«Γνωρίζουμε; Θυμόμαστε; Διδασκόμαστε;» Ηταν ο τίτλος της χθεσινής εκδήλωσης για τον εορτασμό της Ημέρας Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος στην Αθήνα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού του Ελληνικού Κόσμου με σύσσωμη την παρουσία της εβραϊκής κοινότητας αλλά και των εκπροσώπων της ελληνικής πολιτείας. Χαιρετισμό απηύθυνε η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, η πρέσβης του Ισραήλ Ιρίτ Μπεν Αμπα, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλητικού Συμβουλίου Ελλάδος Δαυίδ Σαλτιέλ και ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, Μίνως Μωυσής. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου, κ. Ρόναλντ Λόντερ, που αισθάνθηκε την ανάγκη να ευχαριστήσει τους Ελληνες Δικαίους των Εθνών με τις ηγετικές μορφές του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και του δημάρχου και του μητροπολίτη Ζακύνθου που έσωσαν εκατοντάδες ψυχές κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα τρία ερωτήματα στα οποία επικεντρώθηκε η εκδήλωση μνήμης δεν ήταν τυχαία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πανεπιστημιακής έρευνας που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκειά της, επτά δεκαετίες μετά την εξόντωση έξι εκατομμυρίων Ευρωπαίων Εβραίων (ανάμεσα στους οποίους ένα εκατομμύριο παιδιά), ο αντισημητισμός και ο ρατσισμός όχι μόνον δεν έχουν καμφθεί αλλά ενισχύονται στη Γηραιά Ηπειρο. Το ίδιο ισχύει και για τη χώρα μας. Τα ευρήματα της τηλεφωνικής σφυγμομέτρησης που έγινε στα τέλη Δεκεμβρίου σε δείγμα 1.000 ατόμων είναι ενδεικτικά και έπρεπε να μας προβληματίσουν βαθύτατα για τις πεποιθήσεις που κερδίζουν έδαφος στην ελληνική κοινωνία, κυρίως μεταξύ των νέων. Στην ερώτηση αν ήταν θετική εξέλιξη η εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων, περίπου το 40% των ερωτηθέντων απαντά ότι ήταν θετική, σχεδόν θετική ή ουδέτερη, γεγονός που προκαλεί φρίκη για μια χώρα που έχασε το 86% του εβραϊκού της στοιχείου.
Στην ερώτηση εάν πρέπει να αφήσουμε πίσω μας το Ολοκαύτωμα, πάλι ένα 25% (35% μαζί με τους ουδέτερους) απαντά θετικά. Στην ερώτηση πού οφείλεται η εξόντωση των Εβραίων, πάλι ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό απαντά ότι δεν αντιστάθηκαν, ήταν πλούσιοι και είχαν προκαλέσει αντιπάθεια με τις πράξεις τους, ενώ ένα 35% πιστεύει ότι οι Εβραίοι έχουν εκμεταλλευτεί το Ολοκαύτωμα προς όφελός τους. Την έρευνα σχολίασαν ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας Θάνος Βερέμης, ο συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης και ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης, επισημαίνοντας ότι πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση σε μια εποχή που ακραίες απόψεις προσπαθούν να επικρατήσουν.