Παρότι όλοι οι υπουργοί Παιδείας το δηλώνουν ως στόχο, το ελληνικό σχολείο δεν αμβλύνει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των μαθητών. Αντίθετα, η αδυναμία του αυτή ενισχύει τις ανισότητες, έστω κι αν πολλά από τα μεγέθη της ελληνικής εκπαίδευσης (π.χ. η αναλογία δασκάλων προς μαθητές) είναι ιδιαίτερα θετικά. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν γίνεται αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και τα επίπεδα αυτονομίας των σχολείων είναι πολύ χαμηλά. Αυτά προκύπτουν από την ειδική μελέτη που δημοσιοποίησε χθες ο ΣΕΒ, στην οποία ο Σύνδεσμος αξιοποιεί στοιχεία του ΟΟΣΑ και χωρών-μελών της Ε.Ε. Ο ΣΕΒ κατά περίπτωση συγκρίνει το ελληνικό με το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο έχει επιδείξει σημαντικές επιδόσεις στους διαγωνισμούς PISA του ΟΟΣΑ και θεωρείται από τα καλύτερα διεθνώς. Βέβαια, πρόσφατα ο υπουργός Κώστας Γαβρόγλου δήλωσε ότι «η Φινλανδία μαζί με το Χάρβαρντ κοντεύουν να αποκτήσουν μια μεταφυσική ιερότητα στην Ελλάδα», προσθέτοντας ότι τόσο η Φινλανδία, το εκπαιδευτικό σύστημα της οποίας εκθειάζεται από πολλούς, όσο και το περίφημο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, έχουν προβλήματα. Ειδικότερα, με βάση τη μελέτη του ΣΕΒ:
• Στην Ελλάδα η μισθοδοσία αποτελεί το 80% των δημοσίων δαπανών για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αντί του 60% στην Ε.Ε και 50% στη Φινλανδία. Να ληφθεί υπόψη ότι η Ελλάδα και η Φινλανδία χαρακτηρίζονται από πολλά περιφερειακά και μικρά σχολεία.
• Οι ετήσιες ώρες διδασκαλίας στο ελληνικό σχολείο ανά δάσκαλο είναι λίγες. Συγκεκριμένα, 459 ώρες για την Ελλάδα, 568,1 για τη Φινλανδία και 669,2 ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ.
• Η αναλογία μαθητών ανά δάσκαλο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας είναι 9,6, ενώ ο μ.ό. του ΟΟΣΑ 13,1 και για τη Φινλανδία 10,29.
• Η αναλογία υπολογιστών προς μαθητές 15 ετών στην Ελλάδα είναι 25%, στη Φινλανδία 79% και στον ΟΟΣΑ 77%.
• 20,7% των σχολείων στην Ελλάδα δηλώνουν ότι έχουν μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό, έναντι του 4,3% που είναι ο μ.ό. του ΟΟΣΑ και του… μηδέν στη Φινλανδία.
Ωρες μελέτης
Η χαμηλή ποιότητα του ελληνικού σχολείου αντανακλάται και στις πολλές εκτός σχολείου ώρες μελέτης και φροντιστηρίων των παιδιών. Στην Ελλάδα οι ώρες του διαβάσματος στο σπίτι την εβδομάδα είναι 21,3, ο μ.ό. του ΟΟΣΑ είναι 17,1 και στη Φινλανδία 11,9 ώρες. Οπως λέει ο ΣΕΒ, «η “παραπαιδεία” εκφράζει το γεγονός ότι το ελληνικό σχολείο, με υπερεπάρκεια ανθρωπίνων πόρων τους οποίους όμως κατανέμει μη ορθολογικά, δεν αξιοποιεί πλήρως τις ώρες που έχει το παιδί στο σχολείο για να εξασφαλίσει στον μέγιστο βαθμό την επίτευξη εκπαιδευτικών στόχων». Από την άλλη, ο ΣΕΒ προτείνει μεγαλύτερη αυτονομία του σχολείου και αποκέντρωση της λήψης των αποφάσεων, η οποία ωστόσο μπορεί να φέρει επιθυμητά αποτελέσματα όταν παράλληλα υπάρχει αποτελεσματική διοίκηση και εποπτεία.