Τέλος εποχής για το υπάρχον καθεστώς των διεθνών εμπορικών σχέσεων

Τέλος εποχής για το υπάρχον καθεστώς των διεθνών εμπορικών σχέσεων

5' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Με την απόφασή του να μη συμπεριλάβει στο κοινό ανακοινωθέν του την παραδοσιακή ισχυρή στήριξη των χωρών-μελών του στο ελεύθερο εμπόριο, ούτε την καταδίκη του προστατευτισμού, το G20 φαίνεται να σηματοδοτεί ένα τέλος εποχής για τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις όπως τις ξέρουμε τις τελευταίες δεκαετίες, ίσως και μιαν άτυπη παραδοχή πως ο εμπορικός πόλεμος έχει ήδη αρχίσει. Εμμέσως, οι χώρες-μέλη του G20 παραδέχονται ότι δεν μπορούν να αποκλείσουν την προσφυγή τους στον προστατευτισμό αν κάνει πραγματικά την αρχή η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπως έχει προαναγγείλει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Εχουν προηγηθεί οι απειλές του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου για επιβολή απαγορευτικών δασμών ύψους 45% στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, αλλά και γενικότερες καταγγελίες στελεχών της κυβέρνησής του κατά του ΠΟΕ και του παγκόσμιου συστήματος εμπορίου. Το έχουν χαρακτηρίσει «δυσλειτουργικό παγκόσμιο σύστημα, που έχει ευνοήσει την Κίνα εις βάρος των Αμερικανών εργαζομένων».

Σημαντικοί εταίροι της υπερδύναμης, η Ε.Ε., κυρίως η Γερμανία, και η Κίνα, η πρώτη και η τρίτη στον κόσμο εξαγωγική δύναμη στον κόσμο, και οι κερδισμένες της παγκοσμιοποίησης, παίρνουν θέση μάχης. Οι δύο χώρες έχουν βρεθεί στο στόχαστρο του Αμερικανού προέδρου για το εμπορικό τους πλεόνασμα και όσα αυτό συνεπάγεται για τις ΗΠΑ. Και μολονότι οι μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις προσκρούουν σε σημαντικά εμπόδια, επιχειρούν κι ένα είδος αντισυσπείρωσης κατά του κοινού εχθρού.

Η Γερμανία, με το εμπορικό της πλεόνασμα να φτάνει στα 253 δισ. ευρώ το 2016, αντίστοιχο περίπου του 8% του ΑΕΠ της, και τις εξαγωγές της να φτάνουν στα 65 δισ. δολάρια, πάντα το 2016, έχει δεχθεί τα βέλη του Ντόναλντ Τραμπ και της κυβέρνησής του, που την κατηγόρησε ότι διατηρεί το ευρώ σε τεχνητά χαμηλή ισοτιμία για να εκμεταλλεύεται με αυτόν τον τρόπο τις ΗΠΑ και τους εταίρους της από την Ευρωζώνη. Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επικαλεσθεί επανειλημμένως τις μαζικές πωλήσεις των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών στις ΗΠΑ. Προκάλεσε, όμως, τη σχεδόν ειρωνική αντίδραση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, ο οποίος μίλησε για την ποιοτική υπεροχή των γερμανικών οχημάτων.

Η Γερμανίδα καγκελάριος έχει προσπαθήσει να αποτρέψει μέτρα προστατευτισμού κατά των γερμανικών εξαγωγών, προειδοποιώντας τον Αμερικανό πρόεδρο για τα ενδεχόμενα αντίποινα. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, στη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ η κ. Μέρκελ τόνισε πως αν επιβληθούν δασμοί στις εισαγωγές γερμανικών προϊόντων, θα επιβληθούν ανάλογοι στις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων στη Γερμανία. Παράλληλα θα εκπίπτουν οι δασμοί από τη φορολογία των γερμανικών επιχειρήσεων, ενώ η Γερμανία ενδέχεται να μειώσει συνολικά την εταιρική φορολογία αλλά και τις κοινωνικές εισφορές τους, προκειμένου να τις καταστήσει πιο ελκυστικές στους διεθνείς επενδυτές.

Την ίδια στιγμή, άλλωστε, η Ε.Ε. αναζητεί εναλλακτικούς εμπορικούς εταίρους και επιχειρεί να εμβαθύνει τις σχέσεις της με την Ασία. Πέντε ημέρες πριν από την επεισοδιακή συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η επίτροπος Εμπορίου Σεσίλια Μάλστρομ ξεκίνησε την περιοδεία της σε χώρες της Ασίας με κύριους σταθμούς την Ιαπωνία και την Ινδία, ενώ επισκέφθηκε και την Αυστραλία.

Στα σχέδια της Ε.Ε., τα οποία και προωθεί, έτσι κι αλλιώς, επίμονα εδώ και μία δεκαετία, είναι η σύσφιγξη των εμπορικών δεσμών της με ασιατικές χώρες όπως η Νότια Κορέα, η Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ.

Παράλληλα, όμως, μόλις 48 ώρες μετά την επίμαχη συνάντηση στον Λευκό Οίκο, η Γερμανίδα καγκελάριος ζήτησε εσπευσμένα να ολοκληρωθεί η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην Ε.Ε. και στην Ιαπωνία. Πρόκειται για διμερή συμφωνία που δρομολογείται από το 2013, οπότε άρχισαν οι σχετικές συνομιλίες, με απώτερο στόχο την εκατέρωθεν κατάργηση των δασμών και περιορισμών στο εμπόριο και στις επενδύσεις.

Πεκίνο και Βερολίνο λαμβάνουν θέση μάχης έναντι στην Ουάσιγκτον

Η άμυνα της Κίνας σε οποιαδήποτε ενδεχόμενη επίθεση προστατευτισμού από τις ΗΠΑ άρχισε προληπτικά, όταν ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, κυριολεκτικά, αγόρευσε στο Νταβός υπέρ της παγκοσμιοποίησης και του ελεύθερου εμπορίου.

Εκτοτε, σε κάθε ευκαιρία ενώνει τη φωνή του με αυτήν της Αγκελα Μέρκελ και διακηρύσσουν από κοινού τη δέσμευσή τους στο ελεύθερο εμπόριο. Ο Κινέζος πρόεδρος πρόκειται, άλλωστε, να επισκεφθεί το Βερολίνο εντός του έτους.

Εν τω μεταξύ, όμως, το Πεκίνο δεν αρκείται στην άμυνα, αλλά ετοιμάζεται για αντεπίθεση και προετοιμάζεται για κάθε ενδεχόμενο. Εχει προσλάβει ειδικούς συμβούλους, που εξετάζουν τις δυνατότητες της Κίνας να απαντήσει με αντίποινα εάν ο Ντόναλντ Τραμπ υλοποιήσει τις απειλές του και επιβάλει δασμούς 45% στις κινεζικές εισαγωγές. Πρόκειται για κινεζικά think tanks που θεωρούν πιθανότερο να στραφεί η κυβέρνηση Τραμπ εναντίον όσων τομέων της κινεζικής βιομηχανίας παρουσιάζουν το υψηλότερο ενδιαφέρον στο διμερές εμπόριο με τις ΗΠΑ, όπως οι τομείς των χαλυβουργείων και η βιομηχανία επιπλώσεων. Συνολικά, το ιλιγγιώδες εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας στο διμερές εμπόριο με τις ΗΠΑ υποχώρησε το περασμένο έτος κατά 20,1 δισ. δολάρια, στα 347 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου.

Στην περίπτωση που οι ΗΠΑ επιβάλουν δασμούς σε επίμαχους τομείς της κινεζικής βιομηχανίας, η ομάδα συμβούλων του Πεκίνου προτείνει στην κινεζική ηγεσία να κάνει το ίδιο σε όσες αμερικανικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Εξετάζουν, επίσης, την προοπτική να μειώσει η Κίνα τις εξαγωγές της σε υλικά αναγκαία για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών και, γενικότερα, ειδών υψηλής τεχνολογίας, αλλά και να στραφεί σε άλλες χώρες για τις ανάγκες της σε αγροτικά προϊόντα, μηχανολογικό εξοπλισμό ή προϊόντα μεταποίησης. Εν τω μεταξύ, όμως, βρίσκονται σε εξέλιξη υποθέσεις που εξετάζει ο ΠΟΕ και στρέφονται κατά της Ουάσιγκτον, ενώ κάποιες από αυτές οφείλονται σε προσφυγές της Κίνας κατά της υπερδύναμης. Σημαντικότερη όλων είναι η προσφυγή του Πεκίνου όχι μόνο κατά της Ουάσιγκτον αλλά και κατά της Ε.Ε. για το γεγονός ότι αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν στην Κίνα το καθεστώς της «οικονομίας της ελεύθερης αγοράς».

Ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν κρίσιμη την έκβαση της συγκεκριμένης προσφυγής, καθώς διαβλέπουν την πιθανότητα μιας απόφασης ευνοϊκής για το Πεκίνο, την οποία, όμως, ενδέχεται να περιφρονήσει η Ουάσιγκτον. Στην περίπτωση αυτή θα έχει βάλει μια βόμβα στα θεμέλια του διεθνούς οργανισμού, τον οποίο κατηγορεί μεν ότι φέρει ευθύνη για την ανάδυση της Κίνας ως παγκόσμιας εμπορικής δύναμης και πόλου ισχύος, αλλά για τη δημιουργία του είχε ενεργά εμπλακεί η Ουάσιγκτον τη δεκαετία του 1990. Σε ό,τι αφορά την προσπάθεια που καταβάλλουν Βερολίνο και Πεκίνο για να συσπειρωθούν, αυτή στηρίζεται σε ανίσχυρα θεμέλια. Οι δύο χώρες έχουν βεβαρημένο παρελθόν εντάσεων στις διμερείς εμπορικές σχέσεις, που κορυφώθηκαν το 2005. Τότε, περίπου 75 εκατ. κομμάτια κινεζικών ρούχων παγιδεύθηκαν σε λιμάνια σε όλη την Ευρώπη, καθώς οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες μεταποίησης αντιδρούσαν στην εισβολή των φτηνών κινεζικών εισαγωγών. Δώδεκα χρόνια μετά, οι εντάσεις παραμένουν, καθώς το εμπορικό έλλειμμα της Ε.Ε. με την Κίνα έφτασε πέρυσι τα 175 δισ. ευρώ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή