Από την «Κ» στις 29 Μαρτίου, σε ρεπορτάζ του Απ. Λακασά, πληροφορηθήκαμε ότι ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου σταμάτησε την προετοιμασία τριετούς αγγλόφωνου τμήματος της Φιλοσοφικής Αθηνών, με αντικείμενο την αρχαία ελληνική ιστορία, λογοτεχνία και αρχαιολογία. Σε πρώτο στάδιο, το πρόγραμμα θα δεχόταν 100 Κινέζους φοιτητές, με δίδακτρα 8.000 ευρώ ετησίως. Νεότερες πληροφορίες από πανεπιστημιακές πηγές διευκρινίζουν ότι η πρωτοβουλία ήταν των Κινέζων: εκείνοι ήλθαν σε επαφή με τη Φιλοσοφική, έθεσαν το ζήτημα και το κυνήγησαν. Ο υπουργός όμως δεν άφησε το πρόγραμμα να προχωρήσει, επειδή δεν υπάρχει αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο (και γιατί δεν το φτιάχνει;), δεν υπάρχει πρόβλεψη για την επιλογή των φοιτητών (εσωτερικό θέμα της Φιλοσοφικής, τι ενδιαφέρεται;) και, τέλος, του κακοφαίνεται το ύψος των διδάκτρων (μα ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ οι Κινέζοι για να τον νοιάζει;).
Σχετικά με την Κίνα και το μέλλον της, αιωρείται πάντα το ερώτημα πώς το ιδιότυπο κομμουνιστικό καθεστώς θα προσαρμοστεί στο αίτημα για μεγαλύτερη πολιτική ελευθερία, που θα προκύψει αναπόφευκτα στο μέλλον από τα μεσαία στρώματα καθώς χειραφετούνται. Μέχρι να φθάσουμε εκεί όμως, η σημερινή Κίνα είναι η χώρα που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη διψά για αγγλόφωνη πανεπιστημιακή παιδεία υψηλής ποιότητας και είναι πρόθυμη να πληρώσει αδρά για να την αποκτήσει. Τα ακριβά ιδιωτικά σχολεία σε Αμερική και Βρετανία είναι γεμάτα από Κινεζάκια που επιδιώκουν μια θέση στα πανεπιστήμια όπου εκπαιδεύεται η παγκόσμια ελίτ. Στη Βρετανία, είναι χαρακτηριστικό ότι γίνεται πλέον πρωτοσέλιδο θέμα στις εφημερίδες ότι παιδιά, τα οποία θα είχαν επαξίως θέση στην Οξφόρδη ή στο Κέμπριτζ βάσει των επιδόσεών τους, μένουν τελικά εκτός, εξαιτίας καλύτερων υποψηφίων από την Κίνα. Η πλημμύρα Κινέζων φοιτητών απλώνεται σε όλο τον αγγλόφωνο πανεπιστημιακό κόσμο διεθνώς. Οι Κινέζοι είναι πάρα πολλοί και είναι επίσης πολύ καλοί στις σπουδές τους, προφανώς λόγω του γνωστού εργασιακού ήθους των Ασιατών.
Το πλεονέκτημα για εμάς είναι ότι, σε μια εποχή που το ενδιαφέρον για τις κλασικές σπουδές συρρικνώνεται στη Δύση, εμφανίζονται οι Κινέζοι των οποίων το ενδιαφέρον για την κλασική αρχαιότητα είναι γνήσιο και έχει ιστορικό βάθος. (Δυστυχώς, οι περισσότεροι από εμάς αγνοούμε τον τεράστιο πολιτισμό της Κίνας και έχουμε μια εικόνα για τη χώρα περιορισμένη στους πρόσφατους αιώνες παρακμής και στο κομμουνιστικό καθεστώς της.) Τι πιο φυσικό να θέλουν οι Κινέζοι να σπουδάσουν την κλασική αρχαιότητα στον τόπο της; Ειδικά στον κλάδο της Αρχαιολογίας, έχουμε σπουδαία παράδοση, δική μας. Το Πανεπιστήμιο (Οθώνειο τότε) και η Αρχαιολογική Εταιρεία ιδρύθηκαν τον ίδιο χρόνο, το 1837. Η Φιλοσοφική έχει βγάλει μεγάλους, όχι απλώς καλούς, αρχαιολόγους και ο τόπος είναι σπαρμένος με μνημεία. Οι Κινέζοι φοιτητές, εν ολίγοις, μπορεί να γίνουν το μέσον για την αναζωογόνηση των κλασικών σπουδών και, ενώ αυτοί μας χτυπούν την πόρτα, ο κ. Γαβρόγλου τους σνομπάρει.
Εχει σημασία ότι, ως σκληρός αριστερός, ο υπουργός Παιδείας αρνείται στο δημόσιο πανεπιστήμιο αυτό που αναγνωρίζει ως δικαίωμα στον εαυτούλη του: την πρόσβαση στον κόσμο της ελεύθερης αγοράς και στα πλεονεκτήματά του. Το λέω, επειδή ο ίδιος διατηρεί τη θέση του στο επιστημονικό συμβούλιο του Ιδρύματος Λάτση. Βεβαίως, δεν πληρώνεται· αλλά τι διαφορά κάνει αυτό; Η πρόσβαση στις δυνατότητες του ιδιωτικού τομέα αξίζει πολύ περισσότερο από ένα μισθό. Οπως πολλοί άλλοι σε αυτή την κυβέρνηση, ο κ. Γαβρόγλου έχει και αυτός μέσα του έναν Μπαλαούρα: θέλει για τον εαυτό του την καλύτερη πλευρά και των δύο κόσμων, όπως θα έλεγαν οι αγγλόφωνοι. Και, εν πάση περιπτώσει, αυτή η αριστερή υποκρισία ίσως να γίνεται κάπως ανεκτή, εφόσον περιορίζεται στον μικρόκοσμο ενός Μπαλαούρα. Στο επίπεδο του υπουργού Παιδείας όμως, είναι ολέθρια. Ο Αρνολντ Τόινμπι έγραψε ότι «οι πολιτισμοί πεθαίνουν από αυτοκτονία, όχι από δολοφονία». Ο Υπαρκτός Ελληνισμός, στην κορύφωσή του, που ζούμε τα τελευταία δύο χρόνια, έχω την εντύπωση ότι είναι η μορφή της ευθανασίας που διάλεξε ο Ελληνισμός.