Ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας ήταν από τους πρώτους πολιτικούς ηγέτες που επικοινώνησαν με τον Τούρκο πρόεδρο, κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για να του εκφράσει τη συμπαράστασή του, όταν εξεδηλώθη το πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Ηταν μία πράξη πολιτικής σωφροσύνης, η απόφαση εκείνη του Ελληνα πρωθυπουργού, και συμβατή πολιτικώς με την «ελληνική εμπειρία» του οικτρού πραξικοπήματος του 1967.
Ενδεχομένως να επρυτάνευσε η σκέψη ότι η σταθερότητα σχέσεων με την Αγκυρα πρέπει να είναι η μόνιμη επιδίωξη της όποιας ελληνικής κυβερνήσεως και όχι ο «εκσυγχρονισμός» ή ο «εξευρωπαϊσμός» της Τουρκίας, που επιχειρούν να επιβάλουν εδώ και δύο αιώνες οι δυτικές δυνάμεις και πιο συντονισμένα σήμερα η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αυταρχικός υπήρξε πάντα ο τρόπος με τον οποίο διοικήθηκε αυτή η περιοχή επί οθωμανών, επί Μουσταφά Κεμάλ και όλων των επιγόνων του. Κοινοβουλευτική δημοκρατία υπήρχε ιδιότυπη. Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τη Δύση να εντάξει την Τουρκία στη συμμαχία των «ελευθέρων δημοκρατικών κρατών» του ΝΑΤΟ, κάτι που δεν συνέβη με την Ισπανία του Φράνκο. Διότι πέραν των ιδεολογικών αρχών ή έστω σκοπιμοτήτων, υπάρχει και η πολιτική.
Συμπτώσεις, όμως, αναδύονται αιφνιδίως, διαταράσσοντας την ψύχραιμη διαχείριση των πραγμάτων. Αυτή ήταν η περίπτωση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που κατέφυγαν στη χώρα μας με ελικόπτερο και προσγειώθηκαν σε ελληνικό πολιτικό αεροδρόμιο. Η είσοδός τους δεν ήταν δυνατόν να αποτραπεί. Εδόθη εντολή αναχαιτίσεως σε αεροσκάφη της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας, αλλά όμως δεν υπήρχε χρόνος.
Είχαν επιμελώς προσχεδιάσει την είσοδό τους στην Ελλάδα οι οκτώ «κεμαλιστές», που προκειμένου να αποφύγουν τις συνέπειες της εμπλοκής τους στο αποτυχημένο πραξικόπημα δημιούργησαν προϋποθέσεις μείζονος κρίσεως στις σχέσεις Αθηνών – Αγκύρας.
Για να αποτραπεί η έκδοσή τους κινητοποιήθηκαν οι «ανθρωπιστές» της Αριστεράς και οι «ευρώφιλοι» προασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνέλεξαν υπογραφές, προτρέποντας τη Δικαιοσύνη να μην εκδώσει τους φυγάδες στρατιωτικούς.
Ούτε κατά διάνοια υπαινίσσεται η στήλη αυτή ότι ο Αρειος Πάγος ενέδωσε στις πιέσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η απόφαση της μη εκδόσεως ελήφθη κατά την κρίση των δικαστών. Ο υπουργός Δικαιοσύνης έσπευσε να προεξοφλήσει ότι θα σεβασθεί την ετυμηγορία του ανωτάτου δικαστικού οργάνου, αν και η ποινική δικονομία τού έδιδε την ευχέρεια να ενεργήσει διαφορετικά, αλλά μόνον στην περίπτωση που ο Αρειος Πάγος αποφάσιζε την έκδοσή τους. Το θέμα έχει βέβαια μόνον θεωρητικό ενδιαφέρον, αλλά εκ προοιμίου η πρόθεση ήταν να μετατεθεί μία απόφαση με προφανείς πολιτικές συνέπειες στους δικαστές.
Η αντίδραση της Αγκυρας υπήρξε έντονη, αλλά οι επιθέσεις της εναντίον της ελληνικής Δικαιοσύνης είναι άστοχες. Η επισήμανση, ωστόσο, του τουρκικού ΥΠΕΞ ότι «οι επιπτώσεις στις διμερείς μας σχέσεις θα αξιολογηθούν διεξοδικά» πρέπει να απασχολήσει την Αθήνα σοβαρότατα.
Καλά τα ιδεώδη και οι αξιακές αρχές της Ενωσης. Αλλά η Ευρώπη θα αδρανήσει απολύτως σε μία ενδεχόμενη ελληνοτουρκική κρίση, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Το θέμα δεν έκλεισε για την Αγκυρα, που εξέδωσε ένταλμα συλλήψεων των «οκτώ». Εάν προσκομιστούν στοιχεία εμπλοκής τους στο πραξικόπημα, δεν πρέπει να αγνοηθούν. Στρατιωτικοί κινηματίες είναι οι φυγάδες κι όχι πολίτες διωκόμενοι για τα φρονήματά τους.