Καθώς βρισκόμαστε στην αυγή του νέου έτους, μπορούμε να κοιτάξουμε πίσω στο 2016 και πιο συγκεκριμένα στον κόσμο της μουσικής. Ενας κόσμος που έγινε φτωχότερος από τις πολλές και σημαντικές απώλειες καλλιτεχνών όπως οι Ντέιβιντ Μπόουι, Γκλεν Φρέι, Μορίς Γουάιτ, Κιθ Εμερσον, Πρινς, Λέοναρντ Κοέν, Λέον Ράσελ, Γκρέκ Λέικ και Τζορτζ Μάικλ. Δεν θα ήταν πάραλογος ο χαρακτηρισμός ως η χρονιά που πέθανε η μουσική, αν παράλληλα δεν κυκλοφορούσαν σπουδαία άλμπουμ που επανέφεραν το μουσικόφιλο κοινό στη μαγική περιπέτεια ακρόασής τους.
DAVID BOWIE
Blackstar
(Columbia)
Η δισκογραφική επιστροφή του Ντέιβιντ Μπόουι με το «Blackstar» αποδείχθηκε το τελευταίο αντίο ενός από τα φωτεινότερα αστέρια του ροκ εντ ρολ που πλέον λάμπει στον ουρανό. Θα ήταν άδικο γι’ αυτό το αινιγματικό και σκοτεινό αριστούργημα να το εκθειάσουμε λόγω θανάτου του δημιουργού, αλλά και ατόπημα να το αποκόψουμε απ’ το τραγικό γεγονός. Με τραγούδια όπως τα «Blackstar», «Lazarus» και «I Can’t Give Everything Away», ο Λευκός Δούκας μετατρέπει τον θάνατο σε ποπ τέχνη, χαρίζοντάς μας το σπουδαιότερο αποχαιρετιστήριο άλμπουμ.
RADIOHEAD
A Moon Shaped Pool
(XL)
Επειτα από πέντε χρόνια απουσίας, η εξαιρετικά ορχηστρωμένη επιστροφή των Radiohead μας εισάγει με τον καλύτερο τρόπο στον γοητευτικό κόσμο του «A Moon Shaped Pool». Από την οργισμένη διαμαρτυρία του Τομ Γιορκ στο «Burn the Witch», περιγράφοντας την άνοδο της Ακροδεξιάς, στην υπερβατική γαλήνη του «Daydreaming» με τη βοήθεια των ονειρικών ενορχηστρώσεων του Τζόνι Γκρίνγουντ, η σπουδαιότερη μπάντα των τελευταίων 25 ετών δημιουργεί ένα από τα κορυφαία άλμπουμ της χρονιάς.
NICK CAVE & THE BAD SEEDS
Skeleton Tree
(Bad Seed Ltd)
Το δέκατο έκτο άλμπουμ των Bad Seeds επισκιάζεται από τον τραγικό θάνατο του 15χρονου Αρθουρ, γιου του Νικ Κέιβ. Το σκελετωμένο δέντρο καρποφορεί το πένθος στο ομότιτλο τραγούδι αλλά και την αμφισβήτηση του ίδιου του Θεού στο «Jesus Alone». Ο αρχιερέας της γκοθ μουσικής ακροβατεί ανάμεσα στο σκοτάδι και στο φως, δημιουργώντας με τη βοήθεια του Γουόρεν Ελις έναν βαθύ, λιτό και αλληγορικό κόσμο.
BEYONCE
Lemonade
(Sony)
Σε αντίθεση με τις εγχώριες ποπ σταρ, στην αντίπερα όχθη Ατλαντικού υπάρχουν καλλιτέχνιδες που δικαιολογούν και δικαιούνται επάξια τον τίτλο. Ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις προχωρούν ακόμη παραπέρα και δεν διστάζουν να εξωτερικεύσουν τη σκοτεινή πλευρά τους απέναντι στη λάμψη που τους περιβάλλει, όπως η Μπιγιονσέ με την εξαιρετική «λεμονάδα» της. Πολυεπίπεδα τραγούδια όπως τα «Sorry», «Daddy lessons», «Don’t hurt yourself» και «Formation» αναδεικνύουν το πορτρέτο της μαύρης γυναίκας στην Αμερική του 2016 και επαναπροσδιορίζουν το τραγούδι διαμαρτυρίας στη σύγχρονη μουσική.
LEONARD COHEN
You Want It Darker
(Columbia)
Το «You Want It Darker» είναι το τελευταίο αντίο ενός ποιητή που αντικρίζει τον θάνατο και ανασκοπεί με θλίψη και νοσταλγία τη ζωή του. Ο Λέοναρτ Κοέν μας αποχαιρετά μέσα από τα τραγούδια «Traveling Light» και «I’m Leaving the Table» και μας ευχαριστεί με την πατρική φωνή του για την αγάπη που έλαβε στο «If I Didn’t Have Your Love». Με τη βοήθεια του γιου του Ανταμ, δημιουργεί ένα εξαιρετικό, σκοτεινό άλμπουμ που ταλαντεύεται μεταξύ έρωτα και θανάτου.
