Αποψη: Η κατά Τραμπ τάξη πραγμάτων – ετοιμαστείτε για το τρενάκι του τρόμου

Αποψη: Η κατά Τραμπ τάξη πραγμάτων – ετοιμαστείτε για το τρενάκι του τρόμου

3' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κάθε εκτίμηση για τη μορφή που θα έχει ο κόσμος μας στην εποχή Τραμπ είναι παρακινδυνευμένη. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει δώσει δείγματα διακυβέρνησης, ενώ η εκστρατεία του διακρίθηκε από αλληλοαναιρούμενες δεσμεύσεις και δηλώσεις, καθιστώντας βέβαιο μόνο ένα: την αβεβαιότητα.

Οι εκπλήξεις είναι στοιχείο το οποίο ο Τραμπ καλλιεργεί στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, αλλά και στα πολιτικά του σχέδια, ως εν αναμονή πρόεδρος. Η Αμερική και ο ο κόσμος θα πρέπει έτσι να προετοιμαστούν για μια επεισοδιακή τετραετία.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών του νέου προέδρου, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για εκπλήξεις. Από τη μία, οι επικριτές του θα αμφισβητήσουν τη νομιμοποίηση του Τραμπ, υπογραμμίζοντας τις συγκρούσεις συμφερόντων και την αδιαφορία του για τα θεσμικά όργανα. Από την άλλη, ο Λευκός Οίκος θα εισαγάγει –ενίοτε μέσω Twitter– νέες κατευθυντήριες γραμμές στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική.

Παρότι η προσπάθεια πρόβλεψης των επικείμενων γεωπολιτικών μετακινήσεων που θα προκαλέσει η προεδρία Τραμπ είναι αδύνατη, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η Ρωσία θα βρεθεί στην κορυφή του καταλόγου αυτού.

Η βελτίωση των σχέσεων με τον αυταρχικό Βλαντιμίρ Πούτιν θα αποτελεί, όμως, ένα μόνο μέρος ευρύτερου παιχνιδιού. Ο Τραμπ θα αποπειραθεί να ανατρέψει εκ βάθρων την εξωτερική πολιτική Ομπάμα και την έμφαση που αυτός έδωσε στην εξισορρόπηση των αμερικανικών συμφερόντων με τις αξίες της χώρας μας.

Η προάσπιση και η προώθηση των φιλελεύθερων δημοκρατικών αξιών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων υπήρξε σημαντικό γνώρισμα της σύγχρονης εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Ο Ομπάμα επεδίωξε να προωθήσει τις αξίες αυτές μέσω της ανάπτυξης, της διπλωματίας και της άμυνας, με ανόμοια αποτελέσματα. Η κυβέρνησή του υπέθετε ότι, εάν οι ΗΠΑ έπρατταν το καλό, τότε η Αμερική θα τα πήγαινε καλά.

Οι πρώτες ενδείξεις για την κυβέρνηση Τραμπ είναι ότι οι αξίες αυτές θα πάψουν να βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων, με τα εμπορικά και στρατηγικά συμφέροντα να καταλαμβάνουν τα πρωτεία. Οι αξίες θα συνεχίσουν ασφαλώς να παίζουν κάποιο ρόλο, μόνον εφόσον το κόστος τους δεν θα είναι υψηλό και εάν μπορούν να αξιοποιηθούν ως διαπραγματευτικό χαρτί. Αν ένα κράτος επιθυμεί βελτιωμένες εμπορικές σχέσεις ή χαλάρωση του καθεστώτος χορήγησης βίζας με τις ΗΠΑ, οι παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων μπορεί να μην απασχολήσουν τη διαπραγμάτευση μαζί του, εφόσον οι ΗΠΑ θα εξασφαλίσουν εμπορικό –ή άλλο– όφελος.

Η ευρύτερη γεωπολιτική εικόνα είναι αυτή που αναμένεται, πάντως, να μεταβληθεί ριζικά. Οι ΗΠΑ θα μεταβληθούν σε οχυρωμένη ενεργειακή υπερδύναμη. Η ενέργεια θα αξιοποιηθεί ως παράγοντας καθορισμού και σύναψης διεθνών συμμαχιών και επιλογής περιφερειακών αντιπάλων. Η διεθνής ενεργειακή ασφάλεια μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική αρχή, η οποία θα επιτρέψει στη νέα κυβέρνηση να συνεργαστεί με τη Ρωσία και να επιτύχει την ανάσχεση της κινεζικής ισχύος.

Μία τέτοια παράτολμη προσέγγιση είναι γεμάτη κινδύνους και μπορεί εύκολα να εκπυρσοκροτήσει. Η πολιτική της «ενεργειακής προτεραιότητας», όμως, έχει ήδη τεθεί σε κίνηση. Η φιλία Πούτιν – Τραμπ θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να καταστούν «καλύτερες φίλες» με τη Ρωσία, ιδίως εάν η Μόσχα είναι πρόθυμη να στρέψει την πλάτη στο Πεκίνο. Αν μάλιστα συνδυάσουμε την ενεργειακή πίεση με τις εθνικιστικές βλέψεις της Ταϊβάν, την εθνικιστική ανάκαμψη της Ιαπωνίας, την πιθανώς πολιτικά «αναστηλωμένη» Νότια Κορέα και τις εκ νέου στραμμένες προς τις ΗΠΑ Φιλιππίνες, το σκηνικό δυναμικής ανάσχεσης των κινεζικών φιλοδοξιών στον Ειρηνικό έχει στηθεί. Το παιχνίδι αυτό, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η στάση της Ρωσίας, είναι ήδη στημένο.

Κάθε συμφωνία με τη Ρωσία, βέβαια, θα οδηγούσε σε «φινλανδοποίηση» της Ουκρανίας, στην εξασθένηση της νατοϊκής παρουσίας και στη σταδιακή απόσυρση των ΗΠΑ από το ευρωπαϊκό σκηνικό, κάτι που θα επέτρεπε τη συνέχιση της σταδιακής κατάρρευσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι παραμένουν ικανοί να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν τον αυταρχισμό και να απεμπολήσουν τον λαϊκισμό, επαναφέροντας φιλελεύθερους δημοκράτες ηγέτες στην ήπειρό τους.

* Ο κ. Μάρκος Κουναλάκης είναι εκδότης του περιοδικού Washington Monthly και επισκέπτης συνεργάτης του Hoover Institution.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή