H βρετανική βιομηχανία Grainger&Worrall συναρμολογεί χιλιάδες περίπλοκα και βαρέα εξαρτήματα από αλουμίνιο για αυτοκίνητα που συμμετέχουν σε αγώνες ταχύτητας. Ωστόσο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στο να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της σε εξειδικευμένους εργάτες. Πρόσφατα αγόρασε νέο ρομπότ, το οποίο λειαίνει και τελειοποιεί τις άκρες στα διάφορα προϊόντα που παράγει. Ευελπιστεί πως με αυτόν τον τρόπο θα συμβαδίσει με τα επίπεδα αυτοματισμού και παραγωγικότητας που συναντάει κανείς σε αντίστοιχα εργοστάσια σε Γαλλία και Γερμανίας. Εντούτοις, αυτό στην πράξη αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολο. «Καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες για να τα καταφέρουμε, επειδή δεν διαθέτουμε τις αναγκαίες γνώσεις όσον αφορά τη χρήση των ρομπότ στην παραγωγική διαδικασία», επισημαίνει ο διευθυντής ελέγχου ποιοτικού ποιότητας της Grainger, Μάθιου Σνέλσον. Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας βρίσκονται κοντά στο Μπρίντνορθ, λίγα μίλια μακριά από τις εγκαταστάσεις όπου τον 19ο αιώνα αναπτύχθηκε ραγδαία η τεχνολογία για την τήξη σιδήρου. Η τεχνολογία αυτή ανέδειξε τη Βρετανία σε μία από τις ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου.
Σήμερα, όμως, η Βρετανία βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις, ενώ προετοιμάζεται για την αποχώρησή της από την Ε.Ε. Ορισμένοι χαρακτηρίζουν αυτήν την προοπτική άλμα στο άγνωστο, το οποίο και τη φέρνει μπροστά στην επείγουσα ανάγκη να καλύψει τα κενά σε τεχνικές δεξιότητες. Αυτή ακριβώς η έλλειψη είναι και ο βασικός λόγος για το ότι η ωριαία παραγωγικότητα του μέσου εργάτη στη Βρετανία υστερεί έναντι εκείνης σε άλλες μεγάλες οικονομίες. Συγκεκριμένα, το 2015 ήταν 27% χαμηλότερη της Γαλλίας, 30% των ΗΠΑ και 35% της Γερμανίας. Η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι έχει καταρτίσει πρόγραμμα χρηματοδότησης της τεχνικής εκπαίδευσης, κόστους 500 εκατ. στερλινών (577 εκατ. ευρώ) ετησίως, ώστε να λάβουν την αναγκαία κατάρτιση οι νέοι από δεκαέξι έως δεκαεννέα ετών. Οι σοβαρότερες ελλείψεις εντοπίζονται σε πεδία όπου απαιτείται να θέσει κανείς σε λειτουργία κάποια περίπλοκα μηχανήματα, να γνωρίζει τον μηχανισμό διαφόρων οχημάτων ή να μπορεί να εκτελέσει δύσκολες οικοδομικές εργασίες. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι θεωρούν την τόνωση της παραγωγικότητας ως τον κύριο μοχλό για την επίτευξη μακροπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Σήμερα στη Βρετανία το ποσοστό όσων φοιτούν στο πανεπιστήμιο είναι υψηλότερο απ’ ό,τι σχεδόν σε όλες τις λοιπές χώρες της Ε.Ε., αλλά η τεχνική εκπαίδευση υστερεί. Το 2015 δεν είχε καλυφθεί το 20% των διαθεσίμων θέσεων, έναντι του 15% το 2011. Στους 10 Βρετανούς 25-40 ετών, μόνον ο ένας έχει λάβει τεχνική εκπαίδευση στο πλαίσιο των βασικών σπουδών του. Από τον Απρίλιο και μετά, οπότε και αρχίζει το νέο οικονομικό έτος, όλες οι βρετανικές επιχειρήσεις, με δαπάνες 3 εκατ. στερλινών (3,5 εκατ. ευρώ) και άνω σε μισθούς, θα κληθούν να καταβάλουν έναν έκτακτο φόρο μαθητείας. Με αυτά τα έσοδα θα επιδοτηθούν όσες επιχειρήσεις οργανώσουν προγράμματα μαθητείας, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές του κράτους. Οι ενώσεις των εταιρειών μεταποίησης στη Βρετανία θεωρούν ότι αυτή η ειδική φορολογία, έτσι όπως σχεδιάστηκε, δεν επιβραβεύει την τεχνική κατάρτιση, την οποία μπορεί κανείς να λάβει εκτός επίσημου πλαισίου μαθητείας.
Το ανεξάρτητο Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών προειδοποιεί πως υπάρχει κίνδυνος οι εργοδότες στον δημόσιο τομέα να «βαφτίσουν» με άλλο όνομα την υπάρχουσα παρεχόμενη επιμόρφωση, σπεύδοντας να ανταποκριθούν σε αλλότριους στόχους, εις βάρος της ποιότητάς της. Η ασθενική παραγωγικότητα της Βρετανίας δεν σχετίζεται μόνο με την έλλειψη δεξιοτήτων, επισημαίνει η ερευνήτρια του LSE, Αννα Βαλέρο. Οι άλλοι παράγοντες που συμπληρώνουν την εικόνα έχουν να κάνουν με τις περιορισμένες εταιρικές επενδύσεις, το σύστημα εύκολων προσλήψεων και απολύσεων, που κάνει τις εταιρείες να βασίζονται σε ανειδίκευτο προσωπικό, την έλλειψη στόχου στις εξαγωγές, τις μειωμένες δαπάνες για τις υποδομές, καθώς και τη μεγαλύτερη δυσκολία να συνδεθεί έμπρακτα με την αγορά, εν συγκρίσει με τις ΗΠΑ.