SOLANGE
A Seat at the Table
(RCA)
Με το τρίτο και συνήθως καθοριστικό άλμπουμ για τους καλλιτέχνες, η Σολάνζ Νόουλς δημιουργεί ένα άκρως πολιτικοποιημένο αριστούργημα της neo-soul και r’n’b μουσικής. Στιχουργικά αποτυπώνεται μια ειλικρινής διαμαρτυρία απέναντι στις φυλετικές διακρίσεις και στον μισογυνισμό, ψηλαφίζοντας τις διάφορες πλευρές της γυναικείας φύσης. Ως προς τη μουσική, η Σολάνζ γίνεται ριζοσπαστική και αναμειγνύει τζαζ και φανκ ηχοχρώματα στην psycho – soul παλέτα της, δημιουργώντας ένα υπέροχο ηχοτόπιο. Κορυφαία τραγούδια τα «F.U.B.U.», «Mad», «Don’t Touch My Hair».
ANOHNI
Hopelessness
(Rough Trade)
Με το ντεμπούτο προσωπικό άλμπουμ «Hopelessness», η τραγουδίστρια Anohni των Antony and the Johnsons δείχνει απαλλαγμένη από τις εσωτερικές ανησυχίες και αναζητήσεις ως προς τη σεξουαλική της ταυτότητα. Πλέον, ως γυναικεία περσόνα, με τη γλυκιά φωνή της αγγίζει θέματα μιας ζοφερής πολιτικής πραγματικότητας. Τα γεμάτα χρώμα φωνητικά ταιριάζουν υπέροχα με τη σκοτεινή ηλεκτρονική ποπ μουσική, αγκαλιάζοντας περίτεχνα τους στίχους διαμαρτυρίας που αναβλύζουν μέσα από τραγούδια όπως τα «Drone Bomb Me», «Obama», «4 Degrees» και «Execution». H αμεσότητα, ο θυμός και η προτροπή για αλλαγή είναι τα κύρια συστατικά ενός από τα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς.
MICHAEL KIWANUKA
Love & Hate
(Polydore)
Το νέο αστέρι της βρετανικής σόουλ, Michael Kiwanuka, εμφανίζεται διχασμένος και πιο σκοτεινός στη νέα του δουλειά, «Love & Hate». Καθ’ όλη τη διάρκεια του άλμπουμ νιώθεις την αγωνία του να ισορροπήσει ανάμεσα στην ελπίδα και στην απελπισία, με την τραχιά μελαγχολική φωνή του να επαναλαμβάνει «I’m black man in a white world». Μουσικά κάνει ένα βήμα μπροστά, ξεφεύγοντας από το μείγμα της Memphis Soul και της Folk, αναπλάθοντας τα πιο μελαγχολικά στοιχεία της σόουλ μουσικής των δεκαετιών ’60 και ’70. Μια γλυκόπικρη γεύση αφήνουν κορυφαία τραγούδια του άλμπουμ, όπως τα «Falling», «Love & Hate» και «One More Night», που κατέκτησαν το ελληνικό μουσικόφιλο κοινό τη χρονιά που μας πέρασε.
Και οκτώ ελληνικά που ξεχώρισαν
Στη χώρα μας η παραγωγή ήταν πλούσια και πολύ ενδιαφέρουσα σε όλα τα είδη της μουσικής.
XYLOURIS WHITE
Black Peak
(Bella Union)
Με τον παρθενικό τους δίσκο, «Goats», ανέβηκαν στο Νο 1 του Billboard World Albums. Φέτος, δύο χρόνια μετά, αυτό το απίθανο ετερόκλητο ντουέτο του Γιώργου Ξυλούρη και του Jim White με το «Black Peak» δίνουν έμφαση στον αυτοσχεδιασμό αναμειγνύοντας με επιδέξιο τρόπο τις κρητικές επιρροές με τα εμπνευσμένα κρουστά και τα ροκ riffs! Επτά τραγούδια σε σαράντα λεπτά, όπου οργιάζουν το λαούτο και η βαρύτονη φωνή του Ξυλούρη με το post-rock παίξιμο του White. Οι έξοχες αρμονίες στο «Εrotokritos» είναι του Bonnie «Prince» Billy. H παραγωγή του Guy Picciotto, πρώην κιθαρίστα και τραγουδιστή της post-hardcore μπάντας Fougazi, είναι υποδειγματική. Οι ξένοι δισκοκριτικοί αποθέωσαν το «Black Peak», αν και δυσκολεύονται να τον κατατάξουν σε είδος. Τι είναι; Free-Jazz, avant-rock, post-rock, folk-rock; Αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες.
