Δημήτρης Κουτσούμπας: Μυθολογία σε πολιτική αφλογιστία

Δημήτρης Κουτσούμπας: Μυθολογία σε πολιτική αφλογιστία

3' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ηταν σαν τους εκπροσώπους των δογμάτων που βρίσκονται ενίοτε στην ανάγκη να διαγκωνιστούν για τα χρειώδη – την ιδιοκτησία ενός λειψάνου, την κληρονομιά ενός κειμηλίου ή την πατρότητα ενός επαναλαμβανόμενου θαύματος. Μόνο που ο διαγκωνισμός στα εγκαίνια του Μουσείου Μπελογιάννη ήταν, ευτυχώς, σχεδόν μεταφορικός. Δεν εκδηλώθηκε σωματικά, παρά μόνον ανεπαισθήτως, τη στιγμή που ο πρωθυπουργός βρέθηκε σε δεύτερο πλάνο, πίσω από τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ.

Με την αυτοπεποίθηση του προκαθημένου της αριστερής ορθοδοξίας, ο Δημήτρης Κουτσούμπας κατάφερε να χοροστατήσει στις εκδηλώσεις της Αμαλιάδας, χωρίς να χρειαστεί να φανεί ότι ανταγωνίζεται τους αιρετικούς. Το σκηνικό άλλωστε, που είχε χαρακτήρα μνημοσύνου, ήταν ιδανικό για να πρωταγωνιστήσει το ΚΚΕ.

Ομως, ούτε ο ίδιος ο Κουτσούμπας δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι το γεγονός θα παρήγαγε τόση συμβολική υπεραξία για το κόμμα του. Ούτε ο ίδιος δεν θα είχε υπολογίσει πόσο εύκολα μπορούσε να πυροδοτηθεί στη Βουλή μια εμφυλιακή αντιπαράθεση που πάντα καταλήγει να αναζωογονεί το ΚΚΕ. Καταλήγει να επαναφέρει στη δημόσια ζωή ως επίδικα τα δεδικασμένα.

Ποιος έβγαλε τον Μπελογιάννη από το μουσείο; Πρώτη βέβαια το δοκίμασε η κυβέρνηση και ο Τσίπρας προσωπικά, προβαίνοντας στην πολιτική κατάχρηση των εγκαινίων. Τον κράτησε όμως έξω από το μουσείο ο αβερωφικός οίστρος ορισμένων παραγόντων της Δεξιάς, που αντιμετώπισαν τη σκηνοθεσία σαν να συνιστούσε όντως απειλή. Σαν να κινδύνευε τάχα η αστική δημοκρατία από την τελετουργική ρουτίνα της Αριστεράς.

Η αλήθεια είναι ότι το ΚΚΕ έχει πάψει προ πολλού να αντιμετωπίζεται ως απειλή από τα εκτός Αριστεράς κόμματα του δημοκρατικού τόξου. Συμβαίνει, μάλιστα, το αντίθετο. Αντιμετωπίζεται ως παραδοσιακή δύναμη που, παρά το τυπικό και τις καταστατικές γραφές της, έχει προσαρμοστεί στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Πρόκειται για μια συμφιλίωση που καλλιεργήθηκε –όχι χωρίς ασυνέχειες– στη Μεταπολίτευση, ως σχέση αμοιβαίας νομιμοποίησης: Δεν νομιμοποιήθηκε μόνο το ΚΚΕ από την αστική δημοκρατία. Συνέβαλε κι εκείνο στη νομιμοποίησή της, στον βαθμό που εναρμονίστηκε με τους κανόνες της. Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί το ίδιο και για τις άλλες συνιστώσες της Αριστεράς, στις οποίες το ΚΚΕ εναντιώθηκε και τον Δεκέμβριο 2008 και αργότερα, στις πλατείες που ζητούσαν να καεί η Βουλή.

Εντάξει, λένε. Το ΚΚΕ δεν είναι απειλή. Είναι όμως απειλή η «ιδεολογική ηγεμονία» της Αριστεράς που επαναχρησιμοποιεί ως πολιτικά εργαλεία του σήμερα τα διχαστικά σχήματα του Εμφυλίου. Το περιέγραψαν με ενάργεια στην «Καθημερινή» της περασμένης Κυριακής οι καθηγητές Βασίλης Βαμβακάς και Παναγής Παναγιωτόπουλος, επιμελητές της έκθεσης για τη δεκαετία του ’80: «Στην Ελλάδα της οικονομικής και κοινωνικής δυσπραγίας», λένε, «προτείνεται συστηματικά από ποικίλους φορείς πνευματικής, συμβολικής και πολιτικής εξουσίας η αντανάκλαση στα ύδατα της δεκαετίας του ’40. Μια δυστοπική νοσταλγία στο σύμπαν της Κατοχής, του αιματηρού Εμφυλίου, του ηρωισμού, της θυσίας».

Από αυτούς που πωλούν εμφυλιακή νοσταλγία μάλλον δεν πρέπει κανείς να ξεχωρίσει σήμερα το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ αντιλαμβανόταν –και επικαλούνταν– πάντα τη δεκαετία του ’40 με όρους της δεκαετίας του ’40. Αντιθέτως, η σημερινή εξουσία επιστρατεύει μια μνήμη που κατασκευάστηκε αργότερα. Επιστρατεύει τη δεκαετία του ’40, όπως μυθολογήθηκε τη δεκαετία του ’80 – όπως καταστρώθηκε αφηγηματικά σε μια περίοδο ανέφελης ευημερίας.

Τέκνα ενός τραυματικού αφηγήματος εντελώς αποκομμένου από το τραυματικό βίωμα, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και τα μόνα που βρέθηκαν σε θέση να εξοπλίσουν τη μυθολογία τους με κυβερνητική εξουσία. Βρέθηκαν ένα βήμα από την εκπλήρωση της φαντασιακής δεκαετίας του ’40, αλλά δεν μπόρεσαν. Δεν μπόρεσαν να αναμετρηθούν με το δημοκρατικό και οικονομικό κεκτημένο που τους είχε, ερήμην τους, διαμορφώσει και αποδείχτηκε ισχυρότερο των ιδεασμών τους. Το ’80 συνέτριψε το ’40.

Ο χρόνος που έχει περάσει είναι λίγος, αλλά το καλοκαίρι του 2015 μοιάζει κιόλας να είναι η χωματερή των μύθων. Εκτοτε όλο αυτό το φαντασιακό κεφάλαιο –αυτό που καθωσπρέπει ονομάζεται «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς»– μπορεί να χρησιμεύσει μόνο για μνημόσυνα. Μόνο για να γεμίζει τα μουσεία. Πολιτικά είναι τόσο δραστικό όσο και το γερμανικό πιστόλι του Μπελογιάννη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή