Το φιλοευρωπαϊκό «μανιφέστο» του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώπιον της κοινοβουλευτικής ομάδας της Ν.Δ. την περασμένη Πέμπτη, ήχησε περίεργα στα αυτιά κάποιων. Αντί να ανοίξει την ομιλία του με μία ακόμη επίθεση προς την κυβέρνηση, ο πρόεδρος της Ν.Δ. επικεντρώθηκε στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και στην ανάγκη η Ελλάδα να μείνει στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Η σημειολογία δεν ήταν άνευ σημασίας. Μπορεί το «Μένουμε Ευρώπη» να ταυτίστηκε στα μάτια των πολλών με τον ελιτισμό. Ομως, ο πρόεδρος της Ν.Δ. ανέδειξε μια άλλη διάσταση: αυτήν της ασφάλειας, που συνδέεται στα μάτια των πολλών με τη συμμετοχή στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και μηχανισμούς και η οποία είναι πλειοψηφική.
Εκ των πραγμάτων, η ευρωπαϊκή ενοποίηση βρίσκεται στον πυρήνα της πολιτικής και της πολιτικής πρότασης της Ν.Δ. και του κ. Μητσοτάκη, ενός πολιτικού με σαφές φιλοευρωπαϊκό πρόσημο. Επιδίωξή του με την παρέμβαση της περασμένης Πέμπτης, όμως, δεν ήταν απλώς να επαναλάβει το «πιστεύω» στην Ευρώπη ενός κόμματος που εκπροσωπεί το καθαρόαιμο φιλοευρωπαϊκό μέτωπο. Ούτε μόνο να δηλώσει «παρών» στη συζήτηση για την Ευρώπη των «πολλών ταχυτήτων» που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στην Ευρώπη με αφορμή την παρουσίαση της Λευκής Βίβλου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και να καταδείξει ότι οι καθυστερήσεις και οι παλινωδίες της κυβέρνησης ανακαλούν το φάντασμα του καλοκαιριού του 2015 και βάζουν τη χώρα στο περιθώριο, την ώρα που θα έπρεπε να συμμετέχει στην πρώτη ταχύτητα για να υπερασπιστεί τα κεκτημένα της.
Βασική επιδίωξη ήταν να υπερβεί το «Μένουμε Ευρώπη», να το διευρύνει με τρόπο που να αφορά τον μέσο πολίτη. Η αποστροφή του «δεν είμαστε ευρωπαϊστές από μόδα, είμαστε με την ευρωπαϊκή ιδέα και την ενωμένη Ευρώπη επειδή αυτό επιτάσσει το ρεαλιστικό συμφέρον της χώρας», είναι ενδεικτική. Το «ρεαλιστικό συμφέρον» συνδέεται με την Ευρώπη που παρέχει ασφάλεια σε ένα ρευστό και αβέβαιο εσωτερικό και διεθνές περιβάλλον. Η υπέρβαση αυτή με έναν τρόπο διαπερνά τις διαχωριστικές γραμμές του «Ναι» και του «Οχι» του 2015, αφού, όπως προκύπτει από πολλές μετρήσεις, για την πλειοψηφία των Ελλήνων, ενίοτε και ανεξαρτήτως των αισθημάτων για το κοινό νόμισμα, η Ευρώπη είναι ταυτισμένη με το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών σε μια περίοδο δύσκολη για τη χώρα και σε μια γειτονιά που ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τις προθέσεις των γειτόνων σου.
Οροι πλειοψηφίας
Οπως εξηγούσε στενός συνεργάτης του προέδρου της Ν.Δ., «το αίσθημα ασφάλειας, εσωτερικής και εξωτερικής, είναι κεντρικό σημείο που αφορά το συμφέρον όλων των κοινωνικών ομάδων» και, άρα, αφορά όρους πλειοψηφίας, ειδικά στη σημερινή κρίσιμη εσωτερική και εξωτερική συγκυρία.
Μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης επιθυμεί τη συμμετοχή στους ευρωπαϊκούς θεσμούς για λόγους ασφαλείας. Για τη Ν.Δ. και η παραμονή στην Ευρωζώνη είναι εγγύηση ασφάλειας, γι’ αυτό και ο κ. Μητσοτάκης αναδεικνύει αυτή τη διάσταση, ενώ σε όλες τις τελευταίες παρεμβάσεις του εντός και εκτός συνόρων υπογραμμίζει ότι για εκείνον η συζήτηση περί Grexit δεν υπάρχει και η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης και της Ευρωζώνης.
Ο χρόνος της παρέμβασης δεν είναι βέβαια τυχαίος. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. γνωρίζει –προκύπτει, εξάλλου, και από τους οικονομικούς δείκτες– ότι οι καθυστερήσεις της κυβέρνησης, που αφήνουν τη χώρα μετέωρη, επιτείνουν τα αισθήματα ανασφάλειας και αβεβαιότητας των πολιτών. Και σπεύδει να υπογραμμίσει ξεκάθαρα τα οφέλη της συμμετοχής στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ώστε να μην επανέλθουν οι συζητήσεις του 2015.
Την ίδια ώρα, η παρέμβαση του προέδρου της Ν.Δ. –δεν θα είναι, εξάλλου, η μόνη γύρω απ’ το συγκεκριμένο ζήτημα– είχε στόχευση και πιο συγκεκριμένα ακροατήρια. Δεδομένου ότι, όπως εξηγούσαν επιτελείς του κ. Μητσοτάκη, οι μεγαλύτερες ηλικίες έχουν βιώσει στην πράξη τι σημαίνει ευρωπαϊκή ευημερία και τι σημαίνει η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε., δεν ισχύει το ίδιο για τα πιο νεανικά ακροατήρια. Πρόκειται για ακροατήρια που δεν έχουν εμπειρία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης –ούτε, βέβαια, μέτρο σύγκρισης εθνικού και κοινού νομίσματος– και τα οποία ταλαντεύονται ανάμεσα στον έντονο ευρωσκεπτικισμό και στην ισχυρή αμφιβολία για τα οφέλη από τη συμμετοχή στην Ενωση.
Ο κ. Μητσοτάκης επιχειρεί να προσεγγίσει το εν λόγω ακροατήριο οικοδομώντας ένα θετικό ρεύμα με ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Οπως το έθετε στην «Κ» στενός συνεργάτης του, «είναι σημαντικό να επικοινωνήσουμε στις νέες γενιές, που χρειάζονται προοπτική, ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση συνδέεται με ελευθερίες και δικαιώματα που αφορούν ιδιαίτερα τους νέους, όπως οι ανταλλαγές, η φοίτηση και το δικαίωμα εγκατάστασης σε άλλες χώρες της Ε.Ε.».
Η Εξεταστική και τα τρομο-δέματα
Το αίσθημα της ασφάλειας επανήλθε στην παρέμβαση του προέδρου της Ν.Δ. το μεσημέρι της Παρασκευής. Αφορμή η εμφάνιση του πρωθυπουργού στη Βουλή και η προαναγγελία ακόμη μιας εξεταστικής επιτροπής, αλλά και τα περιστατικά εξαγωγής τρομοκρατικών δεμάτων στο εξωτερικό, που προκάλεσαν συναγερμό στη Ν.Δ. Δεν είναι μόνο ότι στον τρίτο όροφο της Πειραιώς θεωρούν ιδιαίτερα ανησυχητική την προσπάθεια στοχοποίησης στελεχών του κόμματος – το ένα δέμα έφερε ως παραλήπτη τον ένα αντιπρόεδρο του κόμματος (Αδ. Γεωργιάδης) και το άλλο του εκπροσώπου Τύπου, ο οποίος μάλιστα έχει διατελέσει και υπουργός Προστασίας του Πολίτη (Β. Κικίλιας). Θεωρούν ότι η ασφάλεια της χώρας μοιάζει με «σουρωτήρι» και ότι η ήδη πληγείσα εικόνα της αμαυρώνεται περισσότερο. Το θέμα σχεδόν μονοπώλησε τον «πρωινό καφέ» του προέδρου της Ν.Δ. και των στενών συνεργατών του την Παρασκευή. Η παρέμβαση του κ. Μητσοτάκη που ακολούθησε κινήθηκε στο γνωστό αίτημα για εκλογές, είχε, όμως, ως βασικό άξονα την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα που προκαλεί η κυβέρνηση εντός και εκτός συνόρων. Και παρότι ο κ. Μητσοτάκης είχε κατά νου να μην προκαλέσει πανικό για τα δέματα, η σκληρή ορολογία για τη χώρα, που κινδυνεύει να γίνει «παρίας», και για «παρακμιακές δυνάμεις» που την κυβερνούν μόνο τυχαία δεν ήταν.