VANGELIS
Rosetta
(Decca)
Εργο εμπνευσμένο από τη Rosetta Mission, ένα πρόγραμμα από το 2004 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) να προσεδαφίσει ένα space prob (διαστημικό ερευνητικό όχημα) σε κομήτη για πρώτη φορά στην ιστορία. Η σύλληψη του έργου προέκυψε όταν ο αστροναύτης της ESA, André Kuipers, ενώ βρισκόταν στον διαστημικό σταθμό μίλησε μαζί του για τις εμπειρίες του, και ο Vangelis εμπνεύστηκε να γράψει το «Rosetta». Η μουσική είναι αφιερωμένη σε όλους όσοι κατέστησαν την εν εξελίξει αποστολή «Rosetta Mission» δυνατή. Εργο μυστηριώδες, μελαγχολικό, που συνδέει τη μουσική αριστοτεχνικά με θέματα της επιστήμης και της εξερεύνησης του Διαστήματος. Εξοχο. Υποψήφιο για Grammy New Age μουσικής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΑΣ & 100οC
Ησυχα τραγούδια
για ανέμελα λιβάδια
(Feelgood Record/Alltogethernow)
Λες και είναι ο νέος δίσκος με τις Τρύπες. Ο Αγγελάκας παίρνει το νήμα από εκεί που το άφησε αλλά, με νέα μπάντα, με έντονες ψυχεδελικές αναφορές, με επιλεκτικές αναφορές στην ελληνική παράδοση, με καταιγιστικές κιθάρες και εξαιρετική ενορχήστρωση. Οι σκέψεις είναι αποτυπωμένες σε στίχους επίκαιρους, καυστικούς, προκλητικούς, φαρμακερούς και ενίοτε με συναίσθημα. Οπως πάντα είναι έντιμος σε αυτό που πιστεύει. Το επικό κομμάτι του, «Μόνος από τη λύπη σου», μπαίνει σε περίοπτη θέση στην ελληνική ροκ ανθολογία.
Κ ΒΗΤΑ
Ομόνοια
(Minos EMI)
«Υπνωτικοί δρόμοι, καθυστερημένες πτήσεις δημιουργούν τη σχηματική έννοια της Ομόνοιας, εκεί όπου οι απαντήσεις δεν είναι σημαντικές αλλά το ταξίδι. Μελωδίες, λέξεις που κολλάνε και επαναλαμβάνονται, ρυθμοί από κουτιά νοσταλγούν την εποχή που ήταν χρώματα και το αντίθετο». Το ηλεκτρονικό πόνημα του δημιουργού με ατμοσφαιρικές εικόνες του σήμερα.
THE BOY
Ετοιμοι Ενα
(Inner Ear)
Mέσα σε μια βαρυφορτωμένη βαλίτσα κρύβεται η ζωή μιας γυναίκας σε αναμονή μιας συνάντησης. Ο Αλέξανδρος Βούλγαρης (a.k.a. The Boy) εκθέτει το πρώτο μέρος μιας ιστορίας με ελληνικούς στίχους κεντημένους με συνοπτικές μελωδίες, ηλεκτρονικά beats, ποπ, techno και πανκ ψήγματα.
THE CALLAS
Half Kiss Half Pain
(Inner Ear)
H τετραμελής μπάντα The Callas σε 10 κομμάτια όπου συνυπάρχουν πολυρυθμικές μουσικές με στακάτες κιθάρες, οσμές Νότου και ήχους των χρόνων του new wave των ’70s. Η ηχητική παλέτα του νέου άλμπουμ είναι ποικίλη και διερευνητική, με τραγούδια που κυμαίνονται σε στυλ, από ονειρική ανατρεπτική pop σε βάναυση skronk post-punk να αποδομείται σε ρεμπέτικο, όπως τα οριοθετεί ο παραγωγός τους Jim Sclavunos.
GRAVITYSAYS_IQUANTUM
Unknown
(Inner Ear)
Πέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία του προηγούμενου δίσκου τους, η αναμονή τούς δικαίωσε και με το παραπάνω. Καλοδουλεμένα κομμάτια που αριστοτεχνικά ενώνουν το νήμα από τους Pink Floyd μέχρι τους Radiohead. Κάπου σκάει και ο Χατζιδάκις όσο χρειάζεται. Οι επιρροές ποτέ δεν έκαναν κακό σε εξαιρετικούς μουσικούς.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Μνήμη
(Feelgood records)
Ισως η κορυφαία ερμηνεύτρια της νέας γενιάς. Προσεγμένοι στίχοι, μελωδίες και πολύ καλές ενορχηστρώσεις. Ενας ολοκληρωμένος δίσκος με συνολική αισθητική, που περιέχει οκτώ νέα τραγούδια με την υπογραφή των Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, Γιώργου Κωνσταντινίδη, Τιμολέοντα Γκέτσου και Σταύρου Ρουμελιώτη. Η έκπληξη της χρονιάς από μια τραγουδίστρια με χαμηλό προφίλ που δεν βλέπουμε ούτε ακούμε συχνά σε τηλεόραση ή ραδιόφωνο, αλλά που γεμίζει εύκολα τις μουσικές σκηνές με κόσμο που έχει γούστο και κριτήριο.