Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον η; Είναι συστατικό συνταγής σε τηλεοπτικές κωμικές σειρές, όπου σε κάθε ατάκα πρωταγωνιστών επιστρατεύεται κατά ριπάς γέλιο-κονσέρβα για να πεισθούν οι θεατές ότι κάτι, πράγματι, αστείο ακούστηκε. Ισχύει και εδώ «το πολύ το Κύριε ελέησον το βαριέται και ο παπάς», η κατάχρηση στην τεχνητή πρόκληση χάχανων –όπως και σε οτιδήποτε άλλο– φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα: στον βωμό των ανοησιών θυσιάζονται και οι όποιες χαριτόβρυτες αναφορές. Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον η; Μωρέ γελά και χωρίς να είναι μωρός, κάθε άλλο ίσως, αλλά κόλακας. Ανθρώπινο. Οταν συμμετέχεις σε αυτήν την πολυπληθή ομάδα –πόσοι δεν κάναμε και από εκεί ένα σύντομο ή καθ’ έξιν πέρασμα;– και προσδοκάς την εύνοια κάποιου ισχυρού, θα τον καλοπιάσεις, επαινέσεις, θα ευφρανθείς με ψεύτικη καρδιά ακόμα και με σάχλες που θα εκστομίσει. Αν και κυνικός, ο αρχαίος γίνεται παραβολικά υπερβολικός:
«Διογένης ερωτηθείς τι των θηρίων κάκιστα δάκνει έφη: των μεν αγρίων συκοφάντης, των δε ημέρων κόλαξ». Κι ο Τολστόι χαϊδεύοντας τη λευκή μακριά γενειάδα του συμβούλευε τους κοινούς θνητούς για το μάλλον διαχρονικά αυτονόητο: «Μην ακούτε ποτέ αυτούς που κακολογούν τους άλλους και λένε καλά λόγια για σας». Από το ίδιο χαρμάνι με τους κόλακες, οι κλακαδόροι έγραψαν και γράφουν τη δική τους ελώδη ιστορία στην πολιτική τριβή, άρα μοιραία και στην κοινωνία· σημειωτέον, και σε αυταρχικά καθεστώτα και σε δημοκρατίες αυτοί οι τύποι αναξιοποίητοι δεν μένουν. Είτε κομματικά περιτρίμματα, υπό εκκόλαψη αξιωματούχοι, ακόμα και καταξιωμένα στελέχη, αρδεύουν τις προσδοκίες τους από την τυφλή υποταγή στον ηγέτη, αναστέλλουν τη δική τους γνώμη, δαγκώνουν τη γλώσσα, οι παλάμες τους βγάζουν κάλους από το χειροκρότημα. Είναι συγκλονιστικό. Τραγικό. Ο βαρύς αχός της κοινωνίας, η βύθιση της χώρας, δεν άλλαξε διόλου το σκηνικό στους καβγάδες της Βουλής, οι σφοδρές αντιπαραθέσεις πρωτίστως του πρωθυπουργού με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης εντυπώνονται κυρίως από τα καυστικά ευφυολογήματα και τα καταγγελτικά βόλια· κατόπιν τα έπεα πτερόεντα ζυγίζονται στα επικοινωνιακά εργαστήρια για την ανάδειξη του εφήμερου νικητή.
Και τα χειροκροτήματα των ομάδων πνίγουν κάθε απόπειρα στοχασμού και νηφάλιας αποτίμησης, διαγράφουν λέξεις και ουσία. Θα ήταν ιστορική, γενναία πρωτοβουλία των δύο εάν συναινούσαν προτρέποντας τους βουλευτές και το λαϊκό ακροατήριο σε παύση χειροκροτημάτων ως πράξη κραυγαλέα ασύμβατη με το κυρίαρχο κλίμα ζόφου, φόβου, ανασφάλειας που αλέθει ανθρώπους. Ο αυταπατηθείς κ. Τσίπρας κατέστη ιδανικός δολιοφθορέας του πακτωλού των υπεσχημένων του. Ο κ. Μητσοτάκης, εν αναμονή πρωθυπουργός, ως ευφυής, εκ των πραγμάτων κομιστής ελπίδας, αντιλαμβάνεται ότι η δεξαμενή ψηφοφόρων του ολοένα βαθαίνει από τα λόγια και τα έργα του κυβερνητικού συνονθυλεύματος. Οχι από τα προς αυτόν (πρόωρα) χειροκροτήματα.