Με αφορμή την τελετή ορκωμοσίας και την εναρκτήρια ομιλία του 45ου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μια μικρή αναδρομή σε προηγούμενες εναρκτήριες ομιλίες και ορκωμοσίες είναι αναγκαία, ώστε να τεθεί το απαραίτητο ιστορικό πλαίσιο που θα βοηθήσει στην ασφαλέστερη εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με την παρθενική μέρα του νέου Αμερικανού προέδρου. Oπως αναφέρει δημοσίευμα του Independent, η ιστορία των εναρκτήριων ομιλιών των ΗΠΑ είναι εξαιρετικά πολύπλευρη, αποτελούμενη τόσο από ιστορικές εκλεπτυσμένες φράσεις, διαχρονικής αξίας και δύναμης, όσο και από ακατανόητα συνονθυλεύματα συνθημάτων και προτάσεων, κάτι που με άλλα λόγια σημαίνει ότι κάποιοι πρόεδροι στάθηκαν στο ύψος της περίστασης και της ιστορικής στιγμής που περιέβαλλε την εναρκτήρια ομιλία τους, βγάζοντας σπουδαίους και μοναδικούς λόγους, ενώ κάποιοι άλλοι απλώς όχι.
Πρώτο στη λίστα όσων στάθηκαν και με το παραπάνω στο ύψος της συγκεκριμένης περίστασης, ο Independent αναφέρει τον Φράνκλιν Ρούζβελτ, τον πρόεδρο που διαχειρίστηκε τη μεγάλη οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’30, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Πρέπει να αναλογιστούμε ότι η εναρκτήρια ομιλία του Ρούζβελτ έλαβε χώρα τον Μάρτιο του 1933, σε μια χρονική στιγμή που ο Αδόλφος Χίτλερ βρισκόταν στο κατώφλι της εξουσίας στη Γερμανία, ο φασισμός κάλπαζε στην Ευρώπη, τρεφόμενος από την οικονομική καταστροφή και απογοήτευση, και οι ΗΠΑ αντιμετώπιζαν μια οικονομική κρίση πρωτοφανούς εύρους και μεγέθους, για να αντιληφθούμε τη σημασία του μηνύματος ελπίδας που προσπάθησε να εμφυσήσει στον αμερικανικό λαό η εναρκτήρια ομιλία του 32ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Αντιμετωπίζοντας με ειλικρίνεια την κρισιμότητα της ιστορικής συγκυρίας, ο Ρούζβελτ τόνισε ότι το αμερικανικό έθνος και οι πολίτες του «πρέπει να φοβούνται μόνο τον φόβο αυτόν καθαυτό, τον παράλογο και αδικαιολόγητο τρόμο που παραλύει τις αναγκαίες προσπάθειες να μετατρέψουμε την υποχώρηση σε πρόοδο», τονίζοντας ότι «το σπουδαίο αυτό έθνος θα αντέξει όπως έχει αντέξει μέχρι τώρα, θα αναστηθεί και θα ευημερήσει». Επιπλέον, εξαιρετική διαχρονικότητα παρουσιάζει και η αναφορά του στην υπεροχή των κοινωνικών αξιών έναντι του απλού οικονομικού οφέλους, μία αναφορά που η σημασία της γιγαντώνεται αν λάβουμε υπόψη μας τις οικονομικές κρίσεις που αντιμετώπισαν οι ΗΠΑ και η Δύση κατά τις επόμενες δεκαετίες.
Είκοσι οκτώ χρόνια αργότερα, ένα πολύ κρύο πρωινό του 1961, ήρθε η σειρά του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι να εμπνεύσει τον αμερικανικό λαό με τα λόγια του, δίνοντας μια εναρκτήρια ομιλία η οποία, σύμφωνα με τον Independent, είναι ακόμη πιο φημισμένη και διάσημη από την ιστορική ομιλία του Ρούζβελτ. Με τον Ψυχρό Πόλεμο να βρίσκεται στο απόγειό του και να υπενθυμίζει ότι η μεταπολεμική ειρήνη και ελευθερία δεν είναι απολύτως δεδομένες και εξασφαλισμένες, ο Κένεντι αφιέρωσε την εναρκτήρια ομιλία του στο ζήτημα της διαχρονικότητας και οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας, τονίζοντας ότι τόσο ο ίδιος όσο και όλο το αμερικανικό έθνος θα συνεχίσουν να αγωνίζονται σθεναρά για την υπεράσπισή τους. «Στη μακρά ιστορία του κόσμου, μονάχα λίγες γενιές επωμίστηκαν τον ρόλο να υπερασπιστούν την ελευθερία τη στιγμή του υπέρτατου κινδύνου. Δεν θα υποχωρήσω μπροστά σε αυτήν την ευθύνη, αλλά θα την καλωσορίσω», είχε πει χαρακτηριστικά ο Κένεντι, φέρνοντας την ίδια στιγμή και τους ίδιους τους πολίτες προ των ευθυνών τους, ζητώντας τους να αναρωτηθούν όχι τι κάνει η χώρα τους γι’ αυτούς, αλλά τι κάνουν εκείνοι για τη χώρα τους. Τέλος, για να τονίσει την οικουμενικότητα των αξιών που προτίθεται να υπερασπιστεί, ο Κένεντι απευθύνθηκε και στους πολίτες όλου του κόσμου, ζητώντας τους να μην προβληματίζονται για το τι θα κάνει η Αμερική για αυτούς, αλλά για το τι θα κάνουν οι ίδιοι από κοινού με την Αμερική για την ελευθερία του ανθρώπου.
Αβραάμ Λίνκολν
Εξαιρετικής σημασίας και διαχρονικότητας ήταν, σύμφωνα με τον Independent, και η ομιλία που έδωσε 100 χρόνια πριν από τον Κένεντι ο Αβραάμ Λίνκολν, έχοντας ως φόντο την υπαρξιακή κρίση που αντιμετώπιζαν οι ΗΠΑ κατά την περίοδο του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου. Τονίζοντας ότι η φυσική διάσπαση της Ενωσης και της Συνομοσπονδίας είναι αδύνατη, ο Λίνκολν υπογράμμισε ότι οι δύο πλευρές δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά από το να παραμείνουν πρόσωπο με πρόσωπο, ενώ η επαφή τους, φιλική ή εχθρική, πρέπει να συνεχιστεί. Η συγκεκριμένη ομιλία παραπέμπει με διαχρονικό τρόπο στα λεγόμενα του Τραμπ αναφορικά με τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων των ΗΠΑ με τις άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, το οποίο χαρακτηρίζει «απαρχαιωμένο», όπως παραπέμπει και η εναρκτήρια ομιλία του Χάρι Τρούμαν το 1949, χρονιά ίδρυσης επίσης και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. «Αν μπορούμε εκ των προτέρων να καταστήσουμε ξεκάθαρο το ότι οποιαδήποτε ένοπλη επίθεση που επηρεάζει την εθνική μας ασφάλεια θα αντιμετωπιστεί με συντριπτική δύναμη, αυτή η ένοπλη ισχύ δεν θα λάβει χώρα ποτέ», είχε πει χαρακτηριστικά ο Τρούμαν, τονίζοντας τη σημασία της συνεργασίας και της κοινής αποφασιστικότητας των ελευθέρων χωρών απέναντι σε οποιαδήποτε εξωτερική απειλή.