Η γοητεία, το κάλλος και η πολιτική

Η γοητεία, το κάλλος και η πολιτική

2' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σ​​το μεγάλο παζάρι της «διερεύνησης» των αδύτων του ανθρώπου και αυτό το πόρισμα γνώρισε μια 24ωρη δόξα: «οι δεξιοί είναι πιο ελκυστικοί από τους αριστερούς». Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Public Economics, στηρίχθηκε στις απαντήσεις που έδωσαν πολίτες σχετικά με την εικόνα υποψήφιων πολιτικών και πιο γοητευτικοί σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Αυστραλία αναδείχθηκαν οι πολιτικοί της Δεξιάς. Οι λόγοι είναι πρωτίστως οικονομικοί, απεφάνθησαν οι ερευνητές· τα πιο εμφανίσιμα άτομα είναι πιθανό να κερδίζουν περισσότερα και εκείνοι που κερδίζουν περισσότερα είναι συνήθως αντίθετοι σε αναδιανεμητικές πολιτικές (ανιστόρητο και έωλο συμπέρασμα), που προωθούνται από κόμματα της Αριστεράς.

Φαιδρές ερμηνείες ενός μάλλον συμπτωματικού και ρηχού συμπεράσματος έρευνας με παράδοξο αντικείμενο. Πώς μπορεί η εξωτερική εμφάνιση να καθορίζει τον ιδεολογικό προσανατολισμό; Το εύρημα αποτελεί άλλον έναν τίτλο-πυροτέχνημα, με στόχο την προσέλκυση αναγνωστών – ποιος δεν θα διαβάσει γιατί οι δεξιοί είναι πιο όμορφοι από τους αριστερούς; Το να είσαι όμορφος αποτελεί μέρος μιας κοινωνικής φαντασίωσης πολύ πιο εκτεταμένης από ό,τι πιστεύουμε. Θεωρείται σχεδόν εγκληματικό το να γερνάς, να παχαίνεις. Επειτα η εμμονή στην αψεγάδιαστη εμφάνιση (η καλύτερη συστατική επιστολή, όπως πιστεύουν πολλοί) συχνά οδηγεί σε διακρίσεις και ρατσισμό – η ευγονική, οι υποχρεωτικές στειρώσεις, τα ιατρικά πειράματα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης αποτελούν από τις πιο μελανές σελίδες της Ιστορίας.

Είναι η λάθος προσέγγιση στο ωραίο και στην υπαρκτή σχέση του με τις ιδέες, την ιδεολογία, την πολιτική. Από καταβολής φιλοσοφίας η «γνώση των αισθήσεων» αντιπαλεύει ή συμπλέει με την «έλλογη γνώση» μέσω των εννοιών. O Πλάτων και ο Πλωτίνος αντιλαμβάνονταν το ωραίο ως λάμψη των ιδεών. Για τον Αριστοτέλη το ωραίο πήγαζε από την τάξη, την ομαλότητα, την ορθή κρίση. Ο Μπάουμγκαρτεν πρώτος έκανε επιστήμη την αισθητική. Ο Καντ πρέσβευε ότι «ωραίο είναι αυτό που ευχαριστεί καθολικά, ξέχωρα από κάποια έννοια». Για τον Σέλινγκ ήταν η πεπερασμένη αναπαράσταση του άπειρου, για τον Χέγκελ η «αισθητή έκφανση της ιδέας», ενώ ο Σοπενχάουερ αντιλαμβάνονταν το ωραίο ως αλήθεια που έχει καταστεί ορατή.

Πολύ μελάνι έχει χυθεί για την εμπλοκή του αισθητικού με την πολιτική, μολονότι οι δύο σφαίρες περιγράφονται η καθεμιά με βάση τα δικά της κριτήρια (την πολιτική καθορίζουν η τάξη και η αταξία, την αισθητική το ωραίο και το άσχημο).

Το κάλλος, η αισθητική και πνευματική καλλιέργεια, η κουλτούρα, ο πολιτισμός είναι ο τρόπος με τον οποίο υφίστανται οι κοινωνίες, είναι η φιλοσοφική τους θεμελίωση από όπου προκύπτουν οι στόχοι και οι προτεραιότητες της ζωής, δηλαδή η χάραξη πολιτικής. Το ωραίο, με την ευρεία έννοια της αισθητικής αναζήτησης, αποτελεί μοχλό των εξελίξεων. Η ιστορία των κοινωνιών ταυτίζεται με την ιστορία των πολιτισμών, οι αισθητικές προσεγγίσεις και οι πολιτισμικές παραδόσεις βρίσκονται πίσω από συμμαχίες ή συγκρούσεις. Ομως, σπάνια η αισθητική γίνεται ή αναγνωρίζεται ως εργαλείο της πολιτικής. Κυριαρχεί το απλό παιχνίδι της γοητείας (γοητεία σημαίνει να παίρνεις την απάντηση «ναι», χωρίς να έχεις κάνει κάποια ξεκάθαρη ερώτηση έλεγε ο Αλμπέρ Καμύ). Με αυτήν ως ένδυμα βαυκαλιζόμαστε ότι είμαστε αθάνατοι· ελκυστικότητα, μια υπεκφυγή μπροστά στη φθορά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή