ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ανεβάζει τους τόνους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφήνοντας για πρώτη φορά ανοικτό το ενδεχόμενο να παραπέμψει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κράτη-μέλη που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες από την Ιταλία και την Ελλάδα. Συγχρόνως, ζητεί την επιτάχυνση των απελάσεων αυξάνοντας τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής με τη Νιγηρία και την Τυνησία, βασικές χώρες προέλευσης παράνομων μεταναστών.
Συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο έγιναν μόλις 1.940 μετεγκαταστάσεις, ενώ ο στόχος που έχει τεθεί προβλέπει 3.000 μετεγκαταστάσεις τον μήνα από την Ελλάδα και 1.500 από την Ιταλία. Με τον σημερινό ρυθμό, αν και βελτιωμένος, δεν καλύπτεται η καθυστέρηση που ήδη υπάρχει. Συνολικά από τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2017 έχουν πραγματοποιηθεί 13.546 μετεγκαταστάσεις, 3.936 από την Ιταλία και 9.610 από την Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, που θεσπίστηκε με ομόφωνη απόφαση των κρατών-μελών τον Σεπτέμβριο του 2015, προβλέπει τη μετεγκατάσταση 63.000 προσφύγων από την Ελλάδα (160.000 συνολικά) μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017, ένας στόχος πολύ μακρινός για τις σημερινές συνθήκες, παρότι οι ρυθμοί έχουν αυξηθεί.
«Δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία από τα κράτη-μέλη», δήλωσε ο επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος. Τόνισε δε ότι «είναι εφικτό έως τον Σεπτέμβριο να υλοποιηθεί η μετεγκατάσταση, των ατόμων που πληρούν τις προδιαγραφές, από την Ιταλία και την Ελλάδα». Και ο αρμόδιος επίτροπος αναφέρει πως είναι εφικτό να μετεγκατασταθούν τα άτομα που πληρούν τα κριτήρια καθώς, μετά τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας, ο ρυθμός εισροών έχει μειωθεί δραστικά με αποτέλεσμα ο αρχικός αριθμός των 160.000 για μετεγκατάσταση να έχει και αυτός μειωθεί συνολικά. Μόνο τρία κράτη-μέλη (Λουξεμβούργο, Μάλτα και Φινλανδία) βρίσκονται κοντά στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους όσον αφορά τις μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία και την Ελλάδα. Αλλα κράτη-μέλη, όπως η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Πολωνία, παραμένουν στην τελείως αρνητική θέση τους για οποιαδήποτε συμμετοχή στο πρόγραμμα, ενώ άλλα όπως η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Κροατία και η Σλοβακία δέχονται να συμμετάσχουν, αλλά σε πολύ περιορισμένο βαθμό.
Από την πλευρά τους, Ελλάδα και Ιταλία τηρούν πλέον τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με τα κέντρα υποδοχής των προσφύγων και γι’ αυτό δεν υπάρχει βάση για καμία δικαιολογία από τα άλλα κράτη-μέλη να μην τηρούν τις δεσμεύσεις τους. Η Επιτροπή λέει χαρακτηριστικά πως «εάν τα κράτη-μέλη δεν αυξήσουν σύντομα τον αριθμό των μετεγκαταστάσεων, η Επιτροπή δεν θα διστάσει να κάνει χρήση των εξουσιών που της παρέχουν οι Συνθήκες έναντι των κρατών που δεν έχουν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις αποφάσεις του Συμβουλίου», επισημαίνοντας ότι «η νομική υποχρέωση για τη μετεγκατάσταση των επιλέξιμων ατόμων θα παύσει να ισχύει μετά τον Σεπτέμβριο του 2017».
Αναφορικά με τη μετεγκατάσταση προσφύγων από την Τουρκία, μέχρι τώρα τα κράτη-μέλη έχουν πάρει από τη χώρα αυτή και τα στρατόπεδα προσφύγων 14.422 άτομα, εκ των οποίων 3.565 Σύροι.
Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας έχει φέρει πολύ θετικά αποτελέσματα, καθώς ο αριθμός των ημερήσιων διελεύσεων από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά έχει μειωθεί σε 43 άτομα ημερησίως από 10.000 που είχαν περάσει σε μία μόνο ημέρα τον Οκτώβριο του 2015. Συνολικά, ο αριθμός των αφίξεων από την Τουρκία στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 98%, ωστόσο οι αφίξεις εξακολουθούν να υπερβαίνουν τις επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία, αυξάνοντας έτσι τις πιέσεις στα ελληνικά νησιά.