«Αν το αισθάνεσθε βάρος, ελάτε να σας βοηθήσουμε», γράφει μια γελοιογραφία κρεμασμένη στους διαδρόμους του «Σωτηρία». «Περιμένοντας τη σειρά μου πρόσεξα αυτή την αφίσα, της οποίας το μήνυμα με άγγιξε», θυμάται σήμερα ο κ. Διονύσης Καμβάσης, που το 2011 πέρασε το κατώφλι του ιατρείου διακοπής καπνίσματος του νοσοκομείου. «Εως τότε δεν είχα ποτέ ούτε σκεφτεί ούτε προσπαθήσει να διακόψω το κάπνισμα», διευκρινίζει, «στα 52 μου τότε είχα αποκτήσει απλώς έναν ενοχλητικό βήχα». Σήμερα, μετράει πάνω από έξι χρόνια διακοπής της παλιάς του συνήθειας. Εκτοτε, «ο καφές μου έχει γίνει πιο γευστικός και ο ύπνος μου πιο απολαυστικός».
Πολλοί από τους 400 καπνιστές που προσέρχονται στο ιατρείο λένε αστειευόμενοι ότι η διεπιστημονική ομάδα έχει βρει το «μυστικό της επιτυχίας». «Το πρόγραμμα συνδυάζει τη φαρμακοθεραπεία με την ψυχολογική υποστήριξη και τη συμβουλευτική σε ομάδα», διευκρινίζει η ψυχολόγος Βασιλική Ντούμου, ο πρώτος άνθρωπος που οι ενδιαφερόμενοι συναντούν. «Μέσω συνέντευξης και ερωτηματολογίων αξιολογούμε τα κίνητρα της απόφασης και την ετοιμότητα του καπνιστή να διακόψει, αναλύουμε την καπνιστική συμπεριφορά», περιγράφει η ίδια, «μέσω της σπιρομέτρησης και της μέτρησης του CO, εκτιμάται και η οργανική εξάρτηση του καπνιστή». Μεταξύ των τολμηρών υπερισχύουν οι γυναίκες (55%), ενώ λίγοι λιποτακτούν (33%).
Η ηλικία έναρξης του καπνίσματος των συμμετεχόντων είναι τα 15 έτη και η μέση καθημερινή «κατανάλωση» προσδιορίζεται στα 30 τσιγάρα την ημέρα. «Τους δείχνουμε τρόπους για να αλλάξουν τη σχέση του με το τσιγάρο, να σταματήσουν το μηχανικό κάπνισμα», αναφέρει η κ. Ντούμου, «τους τονώνουμε την αυτοπεποίθηση, καθώς οι περισσότεροι (65,5%), λόγω παλαιότερων αποτυχημένων προσπαθειών διακοπής, δεν πιστεύουν στον εαυτό τους». Επίσης, «τονίζουμε τα θετικά από τη διακοπή, την οποία πολλοί αντιμετωπίζουν λανθασμένα ως τιμωρία». Μετά την προετοιμασία και την έναρξη της διακοπής, συνίσταται η συμμετοχή στην ομάδα ή η τηλεφωνική επικοινωνία με την ψυχολόγο. Οσοι δίνουν περισσότερο «παρών» φθάνουν και στο ποθητό αποτέλεσμα.
Βάσει της διαγνωσθείσας εξάρτησης αλλά και της επιθυμίας του κάθε ασθενούς, συναποφασίζεται αν θα λάβει φαρμακευτική υποστήριξη για τα συμπτώματα στέρησης. «Δεν υπάρχει, όμως, φάρμακο που να διακόπτει το κάπνισμα, είναι ο καπνιστής που το διακόπτει», τονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολγικής Εταιρείας Μιχάλης Τουμπής, που προΐσταται του ιατρείου που ιδρύθηκε το 2000. Συνολικά, λειτουργούν 50 ιατρεία σε όλη τη χώρα. «Τα πρώτα χρόνια προσέρχονταν μόνον ηλικιωμένοι και άνθρωποι με προβλήματα υγείας». Συν τω χρόνω η προσέλευση αυξήθηκε. «Στο αποκορύφωμα φτάσαμε το 2011 με την ψήφιση του πολλά υποσχόμενου αντικαπνιστικού νόμου». Ο νόμος ελάχιστα έχει εφαρμοστεί. «Συνετέλεσε, όμως, στην αλλαγή νοοτροπίας: σήμερα έρχονται νεότεροι άνθρωποι που θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα, για να αλλάξουν τρόπο ζωής. Και το επιτυγχάνουν».