Μερικά χρόνια πριν το, τότε κραταιό, ΠΑΣΟΚ δεν θα έμπαινε καν στον κόπο να ανακοινώσει τη συνεργασία του με έναν πολιτικό σχηματισμό που έλαβε μόλις 7.615 ψήφους στις εκλογές. Για το ΠΑΣΟΚ τού σήμερα, ωστόσο, που αγωνιά να κρύψει τον πράσινο ήλιο κάτω από τα φύλλα της Ελιάς ή τον υπέρτιτλο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, κάθε βοήθεια μοιάζει απολύτως αναγκαία. Η ιστορία του ΠΑΣΟΚ, από κόμμα συνώνυμο της κρατικής εξουσίας σε μικρότερο εταίρο, είναι γνωστή. Και θα είχε μικρό ενδιαφέρον εάν δεν αποτύπωνε εμφατικά το, εκ πρώτης όψεως, παράδοξο της ελληνικής πολιτικής σκηνής: Τη μετατροπή της από θέατρο σύγκρουσης του δικομματισμού σε πεδίο δραστηριοποίησης πολλών «μικρών» αρχηγών. Δείτε την εικόνα. Από τη μία, ένα κόμμα που μέσα σε 3 – 4 χρόνια απώλεσε το 80% της δύναμής του και ένας δικομματισμός (ΣΥΡΙΖΑ – Ν.Δ.) που μετά βίας ξεπέρασε το 63% και, μάλιστα, σε συνθήκες υψηλής αποχής. Και από την άλλη, η συνεχής γέννηση νέων σχημάτων που δεν περιορίζονται σε γραφικές εκδοχές του παρελθόντος της μορφής «χαρίζω σπίτια, χαρίζω οικόπεδα», αλλά, αντιθέτως, φιλοδοξούν να διαδραματίσουν ρόλο την επόμενη ημέρα.
Τα γεννητούρια νέων σχηματισμών είναι σχεδόν καθημερινά, ενώ μία πρόχειρη καταγραφή των κομμάτων που γεννήθηκαν (και συχνά εξαφανίστηκαν πριν δοκιμαστούν) τα χρόνια της κρίσης δεν αποκλείεται να προσεγγίζει τα 100. Και, φυσικά, το φαινόμενο δεν περιορίζεται στον χώρο της Κεντροαριστεράς, κάτι λογικό αφού είναι η πολιτική πτέρυγα που εκλογικά «πλήρωσε» την κρίση. Εκτείνεται στη γνωστή, για τις ιστορικές της διασπάσεις και φράξιες, Αριστερά και, στην πέραν της Ν.Δ., Δεξιά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνον τις τελευταίες εβδομάδες, πλην της Ωρας Αποφάσεων (Διαμαντοπούλου, Ραγκούσης, Φλωρίδης) και της Δημοκρατικής Ευθύνης (Αλ. Παπαδόπουλος), αμφότερα σχήματα στον πολύπαθο χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας, ανακοινώθηκαν και άλλα δύο κόμματα. Η Ραχήλ Μακρή ανακοίνωσε το Μέτωπο Νίκης, αν και ήταν παρούσα στην ιδρυτική διακήρυξη της Πλεύσης Ελευθερίας, το κόμμα που δημιούργησε η τέως πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου μετά την αποχώρησή της από τη Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Κωνσταντοπούλου και Μακρή είχαν υπάρξει μαζί και στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, όταν η δεύτερη αποχώρησε από τους ΑΝΕΛ. Ο δε Νότης Μαριάς, που το 2012 είχε σχηματίσει ένα άλλο κόμμα, τους Αντιμνημονιακούς Πολίτες, και στη συνέχεια εξελέγη με το ψηφοδέλτιο των ΑΝΕΛ, ανακοίνωσε, επίσης, τη δημιουργία του κόμματος Ελλάδα – Ο άλλος δρόμος, ζητώντας μάλιστα το νέο σχήμα να έχει την πρέπουσα θεσμική αντιμετώπιση καθώς διαθέτει ευρωβουλευτή (τον ίδιο τον κ. Μαριά). Το εντυπωσιακό είναι ότι οι βασικές θέσεις της Ωρας Αποφάσεων και της Δημοκρατικής Ευθύνης μάλλον πλησιάζουν και εικάζω ότι δεν έχουν πολλά να χωρίσουν και από το Ποτάμι. Αντιστοίχως, η Πλεύση Ελευθερίας, η Λαϊκή Ενότητα και τα σχήματα Μακρή και Μαριά διατυπώνουν σχεδόν παρεμφερείς θέσεις και ζητούν την απεξάρτηση της Ελλάδας από τους «ξένους τοκογλύφους». Θέση με την οποία ταυτίζεται και η Εθνική Ενότητα των Μπαλτάκου – Καρατζαφέρη, η οποία όμως έχει σιγήσει, καθώς ο δεύτερος διατηρεί και τον ΛΑΟΣ. Στον ίδιο χώρο δραστηριοποιείται, πιο ενεργά, η Νέα Δεξιά του Φ. Κρανιδιώτη, ενώ την Ελληνική Λύση ίδρυσε ο Κυρ. Βελόπουλος.
Υπό κανονικές συνθήκες, η σύμπτωση σε βασικές θέσεις θα αποτελούσε αιτία συνεργασίας. Δεν συμβαίνει για δύο λόγους: Αφενός, γιατί οι επικεφαλής των νέων σχημάτων δεν είναι στην πλειοψηφία τους «νέοι» αλλά έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στην πολιτική ζωή. Αφετέρου, γιατί επιδιώκουν να βρεθούν σε θέση ισχύος, βάζοντας οι ίδιοι τους όρους μιας συνεργασίας. Σε κάποιες περιπτώσεις, θα το πετύχουν. Σε κάποιες άλλες, θα αποτύχουν. Βέβαια, μπορούν πάντοτε να ιδρύσουν το επόμενο κόμμα τους.