Αλεβίτες: η άγνωστη ιστορία

Αλεβίτες: η άγνωστη ιστορία

2' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι πιο πολλές δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει μέσα στο 2017 για το τουρκικό δημοψήφισμα, και κυρίως όσες πραγματοποιήθηκαν το τελευταίο δεκαπενθήμερο και μετά τη διπλωματική κρίση με την Ολλανδία, δίνουν ένα οριακό προβάδισμα στο «όχι». Να μην εγκριθεί, δηλαδή, η συνταγματική αναθεώρηση που επιθυμεί ο Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό βέβαια μπορεί κάλλιστα να αλλάξει. Αυτό που δεν αναμένεται να αλλάξει είναι η στάση των πολυπληθών μειονοτήτων που ζουν στην Τουρκία και δεν θα ήθελαν με τίποτα να δουν τον Ερντογάν να πολλαπλασιάζει τη δύναμή του. Ενα παράδειγμα είναι οι Κούρδοι. Ενα άλλο είναι οι Αλεβίτες. Η ιστορία τους δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή, παρά το γεγονός ότι αποτελούν τη μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της Τουρκίας: υπολογίζεται ότι φτάνουν τα 15 εκατ., αντιστοιχώντας περίπου στο 1/5 του συνολικού πληθυσμού της χώρας.

Μια διαφορετική θρησκεία

Το όνομά τους προέρχεται από τον Αλί, ξάδερφο του Μωάμεθ και σύζυγο της κόρης του, Φατιμά. Η βάση του αλεβιτισμού, μιας θρησκείας αιώνων, παραπέμπει στους σιίτες, αλλά με επιρροές από τη φιλοσοφία των Σούφι, του μυστικισμού και του ζωροαστρισμού, αλλά και από την ορθόδοξη πίστη και τους αρχαίους Ελληνες· ένας φαινομενικά παράδοξος συνδυασμός με έμφαση σε ουμανιστικές αξίες, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ισότητα των δύο φύλων. Oι γυναίκες δεν καλύπτουν τα μαλλιά τους και προσεύχονται μαζί με τους άνδρες στα τζεμεβί, τους δικούς τους τόπους λατρείας. Κάποιοι δεν θεωρούν τους εαυτούς τους μουσουλμάνους, ενώ άλλοι νιώθουν ότι αποτελούν παρακλάδι του Ισλάμ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στις κοινότητες των Αλεβιτών παρατηρούνται μικρές ή μεγάλες διαφορές. Στην πορεία τους στον 20ό αιώνα, οι συνήθως υπό διωγμό Αλεβίτες βρήκαν τη θέση τους στη δημόσια ζωή του κοσμικού κράτους του Κεμάλ. Σταδιακά, όμως, πέρασαν ξανά στο περιθώριο. Τη δεκαετία του ’70 στράφηκαν προς την Αριστερά, γεγονός που ενίσχυσε την κόντρα τους με εθνικιστικές δυνάμεις της Τουρκίας, μια περίοδος που σημαδεύτηκε από τη μαζική σφαγή εκατοντάδων Αλεβιτών από τους Γκρίζους Λύκους στην πόλη Καχραμανμαράς το 1978. Σήμερα εξακολουθούν να μην αναγνωρίζονται ως επίσημη θρησκεία, στις ταυτότητές τους αναγράφεται ως θρήσκευμα το Ισλάμ, η πίστη τους παρακάμπτεται στο μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία και το «στίγμα» του αλεβιτισμού δυσκολεύει την πρόσληψή τους στον δημόσιο τομέα. Οι Αλεβίτες ζουν περιθωριοποιημένοι στις «δικές τους», αυστηρά περιφρουρούμενες, περιοχές σε διάφορες γωνιές της χώρας. Το μοναδικό μέρος όπου υπερτερούν πληθυσμιακά είναι η επαρχία Τουντσελί, στα βάθη της Τουρκίας.

Το καλοκαίρι του 2013, στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί, γύρω στο 80% των χιλιάδων συλληφθέντων ήταν Αλεβίτες. Πέρυσι, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, διαδηλωτές υπέρ του Ερντογάν προσέγγισαν την αλεβίτικη συνοικία Γκαζί (μία από τις γειτονιές της Κωνσταντινούπολης που «ελέγχουν») και συγκρούστηκαν με τους κατοίκους της, παρά το γεγονός ότι δεν είχαν καμία ανάμειξη στα γεγονότα. Την ίδια στιγμή, οι «άπιστοι» Αλεβίτες στοχοποιούνται και από τους Τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και σε ένα τέτοιο ασφυκτικό πλαίσιο η ισχυροποίηση του Ερντογάν μοιάζει να τους σκεπάζει πιο βαθιά στο σκοτάδι. ■

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή