ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΦΟΡΝΤ
Ημέρα Ανεξαρτησίας
μτφρ.: Θωμάς Σκάσσης
εκδ. Πατάκη
Δεύτερο μέρος της άτυπης τριλογίας του Ρίτσαρντ Φορντ (Μισισίπι 1944-), το πολυβραβευμένο μυθιστόρημα «Ημέρα Ανεξαρτησίας» κυκλοφορεί επιτέλους στα ελληνικά, αν και προηγήθηκαν, κατά τρόπο παράδοξο, το πρώτο και το τρίτο μέρος της, δηλαδή τα βιβλία «Ο αθλητικογράφος» (1996) και «Η χώρα όπως είναι» (2010).
Στα χνάρια των μεγάλων ρεαλιστών μυθιστοριογράφων του Μεσοπολέμου, ο Φορντ αποτυπώνει με ενάργεια τη σκληρή καθημερινότητα στην αμερικανική ενδοχώρα, τα οικονομικά και κοινωνικά διλήμματα, τα ανυπέρβλητα εμπόδια και τις κατεστραμμένες ενδοοικογενειακές σχέσεις της λευκής μεσαίας τάξης, στο τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα, ακολουθώντας το δημιούργημά του, τον μοναδικό και απρόβλεπτο Φρανκ Μπάσκομπ.
Στο πρώτο μέρος της τριλογίας, ο Φρανκ, από επίδοξος διηγηματογράφος θα βρεθεί να συντάσσει αθλητικές ειδήσεις στον περιοδικό Τύπο για να εξασφαλίσει την επιβίωση της εύθραυστης οικογένειάς του. Στο δεύτερο μέρος, στη διάρκεια ενός τυπικού Σαββατοκύριακου, που συμπίπτει με την εθνική εορτή των ΗΠΑ, την 4η Ιουλίου, ο Φρανκ Μπάσκομπ θα ζήσει τη δική του οδύσσεια, μεταξύ Νιου Τζέρσεϊ και Κονέκτικατ. Oμως, ο Φρανκ, μετά 12 έτη, δεν είναι πια ούτε αθλητικογράφος ούτε παντρεμένος.
Ο αναγνώστης, από τις πρώτες σελίδες, καταλαβαίνει τις μεγάλες ανατροπές που έχουν συντελεστεί στη ζωή του. Επαγγελματικά, έχει κατέβει ακόμη ένα σκαλοπάτι: τώρα δεν ζει από το γράψιμο αλλά από τις πωλήσεις ακίνητων. Είναι ένας απλός μεσίτης, που προσπαθεί να επιβιώσει σε μια αγορά-φούσκα, έτοιμη να σκάσει στο παραμικρό στραβοπάτημα της αμερικανικής οικονομίας. Η γυναίκα του Αν τον έχει εγκαταλείψει και με τα δυο τους παιδιά, τον Πολ και την Κλαρίσα, και έχει μετακομίσει στην έπαυλη του ευκατάστατου Τσάρλι, που έγινε ο δεύτερος σύζυγός της.
Τέλος, η Σάλι, η νέα ερωμένη του Φρανκ, δεν φαίνεται να επιζητεί θερμά την επισημοποίηση της σχέσης τους. Σε αυτό το ασφυκτικό –οικονομικά και ψυχολογικά– πλαίσιο, όπου καμιά λύση δεν είναι ορατή στον ορίζοντα, ο Φρανκ υποχρεώνεται εκ των πραγμάτων να επισκεφθεί την πρώην γυναίκα του για να συζητήσουν το μέλλον των παιδιών τους, ιδιαίτερα του βίαιου και προβληματικού Πολ.
Το εορταστικό weekend της 4ης Ιουλίου, κατά το οποίο εκτυλίσσεται ολόκληρο το μυθιστόρημα, ο κεντρικός ήρωας έχει αποφασίσει να το περάσει παρέα με τον έφηβο γιο του, προσπαθώντας να κατανοήσει την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του, απώτερος όμως στόχος του είναι να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής συγκατοίκησης με το «μαύρο πρόβατο» της οικογένειας. Την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, ο Φρανκ είναι διατεθειμένος να απολέσει τη δική του ανεξαρτησία –την οποία έτσι κι αλλιώς αισθάνεται ως «βαρίδι»– και να δεσμευθεί εκ νέου, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, αρκεί να επιτύχει την ουσιαστική επανένωση με τα παιδιά του, το γεφύρωμα του χάσματος με τη επόμενη γενιά, που παραπαίει χωρίς καθοδήγηση.
Πλήρης αποτυχία…
Το κοινό ταξίδι πατέρα και γιου θα αποτύχει παταγωδώς, όμως δεν έχει και τόση σημασία για τον αναγνώστη η έκβασή του, όσο οι φορτισμένες με ένταση σκηνές καθ’ όλη τη διάρκειά του. Ο Ρίτσαρντ Φορντ κεντά στον μυθιστορηματικό του καμβά, μικρά καθημερινά στιγμιότυπα γεμάτα ζωντάνια, συναίσθημα και χιούμορ. Πολλά από αυτά, θα μπορούσαν να σταθούν κι από μόνα τους, σαν αυτοτελείς ιστορίες, όπως το φλερτ του ήρωα με τη σερβιτόρα ενός εστιατορίου ή οι συνθήκες εργασίας στο μεσιτικό γραφείο.
Εικόνες μιας άλλης Αμερικής, που θα περνούσαν απαρατήρητες αν δεν απαθανατίζονταν από την πένα του συγγραφέα, κακοφωτισμένοι μικρόκοσμοι, που δεν θα απασχολήσουν ποτέ την πολιτική και κοινωνική ιστορία της χώρας, ωστόσο τόσο απαραίτητοι για την ύπαρξή της.