ΙΜΠΡΑΧΗΜ NTIZMAN
ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σαν αδέλφια
εκδ. Επτάλοφος και JASON BOOKS
σελ. 262
Σαν ένα γράμμα τοποθετημένο μέσα σε ένα μπουκάλι, πεταμένο από τις ακτές του Βοσπόρου ή της Μικράς Ασίας στη θάλασσα του Αιγαίου με την ευχή τα θαλάσσια ρεύματα να το οδηγήσουν στη δυτική πλευρά του. Αυτό θα μπορούσε να είναι η πρώτη επιστολή που απηύθυνε σε έναν άγνωστο Ελληνα ο Τούρκος διανοούμενος –μεταξύ άλλων συγγραφέας, διδάσκει τουρκική γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Αγκυρας– Ιμπραχήμ Ντιζμάν. «Πολύτιμε Ελληνα φίλε μου», ξεκινά η επιστολή.
Χάρη στην εκδότρια Σεμπνέμ Αρσλάν, κοινή φίλη των δύο, η επιστολή του Ντιζμάν έφτασε στα χέρια του Αλέκου Παπαδόπουλου, Ελληνα δημοσιογράφου από την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος από το 1955 ήταν στην ηγεσία της Πολίτικης εφημερίδας «Εμπρός», έως τα τέλη του 1964, οπότε και μετανάστευσε στην Ελλάδα. «Να αλληλογραφήσω με έναν ξένο και να πούμε τι; Στη συνέχεια, όμως, σκέφθηκα ότι δεν είναι απαραίτητη η γνωριμία δύο ατόμων, προκειμένου να στήσουν μία γέφυρα επικοινωνίας», γράφει ο Αλέκος Παπαδόπουλος στην πρώτη του, απαντητική, επιστολή προς τον Ιμπραχήμ Ντιζμάν.
Η συνθήκη της αλληλογραφίας –συνολικά 20 επιστολές– μεταξύ δύο αγνώστων αποτελεί ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου «Σαν αδέλφια». Και αυτό διότι μπορεί οι δύο επιστολογράφοι να μιλούν για τα βιώματά τους από την πολυπρισματική σχέση Ελλήνων και Τούρκων σαν να γνωρίζονται από καιρό, ωστόσο καθώς παραμένουν άγνωστοι μεταξύ τους η ματιά τους γίνεται ευκολότερα οικεία στις νέες γενιές Ελλήνων και Τούρκων που δεν έχουν ζήσει γεγονότα όπως τα Σεπτεμβριανά του 1955 και η κατοπινή σταδιακή φυγή των Ελλήνων της Πόλης από τον τόπο που γεννήθηκαν.
«Σήμερα στην Πόλη ζουν το πολύ 2.000 Ελληνες, που είναι υπερήλικες, με αποτέλεσμα ο αριθμός να μειώνεται συνεχώς», λέει στην «Κ» ο Αλέκος Παπαδόπουλος. «Ωστόσο η νεολαία δεν γνωρίζει τι έχει περάσει η Ρωμιοσύνη στην Πόλη, και το βιβλίο μπορεί να συμβάλει σε αυτό», προσθέτει. Βέβαια, όπως παρατηρεί στο προλογικό του σημείωμα για το βιβλίο ο Δημήτρης Κιτσίκης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οττάβας, τακτικό μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Καναδά, «ένα διαζύγιο δύναται νομικά να είναι τελεσίδικο. Ενα ελληνοτουρκικό διαζύγιο ψυχολογικά δεν είναι».
Αλλωστε, όπως λέει ο Ιμπραχήμ Ντιζμάν στην τελευταία του επιστολή στον Αλέκο Παπαδόπουλο, «γνωρίζω ότι η καρδιά σας βρίσκετε στην Ιστανμπούλ. Οι καρδιές και τα όνειρα δεν γνωρίζουν σύνορα».