Οι ευρωπαϊκές τράπεζες προσδοκούν αύξηση των επιτοκίων δανεισμού

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες προσδοκούν αύξηση των επιτοκίων δανεισμού

3' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού έπληξαν τις ευρωπαϊκές τράπεζες περισσότερο το 2016 απ’ ό,τι το 2015, ωστόσο τα χειρότερα μπορεί να αποτελούν σύντομα παρελθόν χάρη στην προοπτική αύξησής τους στις ΗΠΑ, κίνηση που θα έχει αντίκτυπο και στην Ευρώπη. Τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού, το τύπωμα χρήματος και η επιβολή προστίμου στις τράπεζες που συγκεντρώνουν μετρητά βρίσκονται στο επίκεντρο της προσπάθειας ενίσχυσης της οικονομίας της Ευρωζώνης. Ομως αυτή η πολιτική έχει προκαλέσει πολιτική αντιπαράθεση και πολύ έντονη κριτική από τους Γερμανούς, επειδή η απόδοση των αποταμιεύσεων στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης έχει υποχωρήσει σχεδόν στο μηδέν. Παράλληλα, η πολιτική αυτή έχει σημαντικό κόστος για τράπεζες που εξακολουθούν να είναι εύθραυστες, διότι μετατρέπει τις καταθέσεις σε «καυτή πατάτα», την οποία πολλοί θα ήθελαν να αποφύγουν ώστε να μην πληρώνουν πρόστιμο στην κεντρική τράπεζα για τις καταθέσεις που έχουν σε αυτήν.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters μεταξύ 20 μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών, τα καθαρά έσοδά τους από τόκους μειώθηκαν κατά μέσον όρο 7% το 2016. Τα καθαρά έσοδα από τόκους αποτελούν τη διαφορά μεταξύ του επιτοκίου που χρεώνει μια τράπεζα σε έναν πελάτη της για τη χορήγηση ενός δανείου και του κόστους μιας κατάθεσης. Αυτό αποτελεί βασική ένδειξη για την κερδοφορία των τραπεζών, την οποία παρακολουθούν πολύ στενά οι επενδυτές και η μείωση των καθαρών εσόδων από τόκους αποτελεί δυσμενή εξέλιξη για ολόκληρο τον κλάδο.

Ωστόσο, τώρα πολλά διευθυντικά στελέχη των τραπεζών εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε αλλαγή κατεύθυνσης των κεντρικών τραπεζών, δεδομένου πως αναμένεται εφέτος αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στις ΗΠΑ και τελικά περιορισμός της ποσοτικής χαλάρωσης στην Ευρώπη.

«Συνήθως είναι οι ΗΠΑ που καθοδηγούν την αγέλη», λέει ο κ. Ντέιβιντ Γκούντχαρτ του London School of Economics. «Αν καταφέρει ο (Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ) Τραμπ να εφαρμόσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, τότε θα υπάρξει αύξηση των επιτοκίων δανεισμού», λέει προσθέτοντας πως ο αντίκτυπος θα γίνει αισθητός και στην Ευρώπη. Για τις ευρωπαϊκές τράπεζες η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού έχει ήδη καθυστερήσει. Σύμφωνα με τον κ. Lars Machenil, επικεφαλής οικονομικών υπηρεσιών (CFO) της BNP Paribas, τα επιπλέον έσοδα που θα έχουν οι τράπεζες υπολογίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αν και προσθέτει ότι θα απαιτηθεί καιρός μέχρι να υπάρξει αλλαγή. Τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού έχουν κοστίσει στην BNP Paribas 1 δισ. ευρώ σε απολεσθέντα έσοδα μεταξύ 2013 και 2016. Τα έσοδα της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse από τόκους μειώθηκαν το 2016 κατά περίπου 19%, της γερμανικής Commerzbank κατά 13% και της Deutsche Bank κατά 8%, σύμφωνα με έρευνα του Reuters. Για την ιταλική UniCredit τα έσοδα από τόκους μειώθηκαν κατά περίπου 6% και για την ισπανική Bankia μειώθηκαν κατά περίπου 20%.

Μπορεί η πολιτική των μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων να συνέβαλε στη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης μετά την κρίση, ωστόσο για τους επικριτές της πολιτικής αυτής έπληξε τη θεμελιώδη αρχή της τραπεζικής, δηλαδή του δανεισμού που βασίζεται στις καταθέσεις, ενώ αντέστρεψε την αρχή της αποταμίευσης για τη συνταξιοδότηση.

Πάντως, υπάρχουν σημάδια πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αρχίσει να λαμβάνει υπόψη της τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εμπορικές τράπεζες. Ο κ. Ιβ Μερς, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, είπε πρόσφατα ότι πρέπει να μην αποτελεί επιλογή η μείωση των επιτοκίων καταθέσεων. «Για πόσο ακόμη μπορούμε να συνεχίσουμε να μιλάμε για “ακόμη πιο χαμηλά επιτόκια καταθέσεων” ως επιλογή της νομισματικής πολιτικής;» είπε ο κ. Μερς. Ενα ακόμη πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες είναι πως η ΕΚΤ τους χρεώνει 4 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ που καταθέτουν σε αυτήν. Οι τράπεζες, κυρίως οι σκανδιναβικές, έχουν καταφέρει να περιορίσουν αυτό το κόστος διότι διαθέτουν λιγότερες καταθέσεις, ενώ άλλες τράπεζες έχουν προειδοποιήσει ότι θα αρχίσουν να χρεώνουν τους πελάτες τους αν συνεχιστεί για πολύ ακόμη αυτή η πολιτική. Ο κ. Μίκαελ Χάιζε, επικεφαλής οικονομολόγος της γερμανικής ασφαλιστικής εταιρείας Allianz και επικριτής εδώ και χρόνια της χαλαρής νομισματικής πολιτικής, πιστεύει πως η αλλαγή βρίσκεται προ των πυλών. «Επιτέλους υπάρχει η ελπίδα για αλλαγή στα επιτόκια δανεισμού», λέει ο κ. Χάιζε. «Εχει αλλάξει ο τόνος που χρησιμοποιούν οι κεντρικοί τραπεζίτες. Τα στοιχεία είναι σαφή. Νομίζω πως μπορεί να δούμε τα επιτόκια δανεισμού να αυξάνονται του χρόνου».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή