H «δυναστεία» του Παναθηναϊκού στον θεσμό του Κυπέλλου με τις 17 κατακτήσεις και τις 22 συμμετοχές σε τελικούς, η επιστροφή του Αρη σε ρόλο διεκδικητή του τροπαίου, ύστερα από 3 χρόνια και κυρίως η διεξαγωγή του 42ου τελικού στην έδρα του ενός εκ των φιναλίστ, το Αλεξάνδρειο Μέλαθρο, αναζωπυρώνουν κατακόρυφα το ενδιαφέρον για τον νικητή του σημερινού τελικού.
Για τον Παναθηναϊκό Superfoods, η κατάκτηση του Κυπέλλου έχει γίνει…συνήθεια, καθώς στα 12 τελευταία χρόνια, έχει ανελλιπή παρουσία στους τελικούς, ήταν δέκα φορές ο νικητής, έχει απολέσει μόνο δύο τίτλους και ενίοτε άλλαζε μόνο ο αντίπαλός του (6 φορές ο Ολυμπιακός, δύο φορές ο Αρης, Μαρούσι, Ρέθυμνο, Απόλλων, Φάρος Κερατσινίου). Ανεξαρτήτως της κατάληξης που θα έχει η πορεία των «πρασίνων» στο πρωτάθλημα και στην Ευρωλίγκα, το Κύπελλο και η αδιάλειπτη συνέχιση της κατάκτησής του, όπως έχει από το 2012 και εντεύθεν, είναι η σπουδαιότερη σταθερά αυτών των χρόνων για την ομάδα του «τριφυλλιού». Οσο κι αν το Κύπελλο βρίσκεται στην τρίτη θέση αξιολόγησης των διαχρονικών στόχων για ομάδες που έχουν το επίπεδο και το παρελθόν του ΠΑΟ, δεν παύει να προσφέρει δόξα και για τον συγκεκριμένο σύλλογο να αποτελεί τον πιο σίγουρο υπερασπιστή της υστεροφημίας του.
Για τον Αρη, το Κύπελλο ταυτίζεται με την πιστοποίηση της σταδιακής επαναφοράς του σε πρωταγωνιστή του ελληνικού μπάσκετ. Συγκριτικά με τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπάρχουν στο πρωτάθλημα για να πετύχει τον στόχο του, τα σαράντα λεπτά του τελικού προσφέρουν σημαντική ευκαιρία και δικαίωμα στέψης για την ομάδα της Θεσσαλονίκης που γνωρίζει ότι είναι αουτσάιντερ, όμως θέλει να ανατρέψει προγνωστικά. Ειδικά, στο μπάσκετ που αποδίδεται αγωνιστική δικαιοσύνη για την καλύτερη ομάδα σε συνεχόμενους αγώνες, ο Αρης θέλει να… εφαρμόσει τον άγραφο νόμο των πιθανοτήτων για τη μια καλή βραδιά που μπορεί να του αναλογεί, ώστε να νικήσει τον ανώτερο και ποιοτικότερο Παναθηναϊκό Superfoods.
Η επιλογή της έδρας του φετινού τελικού είναι ιδιαίτερη, γιατί συγκαταλέγεται ιστορικά στις ελάχιστες περιπτώσεις που περιθωριοποιήθηκε η ουδετερότητα του γηπέδου, λόγω της αρχικής προτροπής των «πρασίνων» να παίξουν σε γήπεδο της Βόρειας Ελλάδας και της τελικής συγκατάθεσής τους να διεξαχθεί ο τελικός στο «σπίτι» του αντιπάλου τους.
Σε μια επίδειξη ανωτερότητας που ταιριάζει στη νοοτροπία του μακράν από τον δεύτερο κατακτητή του συγκεκριμένου τίτλου, ο Παναθηναϊκός… υποβάλλεται σε δοκιμασία της αγωνιστικής ισχύος του σε μία από τις δυσκολότερες έδρες, γιατί προφανώς θέλει να αποδείξει ότι οι συνθήκες του τελικού δεν παίζουν τον πρωτεύοντα ρόλο στην εξέλιξη του αγώνα και στο αποτέλεσμα. Ακόμα κι αν οι «πράσινοι» ηττηθούν, είναι ήδη κερδισμένοι εκτός γηπέδου.
Η αναβίωση της νικηφόρας προοπτικής που δημιούργησε ο Αρης πριν από 19 χρόνια και πάλι στην έδρα του και απέναντι στις ομάδες του ΠΟΚ, ενισχύει –τουλάχιστον στην σκέψη των κατ’ ουσία γηπεδούχων στον τελικό– τις πιθανότητες στέψης και συγκατοίκησης με τον Ολυμπιακό στη δεύτερη θέση των κατακτήσεων (9). Οι «κίτρινοι» αντλούν δύναμη από την έδρα τους, ακόμα και με μοιρασμένα εισιτήρια και παρά την αναγνώριση του αντιπάλου τους στη θέση του φαβορί, ενδόμυχα πιστεύουν ότι η ψυχολογία της έδρας μπορεί να ισοσκελίσει το σαφές αγωνιστικό προβάδισμα του ΠΑΟ.
Μόνο στην εννιάχρονη περίοδο διεξαγωγής φάιναλ φορ, η ουδετερότητα των γηπέδων που τα φιλοξένησαν δεν ίσχυσε στο ΣΕΦ (2002), με την παρουσία του Ολυμπιακού, το ΟΑΚΑ, συμμετέχοντος του Παναθηναϊκού (2001) και στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο (1998), με την παρουσία του Αρη, ο οποίος ως γηπεδούχος –ουσιαστικά– κατέκτησε το τρόπαιο, κόντρα σε Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό και ΑΕΚ. Το ίδιο συνέβη και στους δυο μεμονωμένους τελικούς του Παναθηναϊκού που έδωσε στην έδρα του, το Ολυμπιακό Στάδιο, λόγω της δεδομένης χαοτικής διαφοράς από το Ρέθυμνο και τον Φάρο που εκπροσώπησαν την Α2 κατηγορία και πέραν της άξιας πορείας τους, μέχρι τον τελικό, είχαν οικονομικό όφελος από το εξ ημισείας ποσοστό των εισιτηρίων.
Η προϊστορία
Από την «αυτοκρατορία» του Αρη στη δεκαετία του ’80 στο «μονοπώλιο» των τίτλων Κυπέλλου από τον Παναθηναϊκό Superfοods, κύλησαν τρεις δεκαετίες και πέντε τελικοί των δύο φετινών φιναλίστ:
• Ο Αρης νίκησε στον πρώτο τελικό κόντρα στον ΠΑΟ (1985, ΣΕΦ) και με ιδιαίτερη άνεση, έχοντας παρατάξει την κυρίαρχη ομάδα της δεκαετίας του ’80, υπό την καθοδήγηση του Γιάννη Ιωαννίδη. Το δίδυμο Γκάλη (33 π.) και Γιαννάκη (37 π. – 8 τρ.) είχε σημειώσει τους 70 πόντους των «κιτρινόμαυρων» στο τελικό 86-70 και υπήρχαν τρεις ακόμα σκόρερ από τους 10 παίκτες που έπαιξαν και στέφθηκαν Κυπελλούχοι. Ηταν η αρχή του τέλους για την άλλοτε κραταιά ομάδα των Κορωναίου, Στεργάκου, Βίδα, Ανδρίτσου και Ιωάννου.
• Στο ίδιο γήπεδο του Νέου Φαλήρου, οκτώ χρόνια αργότερα, ο Παναθηναϊκός επικράτησε 96-89 και ισοφάρισε σε 1-1 νίκες τον Αρη, στον πιο συγκλονιστικό τελικό εκ των πέντε που έχουν δώσει οι ομάδες. Ο Γκάλης (36 π.) με την «πράσινη» φανέλα, ο Γιαννάκης (30 π.) διένυε την τελευταία χρονιά του στον Αρη που είχε «ενοικιάσει» τον Αμερικανό Ρέτζι Θίους, μόνο για τον τελικό. Ο Κροάτης Αριαν Κόμαζετς (30 π.) είχε κρίνει τη νίκη του «τριφυλλιού».
• Το 2003, στον τελικό του φάιναλ φορ που διοργανώθηκε στη Λάρισα, ο Παναθηναϊκός και ο Αρης ξεπέρασαν εύκολα τα εμπόδια του Ηρακλείου και του Μακεδονικού στους ημιτελικούς, ενώ στον τελικό, οι «πράσινοι» νίκησαν πιο άνετα από τη διαφορά των 6 πόντων (81-76), έχοντας κορυφαίους τους Αλβέρτη (22 π.) και Κουτλουάι (20 π.) και στον αντίποδα, δεν υπήρχε ανάλογη «απάντηση» στην παραγωγή του σκορ.
• Οι δύο τελευταίοι τελικοί Αρη-Παναθηναϊκού φιλοξενήθηκαν στο Ηράκλειο. Το 2005 στο στενόχωρο Λίντο ο Αρης να προηγήθηκε με 9 πόντους στο ημίχρονο, αλλά ηττήθηκε (72-68), εκφράζοντας διαμαρτυρίες για τη διαιτησία
• Το 2014, στο σύγχρονο γήπεδο «Δυο Αοράκια», ήταν ανταγωνιστικός στο πρώτο ημίχρονο (40-40) και «κατέρρευσε» στην επανάληψη (90-53).