Ημιελεύθεροι και… κρατούμενοι

Ημιελεύθεροι και… κρατούμενοι

4' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αρκετά χρόνια πριν, το οίκημα που βρίσκεται έξω από τις φυλακές Κορυδαλλού φιλοξενούσε τον εκάστοτε διοικητή των φυλακών. Μετά μακρά περίοδο αχρησίας, λόγω διαφοροποίησης των αναγκών, το σπίτι θα «ζωντανέψει» και πάλι προκειμένου να στεγάσει τους πρώτους κρατούμενους που θα ζήσουν σε καθεστώς ημιελεύθερης διαβίωσης σε ελληνική φυλακή.

Με γνώμονα την αποσυμφόρηση των σωφρονιστικών καταστημάτων αλλά και την ομαλότερη επανένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία, το υπουργείο Δικαιοσύνης και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής πρόκειται να ενεργοποιήσει το υφιστάμενο από το 1989 νομοθετικό πλαίσιο που  προβλέπει τη δυνατότητα ημιελεύθερης διαβίωσης για κρατούμενους που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Η ιδέα για την υλοποίηση του όλου εγχειρήματος προέκυψε στο πλαίσιο της συνεργασίας του υπουργείου με τεχνικά κλιμάκια από την Αυστρία, όπου ο θεσμός εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία στις φυλακές του Loeben.

«Βάση» για την υλοποίηση του εγχειρήματος θα αποτελέσει η μέχρι πρότινος κατοικία του διοικητή των φυλακών, εμβαδού περίπου 130 τ.μ. με κήπο, η οποία βρίσκεται δίπλα από την ΚΑΥΦ (Κεντρική Αποθήκη Υλικού Φυλακών) όπου στεγάζεται ο φούρνος των φυλακών. Η κατοικία θα διαμορφωθεί κατάλληλα προκειμένου σε πρώτη φάση να φιλοξενήσει δέκα κρατούμενους, οι οποίοι είναι κοντά στην αποφυλάκισή τους. Το οίκημα θα χωριστεί σε δέκα δωμάτια. Στο κάθε δωμάτιο θα υπάρχει κάμερα συνδεδεμένη με το control room που θα κατασκευαστεί στην ΚΑΥΦ προκειμένου οι κρατούμενοι να επιτηρούνται από σωφρονιστικούς υπαλλήλους και τη φρουρά των φυλακών. Εξω από το σπίτι θα τοποθετηθεί ειδικό μηχάνημα κατά τα διεθνή πρότυπα, το οποίο θα λειτουργεί με την παλάμη ή τα δακτυλικά αποτυπώματα των κρατουμένων και θα ελέγχει την είσοδο και την έξοδό τους στις προκαθορισμένες ώρες. Στο ίδιο μηχάνημα θα λειτουργεί και ανιχνευτής ουσιών με ειδική οπή στην οποία οι κρατούμενοι θα φυσούν προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών και αλκοόλ. Οι κρατούμενοι που θα διαβιούν σε ημιελεύθερο καθεστώς θα μπορούν συγκεκριμένες ώρες της ημέρας να εξέρχονται του σπιτιού προκειμένου να πάνε στην εργασία τους, ενώ θα πρέπει να επιστρέφουν σε συγκεκριμένη ώρα. Η δε διαδρομή τους θα παρακολουθείται από κοινωνικό λειτουργό.

Ηδη ο υπουργός Δικαιοσύνης έχει υπογράψει τη σχετική απόφαση και έχει δοθεί εντολή για την εκπόνηση μελέτης προϋπολογισμού του έργου. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ο θεσμός θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε μικρό αριθμό κρατουμένων, που θα πληρούν τις προϋποθέσεις του σωφρονιστικού κώδικα όπως αναμορφώθηκε με τον ν. 2776/1999.

«Με την ημιελεύθερη διαβίωση μειώνονται οι συνέπειες του εγκλεισμού και ιδίως ο ιδρυματισμός», δήλωσε στην «Κ» ο γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης Ευτύχης Φυτράκης, υπογραμμίζοντας ότι η ημιελεύθερη διαβίωση συνδυάζει καλύτερα από την υφ’ όρον απόλυση την ανάγκη της προστασίας της κοινωνίας με τις απαιτήσεις της επανένταξης. Η εκκίνηση των διαδικασιών θα γίνει στο πλαίσιο της ενίσχυσης των εναλλακτικών μορφών έκτισης ποινών και όπως διευκρινίζει ο κ. Φυτράκης, «η εφαρμογή της ημιελεύθερης διαβίωσης που προβλέπεται νομοθετικά εδώ και πάνω από 25 χρόνια, θα συνοδευτεί από τα κατάλληλα θεσμικά και οργανωτικά μέτρα, ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία του θεσμού, αλλά και να κερδηθεί η εμπιστοσύνη της κοινωνίας».

Ποιοι δικαιούνται

Σύμφωνα με τον σωφρονιστικό κώδικα, άδεια για ημιελεύθερη διαβίωση χορηγείται εφόσον ο κατάδικος έχει εκτίσει το 1/5 της ποινής του σε περίπτωση φυλάκισης, και τα 2/5 σε περίπτωση κάθειρξης, χωρίς τον ευεργετικό υπολογισμό ημερών εργασίας, και η κράτηση έχει διαρκέσει τουλάχιστον δύο μήνες. Σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης πρέπει να υπολείπονται τουλάχιστον δύο χρόνια πριν από τη θεμελίωση δικαιώματος υποβολής αίτησης για υφ’ όρον απόλυση. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να εκκρεμεί εναντίον του καταδίκου ποινική διαδικασία για άλλη κακουργηματική πράξη, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο κατάδικος να έχει εξασφαλίσει εργασία έξω από το κατάστημα ή να αποδέχεται να απασχοληθεί σε εργασία που του υποδεικνύεται. Η άδεια για ημιελεύθερη διαβίωση χορηγείται από το πειθαρχικό συμβούλιο, το οποίο συνεκτιμά την προσωπικότητα, την εν γένει συμπεριφορά του καταδίκου μετά την τέλεση της πράξης και κατά την κράτηση, την κατάσταση της υγείας του κ.ά.

Πώς εφαρμόζεται και σε ποιες χώρες

Ο θεσμός της ημιελεύθερης διαβίωσης ισχύει σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Κατά την ημιελεύθερη διαβίωση ο κρατούμενος μπορεί να κινηθεί εκτός του καταστήματος κράτησης, όχι μόνο για να ασκεί το επάγγελμά του ή να παρακολουθεί το σχολείο ή την επαγγελματική κατάρτισή του, αλλά και για να συμμετέχει στην οικογενειακή ζωή ή να υποβάλλεται σε ιατρικές εξετάσεις.

Σε μεμονωμένες χώρες, όπως η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ισπανία, η Φινλανδία, η Γαλλία και η Πορτογαλία, τα δικαστήρια μπορούν να διατάξουν την ημιελεύθερη διαβίωση ήδη από την έναρξη έκτισης της ποινής. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η ποινή να μην υπερβαίνει τους τρεις μήνες (Πορτογαλία) ή τον ένα χρόνο (Γαλλία). Στη Γερμανία και στην Πορτογαλία ο κρατούμενος πρέπει να συμφωνεί με το μέτρο. Η Ιταλία επιτρέπει την ημιελεύθερη διαβίωση σε κρατούμενους που δικάστηκαν με ποινή φυλάκισης έως έξι μήνες. Μάλιστα, στη Γαλλία η μεταφορά του κρατουμένου σε ημιελεύθερη διαβίωση είναι προϋπόθεση για την υφ’ όρων απόλυση και επιβάλλεται στο τέλος της ποινής.

Πειθαρχικές διαδικασίες ισχύουν και στην ημιελεύθερη διαβίωση. Για παράδειγμα, το δικαίωμα μπορεί να ανακληθεί, εάν ο κατάδικος δεν ανταποκρίνεται στις υποδείξεις ή δεν υφίστανται πλέον οι λόγοι μετάβασής του στην ημιελεύθερη διαβίωση. Ο κρατούμενος πρέπει τότε να εκτίσει την υπόλοιπη ποινή του σε κλειστό σωφρονιστικό ίδρυμα.

Στη Γαλλία, εάν ο κρατούμενος δεν επιστρέψει στην ώρα του στον χώρο διαβίωσης, κατηγορείται για απόδραση.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή