρίερ, για να αναφέρουμε μόνον μερικά ονόματα, ο Τζούλιαν Ρόζεφελντ, που έχει σχολιάσει κινηματογραφικά και τον Λουίς Μπουνιουέλ, «ξεφλουδίζει» ακόμη περισσότερο το ανεξάντλητο ταλέντο της Κέιτ Μπλάνσετ. Η Αυστραλιανή ηθοποιός, μάλλον η σπουδαιότερη καλλιτέχνις της γενιάς της διεθνώς, παίρνει το έργο πάνω της· γίνεται, εντέλει, κάτι περισσότερο από φωνή και κίνηση· μεταμορφώνεται και η ίδια σε έργο τέχνης.
Στα συνολικά 130 λεπτά του «Μανιφέστο», ο Τζούλιαν Ρόζεφελντ μοιάζει να δίνει εντολή στην Κέιτ Μπλάνσετ να μεταμορφωθεί από μικροαστή νοικοκυρά σε αταξικό άστεγο, από καλοσυνάτη μητέρα σε δαιμόνια φεμινίστρια, από ηθοποιό, τελικά, σε ολοκληρωμένο έργο. Με τη βαριά βρετανική προφορά της Μπλάνσετ, η γλώσσα που έχει επιλέξει ο Γερμανός καλλιτέχνης αναμειγνύει τις διαπρύσιες διακηρύξεις με τη γλώσσα του δρόμου, ενώ τα βίντεο ακολουθούν όλες τις μοιραίες διακυμάνσεις του βίου όσων προέβησαν σε μανιφέστα.
«Γεμίσαμε φωνές»
Ο Τζούλιαν Ρόζεφελντ, σε συνέντευξή του στο dazeddigital.com, είχε αναφέρει: «Γεμίσαμε δυνατές φωνές δίχως καμιά ουσία ή ευφυΐα. Ωστόσο, οι συντάκτες αυτών των μανιφέστων ήταν βαρείς και θυμωμένοι όσο και αιχμηροί, έξυπνοι και πολύ ποιητικοί. Ας ελπίσουμε ότι το “Μανιφέστο” θα υπενθυμίσει στο κοινό ότι, αν θέλουμε να πούμε κάτι, θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθούμε ότι είναι αιχμηρό και ευφυές, προτού ανοίξουμε το στόμα μας», ενώ για την Κέιτ Μπλάνσετ δήλωσε: «Ανήκει στους εκπληκτικά ενστικτώδεις ηθοποιούς, με αστείρευτη περιέργεια για την ανθρώπινη κατάσταση, αφού ποτέ δεν σταματάει να ψάχνεται. Γι’ αυτό και έπρεπε να της παράσχω κάτι στο οποίο θα μπορούσε να δώσει την ψυχή της. Ηταν συναρπαστικό να την παρακολουθείς να εξαφανίζεται μέσα σε κάθε χαρακτήρα, διότι είναι τόσο καλή σε αυτό που κάνει».
Park Avenue Armory, 643 Park Ave., Νέα Υόρκη, έως 8 Ιανουαρίου. Sundance Film Festival, Παρκ Σίτι, Γιούτα, στις 19 Ιανουαρίου.