Ευάγγελος Βενιζέλος: Ο κύκλος του Σισύφου που χαμογελά

Ευάγγελος Βενιζέλος: Ο κύκλος του Σισύφου που χαμογελά

3' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ας πούμε πως έχει δίκιο η Φώφη Γεννηματά. Δεν μπορεί, είπε, να είναι το ΠΑΣΟΚ «μονίμως η δύναμη που βάζει το εθνικό συμφέρον πάνω από το παραταξιακό».

Ας πούμε ότι το ΠΑΣΟΚ κουβάλησε, υπό τις προηγούμενες ηγεσίες του, βουνά εθνικής ευθύνης. Ισως ήρθε η ώρα, υπό τη νυν ηγεσία του, λίγο να ξαποστάσει. Ηρθε η ώρα να μείνει εκτός κυβέρνησης, προκειμένου να έχει χρόνο να γλείψει ανεύθυνο τις πληγές του.

Πρόκειται για την κατασκευή ενός πασοκικού «ηθικού πλεονεκτήματος», δυνάμει του οποίου το κόμμα νομιμοποιείται να υπάρχει για να υπηρετεί τον εαυτό του. Δεν είναι εύκολο να το αντικρούσει κανείς. Αυτού του είδους τα μεταφυσικά επιχειρήματα –ότι η Ιστορία χρωστάει στις παρατάξεις που θυσιάστηκαν στον βωμό της– δεν επαληθεύονται, ούτε διαψεύδονται. Είτε τα πιστεύεις, είτε όχι.

Εκείνο όμως που μπορεί κανείς να μετρήσει είναι αυτό που η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ορίζει ως κομματικό συμφέρον. Συμφέρει, λέει, το κόμμα της η απλή αναλογική. Εκ πρώτης όψεως έτσι φαίνεται. Αριθμητικά, τα μικρότερα κόμματα παίρνουν αναλογικώς λίγο περισσότερες έδρες. Και πολιτικά αποκτούν βάρος ρυθμιστή. Είναι μια αριθμητική που θα ίσχυε σε ιστορικό κενό, αλλά όχι στην παρούσα συγκυρία.

Πολιτικός που δίνει την εντύπωση ότι συνομιλεί με την Ιστορία, παρά με το παρόν κάθε φορά ακροατήριό του, ο Βαγγέλης Βενιζέλος, λέγεται ότι έχει εξηγήσει στους συντρόφους του γιατί είναι ρηχή αυτή η αντίληψη του κομματικού συμφέροντος. Σύμφωνα με τη βενιζελική οπτική, υπό τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, μπορεί να περισσεύουν έδρες για τον πρώτο, περισσεύουν όμως για αυτόν τον λόγο και ψήφοι για τους μικρότερους.

Τι σημαίνει αυτό στα σημερινά συμφραζόμενα; Η βεβαιότητα ότι η Ν.Δ. κερδίζει τον ΣΥΡΙΖΑ δίνει στους ψηφοφόρους του Κέντρου το ψυχικό και πολιτικό περιθώριο να κατευθυνθούν προς μικρότερα κόμματα. Τι κλίμα όμως θα επικρατήσει αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση; Στις επαναληπτικές κάλπες θα προτιμήσουν οι ψηφοφόροι το απρόθυμο για συνεργασίες ΠΑΣΟΚ; Γιατί; Για να του δώσουν τις μια-δυο έδρες επιπλέον που του επιφυλάσσει το αναλογικό σύστημα;

Το πιθανότερο είναι ότι στις δεύτερες εκλογές δεν θα περισσεύουν ψήφοι. Θα τις τραβήξει, υπό συνθήκες εθνικού πανικού, η Ν.Δ., προκειμένου την επομένη των εκλογών να υπάρχει κυβέρνηση.

Αυτός είναι ένας κίνδυνος που δυσκολεύεται να δει η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Δυσκολεύεται, ίσως, εξαιτίας του ευφορικού σοκ που της έχει προκαλέσει η επανένωση με τον Γ. Παπανδρέου. Το κλίμα αυτό μοιάζει να επιβεβαιώνει την πρώιμη υποψία της βενιζελικής πλευράς ότι το ΠΑΣΟΚ υπό τη Γεννηματά κινδύνευε να μετασχηματιστεί, αργά ή γρήγορα, σε φορέα πολιτικής νοσταλγίας. Σε κάτι σαν σουβενίρ του μεταπολιτευτικού παρελθόντος – με τα λαμπρά, μεγάλα ονόματά του.

Αν σε αυτό κατατείνει το σημερινό ΠΑΣΟΚ, τι θέση έχει στα ράφια με τα σουβενίρ ο Βενιζέλος; Τι θέση έχει σε ένα σχήμα προορισμένο να αντιστρατεύεται όσα ο ίδιος δημοσίως υποδεικνύει; Που δεν εφάπτεται πουθενά με τον Κύκλο – το φιλοσοφικό πρωτάθλημα εθνικής αυτογνωσίας, στο οποίο ο Βενιζέλος διοχετεύει εδώ και καιρό όλη του την ενέργεια;

Η ερώτηση πρέπει να τεθεί και αντίστροφα: Τι θέση θα είχε ο Βενιζέλος εκτός του ΠΑΣΟΚ; Οσοι σύντροφοί του αγαπούν να τον μισούν απαντούν ότι το κόμμα είναι το μόνο μέσο για να υπάρχει στη σκηνή ο τέως πρόεδρός του. Οτι, ας πούμε, οι δημόσιες παρεμβάσεις του θα είχαν μόνο ακαδημαϊκό ενδιαφέρον, αν δεν μπορούσε να τις συνδυάζει με τη στιβαρή κοινοβουλευτική του παρουσία. Περίπου την ίδια ερμηνεία –ότι το ΠΑΣΟΚ παραμένει αναντικατάστατο όχημα επανεκλογής– δίνουν και όσοι ήλπιζαν να ρυμουλκήσουν τον Βενιζέλο εκτός κόμματος, προς τα δικά τους εγχειρήματα.

«Et alors? ». Είναι μια φράση που ακούν συχνά, σε διαφορετικές γλώσσες, οι συνομιλητές του Βενιζέλου. Εχοντας κάνει και πάθει τα πάντα τα τελευταία επτά χρόνια, ο τέως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χαμογελά με απελπισμένη επίγνωση της ματαιότητας όχι μόνο των πασοκικών πραγμάτων, αλλά και των προσπαθειών εξόδου από τον φαύλο κύκλο της ελληνικής περιπέτειας.

«Και λοιπόν; Τι νόημα έχουν όλα αυτά;». Σαν τον Σίσυφο, όπως τον είχε φανταστεί ο Καμί, συμφιλιωμένο με την κυκλική μοίρα του, ο Βενιζέλος χαμογελά.

Το χαμόγελο πάντως παραμένει σαρδόνιο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή