Ηταν μια στιγμή εξαιρετική. Σε μια συγκυρία που συνεχώς ξεθάβονται τοξικοί φάκελοι από τα έγκατα του παρελθόντος και αναζωπυρώνονται, κοινοβουλευτικά και δικαστικά, λησμονημένες κατηγορίες, η τελεσίδικη διευθέτηση της υπόθεσης του Βατοπεδίου ήταν όντως εξαίρεση, αν και όχι απροσδόκητη. Ιδίως μετά την απαλλακτική πρόταση της εισαγγελέως, ήταν αναμενόμενη.
Ούτως ή άλλως, η απόφαση ήταν μια στιγμή τόσο σπάνια ώστε δικαιολογούσε την ανάλογης σπανιότητας επίσημη δήλωση του Κώστα Καραμανλή. Για να υποδείξουν το συναισθηματικό της υπόβαθρο, οι φίλοι του πρώην πρωθυπουργού επισήμαιναν πως, αν εξαιρέσει κανείς το δημοψήφισμα, η προηγούμενη φορά που ο ίδιος είχε μιλήσει δημοσίως ήταν στην κηδεία του Γιάννη Αγγέλου, του στενού του συνεργάτη που αθωώθηκε χθες μετά θάνατον.
Από όλες τις κατά καιρούς θεωρίες περί υπονόμευσης της κυβέρνησης της Ν.Δ., οι σοβαρότεροι νεοκαραμανλικοί ζύγιζαν ως βαρύτερο το κόστος που τους προκάλεσε η ανταλλαγή της λίμνης Βιστωνίδας με επιδεκτικά εκμετάλλευσης ακίνητα του Δημοσίου.
Το μέγεθος του πολιτικού τραύματος φαίνεται και από μόνο το γεγονός ότι κάποιοι είχαν κιόλας μπει στον κόπο να μετρήσουν ότι το Βατοπέδι κατέλαβε τέσσερις χιλιάδες ώρες τηλεοπτικού «αέρα». Αν επικαλούνται σήμερα τον αριθμό είναι για να δείξουν ότι αυτή η παρατεταμένη δημοσιότητα λειτούργησε, εν τέλει, σαν ο πιο ισχυρός μοχλός απονομιμοποίησης της κυβέρνησής τους.
Το πολιτικό κόστος ζυγίστηκε, ούτως ή άλλως, στις κάλπες του 2009. Τι πολιτική σημασία έχει σήμερα, εννιά χρόνια μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, η δικαστική του ωρίμαση;
Εχει σημασία για τη Νέα Δημοκρατία. Η Πειραιώς δεν παρέλειψε να χαιρετίσει με ανακοίνωσή της τη δικαστική απόφαση. Η πρωτοβουλία της κομματικής ηγεσίας παρουσιάζεται ως αυτονόητη. «Το Βατοπέδι δεν έκανε ζημιά στον Καραμανλή. Εκανε ζημιά στην παράταξη», είναι το σκεπτικό. Γι’ αυτό και το κόμμα είχε κάθε λόγο να εμφανίσει τη χθεσινή απόφαση σαν επούλωση μιας ιστορικής πληγής.
Αυτονόητη ή όχι, η ευθυγράμμιση της μητσοτακικής ηγεσίας με την καραμανλική πλευρά δεν περιορίζεται μόνο στο Βατοπέδι. Αναγνωρίζοντας και τα αριθμητικά δεδομένα της νεοδημοκρατικής βάσης, ο Μητσοτάκης φρόντισε εξαρχής να διατηρήσει ανέφελη τη σχέση του με τον Καραμανλή, ακόμη κι όταν –με δημόσιες κολακείες και πεπονόφλουδες, όπως το θέμα της ΕΛΣΤΑΤ– οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προσπάθησαν να την κλονίσουν.
Η καραμανλο-μητσοτακική ευθυγράμμιση για το Βατοπέδι συγχρονίζεται πάντως και με μια κινητικότητα που θα μπορούσε να περιγραφεί ως επανεμφάνιση της πλευράς Καραμανλή στην κομματική ζωή.
Συγχρονίζεται με την αντεπίθεση κατά του προέδρου των ΑΝΕΛ, ο οποίος προσπάθησε να διεμβολίσει το δεξιό ακροατήριο με αντιποίηση καραμανλικών τίτλων.
Συμπίπτει με τη διαρρέουσα στον Τύπο καραμανλική ανησυχία για τη διαπραγματευτική αβελτηρία της κυβέρνησης και τις πιθανές επιπλοκές της στην εξωτερική πολιτική. Και συνδυάζεται με το φωταγωγημένο προσκύνημα στην Πρώτη Σερρών.
Το τελευταίο θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως συμβολική χειρονομία του μεγάλου εξαδέλφου να παραδώσει το οικογενειακό brand στον νεότερο. Οι υπόλοιπες, όμως, δημόσιες και ημιδημόσιες χειρονομίες δεν περιορίζονται μόνο στην οικογένεια. Βοηθούν και το μητσοτακικό πλάνο, στον βαθμό που αποτελούν ενδείξεις αντιπολιτευτικής ζωής στον καραμανλικό πλανήτη.
Πρόκειται για σχέση αμοιβαίας ωφέλειας. Ακολουθώντας την οδό του εσωκομματικού κατευνασμού και γυαλίζοντας τα κάδρα ακόμη και των υπηρεσιακών προκατόχων του –όπως έκανε στην πρόσφατη Κοινοβουλευτική Ομάδα– ο Μητσοτάκης εξασφαλίζει ότι έχει όλο το κόμμα μαζί του, τώρα που το έχει περισσότερο ανάγκη.
Και από την άλλη πλευρά, ο Καραμανλής, αφυπνιζόμενος, επανατοποθετείται στον ρόλο του κλειδοκράτορα της κομματικής ενότητας.
Η φορά της συγκυρίας επιβάλλει τον κομματικό πατριωτισμό. «Το κόμμα», έλεγε χθες στον απόηχο του Βατοπεδίου καραμανλικό στέλεχος, «πάει σφαίρα». Και τη σφαίρα ή την καβαλάς ή τη βλέπεις να σε προσπερνάει.