Λίγες μόλις ημέρες πριν από την εγκατάσταση του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και όπως όλα δείχνουν την έναρξη μιας περιόδου εσωστρέφειας για τις ΗΠΑ, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ εμφανίστηκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που πραγματοποιείται στο Νταβός, για να υπεραμυνθεί του ελεύθερου εμπορίου και να υποδείξει την επιθυμία του Πεκίνου να διαδραματίσει μεγαλύτερο παγκόσμιο ρόλο.
Στην πρώτη εμφάνιση Κινέζου ηγέτη στην ετήσια συνάντηση πολιτικών ηγετών, διευθυντικών στελεχών επιχειρήσεων και τραπεζιτών στο ειδυλλιακό χωριό των Ελβετικών Αλπεων, ο κ. Σι προειδοποίησε τα λοιπά κράτη να μην προστρέξουν στα εθνικά τους συμφέροντα, προφανώς μιλώντας για την πολιτική «οι ΗΠΑ πρώτα», που έχει υιοθετήσει ο Ντόναλντ Τραμπ. Αλλωστε ο κ. Τραμπ έχει επανειλημμένως διατυπώσει την πρόθεσή του να αντιμετωπίσει πιο επιθετικά την Κίνα στον εμπορικό τομέα.
Ο κ. Σι παρομοίασε τον προστατευτισμό σαν «να κλειδώνεις τον εαυτό σου σε σκοτεινό θάλαμο» με την ελπίδα να προστατευτείς από κάποιον εξωτερικό κίνδυνο, «περιορίζοντας το φως και τον αέρα». «Δεν θα βγούμε όλοι νικητές από έναν εμπορικό πόλεμο», τόνισε ο κ. Σι στη διάρκειας περίπου μιας ώρας ομιλία του μέσα στο κέντρο των συνεδριάσεων ενώ ο απερχόμενος Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν τον παρακολουθούσε. Επίσης, ο κ. Σι τόνισε ότι το Πεκίνο δεν πρόκειται να ενισχύσει την εμπορική του ανταγωνιστικότητα υποτιμώντας το νόμισμα, κάτι που ο Ντόναλντ Τραμπ έλεγε ότι αποτέλεσε συνηθισμένη τακτική της Κίνας κατά τα περασμένα χρόνια και συνέστησε σε όλους τους συμβαλλομένους στη συνθήκη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, που υπεγράφη στο Παρίσι πέρυσι, να τιμήσουν τη συμφωνία. Ο πρόεδρος Τραμπ είχε επικρίνει δριμύτατα εκείνη τη συνθήκη και είχε απειλήσει να βγάλει τις ΗΠΑ από αυτήν.
Αναβαθμισμένοι
Καθώς ο Τραμπ δεσμεύεται να φροντίσει πρώτα από όλα για τα αμερικανικά συμφέροντα, η Ευρώπη μοιάζει να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο και να ανησυχεί για τα δικά της προβλήματα –από το βρετανικό Brexit μέχρι τις επιθέσεις των τζιχαντιστών και δη σε μια περίοδο που είναι προεκλογική σε πολλά κράτη–, πιθανώς οι πολέμιοι της παγκοσμιοποίησης να δρέψουν κέρδη. Και αυτό ακριβώς το κενό εμφανίζεται να θέλει να καλύψει η Κίνα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι φέτος στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ συνοδεύουν τον κ. Σι δεκάδες υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, ενώ τα παλιότερα χρόνια αποστέλλονταν στο Νταβός αντιπροσωπείες κατώτερων στελεχών.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ, σε ανάρτησή του στο Twitter, αντιδρώντας στην ομιλία του Σι, ανέφερε ότι «υπάρχει ένα κενό στην παγκόσμια οικονομική ηγεσία και ο κύριος Σι Τζινπίνγκ θέλει να το αναπληρώσει. Με κάποια επιτυχία». Την ίδια στιγμή, ο Ιαν Μπρέμερ, επικεφαλής του οίκου αξιολόγησης πολιτικού κινδύνου Eurasia Group, αναφέρει σε ανάρτησή του στο ίδιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης: «Η αντίδραση του Νταβός στην ομιλία Σι: Επιτυχία σε όλα τα μέτωπα. Χιλιόμετρα μπροστά από τις προηγούμενες κινεζικές ομιλίες».
Η εμφάνιση του κ. Σι στο Νταβός έρχεται σε μια χρονική στιγμή που η ένταση ανάμεσα στο Πεκίνο και στον Τραμπ κλιμακώνεται, αφού έλαβε συγχαρητήριο τηλεφώνημα για την εκλογή του από την πρόεδρο της Ταϊβάν, που για τους Κινέζους αποτελεί κινεζικό έδαφος. Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι η αμερικανική πολιτική της «Μιας Κίνας» ήταν προς επαναδιαπραγμάτευση, προκαλώντας την εντονότατη αντίδραση των κινεζικών μέσων ενημέρωσης που προειδοποίησαν ότι «θα βγάλουν τα γάντια» εάν ο Τραμπ δεν αλλάξει ρητορική.
Φυσικά, μπορεί ο κ. Σι να αναφέρθηκε στην πατρίδα του ως χώρα «ανοικτής οικονομίας», αλλά η κυβέρνησή του έχει δεχθεί επικρίσεις για τους συνεχιζόμενους περιορισμούς στις ξένες επενδύσεις τη στιγμή που πολλές κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις κάνουν διάφορες αγορές στην Ευρώπη. Σε απάντηση αυτών των επικρίσεων, η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε, πριν από την εμφάνιση του κ. Σι στο Νταβός, ότι πρόκειται να άρει τους περιορισμούς στις επενδύσεις στις τράπεζες και σε άλλους οικονομικούς οργανισμούς, χωρίς ωστόσο να δημοσιοποιηθούν περισσότερες λεπτομέρειες.