Εντόπισε – Δήλωσε – Σώσε. Μια καινοτόμος εφαρμογή φιλοδοξεί να είναι ο δίαυλος διάσωσης όσων αρχείων και ιστορικών τεκμηρίων κινδυνεύουν ή λανθάνουν. «Θα ευαισθητοποιεί τους πολίτες, θα βοηθάει τους αρχειακούς φορείς και θα ασκεί πίεση στην πολιτεία», είπε ο ιστορικός Γιώργος Γάσιας, στη διάρκεια της παρουσίασης αυτής της «έξυπνης» πλατφόρμας, που βαφτίστηκε Archive Alert (www.archivealert.gr). Πέντε νέοι ιστορικοί, «τρελοί» με τον εντοπισμό ιστορικών τεκμηρίων, «λαγωνικά αρχείων εκλεκτής ράτσας», όπως τους χαρακτήρισε με θερμή οικειότητα ο Χρήστος Λούκος, ομ. καθηγητής Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης, συνέστησαν πριν από δύο χρόνια την «Αρχείων Τάξις». Οι ιστορικοί Παναγιώτης Ανδριανόπουλος, Στέφανος Βαμιεδάκης, Γιώργος Γάσιας, Γιάννης Γονατίδης και Χρήστος Χρυσανθόπουλος θέλησαν να δημιουργήσουν ένα φόρουμ για εντοπισμό αρχείων διάσπαρτων, αφανών ή παρατημένων. Ηρθαν σε επαφή με το «Ματαρόα», το εργαστήρι επιχειρηματικού πολιτισμού, για τεχνική υποστήριξη ούτως ώστε να μπορεί να γεννηθεί το Archive Alert, όπου κάθε ιδιώτης θα μπορεί να δηλώνει και να ανεβάζει αρχεία που έχει εντοπίσει. Η πράξη αυτή θα γνωστοποιείται σε ενδιαφερόμενους φορείς που θα αναλαμβάνουν την καταγραφή και διάσωση του αρχείου. Το πρόγραμμα υποβλήθηκε για χρηματοδότηση στο Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση (στο πρόγραμμα στήριξης επιστημονικών εταιρειών) και την εξασφάλισε. «Το Archive Alert είναι η απόδειξη ότι οι ανθρωπιστικές επιστήμες μπορούν να έχουν σύγχρονο πρόσωπο», είπε ο κ. Ράλλης Κιράνης, εκ μέρους του ιδρύματος, στην παρουσίαση της πλατφόρμας. «Το Ιδρυμα Λάτση έχει λάβει τη στρατηγική απόφαση να κατευθύνει τις χρηματοδοτήσεις του, που εμπίπτουν στον τομέα της επιστήμης, προς τις ανθρωπιστικές επιστήμες, ένα πεδίο το οποίο συστηματικά υποχρηματοδοτείται».
Το Archive Alert εισάγει σε δημόσιο διάλογο ζητήματα όπως είναι η ίδια η φύση του αρχείου και η ευθύνη των πολιτών απέναντι στην ιστορική μνήμη. «Το αρχείο είναι σύμφυτο με την ανθρώπινη ζωή», είπε στη διάρκεια της παρουσίασης ο Γιώργος Γιαννακόπουλος, καθηγητής του Τμήματος Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του ΤΕΙ Αθηνών. «Και η “Αρχείων Τάξις” υποδεικνύει αυτή την αλήθεια υποκινώντας το ενδιαφέρον όλων για τα αρχειακά τεκμήρια. Πρόκειται για μια έξυπνη ιδέα που θα συμβάλει στη διαμόρφωση αρχειακής συνείδησης στη χώρα μας». Συνδεδεμένο με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, το Archive Alert εγκαινιάζει και μια καινοφανή για τα ελληνικά δεδομένα συνεργασία ιδιωτών και φορέων. «Συνδυάσαμε τις ακαδημαϊκές μας γνώσεις, την ερευνητική και επαγγελματική μας εμπειρία με τις νέες τεχνολογίες», είπε ο Γιώργος Γάσιας. «Είναι μια καινοτόμος δράση που αντίστοιχή της δεν υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Η συνεργασία με το «Ματαρόα» ενίσχυσε και τη διάσταση της συνέργειας που είναι πλέον ζητούμενο για κάθε δράση. «Θεωρώ πρωτοποριακό το γεγονός ότι σε μια πλατφόρμα συγκεντρώνεται το σύνολο των ανθρώπων που εμπλέκονται με τη διάσωση των αρχείων, ενώ παράλληλα το κοινό –που επίσης συμμετέχει στη διαδικασία– ευαισθητοποιείται για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς», είπε ο Βασίλης Πουλόπουλος εκ μέρους του «Ματαρόα». «Είναι εξαιρετικά σημαντικό να εισάγουμε την τεχνολογία στο ευρύτερο πεδίο της πολιτιστικής διαχείρισης».
To Αrchive Alert είναι εξαιρετικά εύχρηστο. Αν σκεφτεί κανείς ότι στο παρελθόν «χιλιόμετρα τεκμηρίων», όπως είπε ο κ. Χρήστος Λούκος, «έχουν χαθεί», η δυνατότητα διασύνδεσης της ευρύτερης κοινωνίας με την επιστημονική κοινότητα είναι μια τομή.