Μόνο η βασική οφειλή από παρακρατούμενες ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων θα εξαιρεί τελικώς από τη δυνατότητα διαγραφής στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων, ενώ θα εντάσσονται τελικά οι οφειλές από ΦΠΑ και Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ), αλλά ακόμη και εργοδοτικές εισφορές. Τούτο προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης που εστάλη στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή της Βουλής, προκειμένου εντός των δύο επόμενων εβδομάδων να ψηφιστεί.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα
Αν και προβλέπεται άμεση εφαρμογή του νόμου, στην πράξη αυτό, όπως εκτιμούν αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, δεν πρόκειται να γίνει πριν ολοκληρωθεί η απαιτούμενη ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αλλωστε, για την πλήρη εφαρμογή του νόμου απαιτείται η έκδοση αρκετών υπουργικών αποφάσεων και εφαρμοστικών εγκυκλίων. Ακόμη και αν παρέλθει το τρίμηνο που προβλέπει ο νόμος για την πλήρη εφαρμογή του, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι, εάν χρειαστεί, θα δοθεί παράταση.
Τα βασικά σημεία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών είναι τα ακόλουθα:
• Μπορούν να ρυθμιστούν οφειλές επιχειρήσεων προς τράπεζες, Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και άλλους πιστωτές (π.χ. προμηθευτές). Το σύνολο των οφειλών πρέπει να υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, να είναι σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 ή να είναι οφειλές που ρυθμίστηκαν μετά την 1η Ιουλίου 2016. Επιτρέπεται η ένταξη οφειλών που μπορεί να μην έχουν σχέση με την επιχειρηματική δραστηριότητα (π.χ. στεγαστικό δάνειο). Το νομοσχέδιο προβλέπει την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης για τη ρύθμιση των οφειλών από 20.000 έως 50.000 ευρώ μέσω απλοποιημένης διαδικασίας. Με αυτό τον τρόπο επιχειρείται να αμβλυνθεί η αντίδραση των τραπεζών που ήθελαν ελάχιστο όριο οφειλών τις 50.000 ευρώ.
• Επιλέξιμες για υπαγωγή είναι μεγάλες επιχειρήσεις με τζίρο κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή αίτησης από 2,5 εκατ. ευρώ και άνω ή με συνολικές υποχρεώσεις, ληξιπρόθεσμες ή μη, άνω των 2 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι μικρές επιχειρήσεις, με τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις έως 2 εκατ. ευρώ. Αμφότερες πρέπει να έχουν λειτουργική κερδοφορία σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης, ενώ για τις μεγάλες εναλλακτικά να έχουν σε μία χρήση θετική καθαρή θέση.
Δυνατότητα διαγραφής
• Στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν τελικώς όλα τα είδη οφειλών, παρά τη διαφωνία που είχε διατυπώσει αρχικά το ελληνικό Δημόσιο σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα διαγραφής οφειλών από ΦΠΑ και ΦΜΥ. Από τη διαγραφή εξαιρείται μόνο η εργατική εισφορά, το μέρος δηλαδή εκείνο της ασφαλιστικής εισφοράς του εργαζομένου που βαρύνει τον ίδιο τον εργαζόμενο και παρακρατείται από τον μισθό του προκειμένου να αποδοθεί στη συνέχεια στον ασφαλιστικό φορέα από τον εργοδότη. Αντιθέτως, επιτρέπεται το «κούρεμα» οφειλών από εργοδοτικές εισφορές και γι’ αυτό γίνεται η αναγκαία επισήμανση στο νομοσχέδιο ότι «η διαγραφή βασικής οφειλής προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν επηρεάζει τα ασφαλιστικά δικαιώματα τρίτων». Επίσης, προβλέπεται δυνατότητα διαγραφής, μετά την ολοσχερή εξόφληση όλων των οφειλών με βάση τη σύμβαση αναδιάρθρωσης, του συνόλου των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα, του 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα και του 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων από προσαυξήσεις και τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.
• Σε περίπτωση που οι απαιτήσεις ενός πιστωτή υπερβαίνουν το 85% των συνολικών απαιτήσεων του οφειλέτη, η αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό θα προωθείται στον πιστωτή για διμερή διαπραγμάτευση. Στο αρχικό νομοσχέδιο προβλεπόταν σε αυτή την περίπτωση απόρριψη της αίτησης. Το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία λογίζονται ως δύο πιστωτές.
Σε 120 δόσεις
• Η αποπληρωμή των οφειλών προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 120 δόσεις. Στο αρχικό νομοσχέδιο δινόταν δυνατότητα αποπληρωμής σε περισσότερες δόσεις για οφειλές άνω των 2 εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση που μια εταιρεία είχε υπαχθεί στις γνωστές ρυθμίσεις του Δημοσίου που προβλέπουν αποπληρωμή των οφειλών έως 100 δόσεις, οι οφειλές αυτές επιτρέπεται να εντάσσονται στο σχέδιο αναδιάρθρωσης του εξωδικαστικού μηχανισμού με τον αριθμό των δόσεων να αυξάνεται πολύ στις 120.
Η ρύθμιση για τους επαγγελματίες
Δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών των ελεύθερων επαγγελματιών μόνο προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία και όχι προς πιστωτικά ιδρύματα ή άλλους ιδιώτες πιστωτές δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Μάλιστα, η ρύθμιση αυτή δεν θα γίνεται μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού που θεσπίζεται με το νομοσχέδιο, αλλά από τις εσωτερικές διαδικασίες του δημοσίων και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, στη βάση μιας διμερούς συμφωνίας επί της ουσίας με τον οφειλέτη.
Ειδικότερα, στην παράγραφο 21 του άρθρου 15 του νομοσχεδίου αναφέρεται: «Το Δημόσιο και οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης, έπειτα από αίτηση των οφειλετών τους που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του νόμου ή επειδή είναι φυσικά πρόσωπα, τα οποία αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4172/2013, αλλά δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, δύνανται να προτείνουν σε αυτούς λύσεις ρύθμισης οφειλών ανάλογες με αυτές που αποδέχονται ή αντιπροτείνουν στο πλαίσιο της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών του παρόντος και σύμφωνα με τις εσωτερικές τους διαδικασίες».