ΠΑΤΡΑ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Μέχρι σήμερα, για την ονοματοδοσία των σηράγγων, γεφυρών και σταθμών διοδίων κονταροχτυπιούνταν κατά κανόνα «αντίπαλα» γειτονικά χωριά και φανατικοί λάτρεις της Ιστορίας, που απαιτούσαν συνήθως την αντικατάσταση σλαβογενών τοπωνυμίων με ονόματα αγίων ή αρχαίων φιλοσόφων. Αίφνης η απόδοση ονομάτων στις σήραγγες απέκτησε και πολιτικό χαρακτήρα. Κατά τα εγκαίνια χθες του αυτοκινητοδρόμου Κορίνθου-Πατρών, ο υπουργός Υποδομών ανακοίνωσε τα ονόματα των εννέα σηράγγων, ορισμένα από τα οποία θα προκαλέσουν συζητήσεις καθώς πρόκειται για καθαρά πολιτικές επιλογές (με μια κάποια διάθεση εξισορρόπησης στο πολιτικό φάσμα). Αντίστοιχες επιλογές έγιναν και την περασμένη εβδομάδα στα Τέμπη.
Αν ο στόχος της κυβέρνησης ήταν να προκαλέσει θόρυβο γύρω από τα ονόματα των σηράγγων, τότε αυτός ο στόχος επετεύχθη. Η ανακοίνωση των ονομάτων των εννέα σηράγγων, που έγινε χθες στην τελετή εγκαινίων της Κορίνθου-Πατρών από τον υπουργό Υποδομών Χρήστο Σπίρτζη είναι ένα ποτ πουρί πολιτικής και Ιστορίας, μέσω των οποίων αποτίνεται φόρος τιμής σε ένα ΠΑΣΟΚογενές ακροατήριο και σε παραγνωρισμένους αριστερούς ήρωες, μαζί με δεξιούς πολιτικούς και κάποιες πιο «κοινής λήψης» επιλογές.
Νομός Κορινθίας
• Διογένης. Η σήραγγα στο Χελιδόρι ονομάστηκε Διογένης, από τον κυνικό φιλόσοφο της αρχαιότητας που γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου και πέθανε στην Κόρινθο. Υποστήριζε ότι η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει.
• Νίκος Πετιμεζάς. Η σήραγγα στο Δερβένι ονομάστηκε από τον στρατηγό, αγωνιστή του ’21 και πολιτικό Νίκο Πετιμεζά (1790-1865). Οταν κηρύχθηκε η Επανάσταση του 1821, ο Πετιμεζάς έλαβε μέρος στη συνέλευση των Καλτεζών και σε πολλές μάχες και συνέβαλε σημαντικά στην αντιμετώπιση του Ιμπραήμ Πασά. Διετέλεσε πληρεξούσιος της επαρχίας Καλαβρύτων και αργότερα μετά την απελευθέρωση εκλέχτηκε βουλευτής.
• Παναγιωτάκης Γεραρής. Η σήραγγα στα Μαύρα Λιθάρια πήρε το όνομα του οπλαρχηγού της Επανάστασης Παναγιωτάκη Γεραρή. Ο Γεραρής ήταν από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης του ’21. Στις 14 Μαρτίου 1821 κήρυξε την επανάσταση στην τότε κωμόπολη της Ζάχολης και κατόπιν συμμετείχε σε πολλές σημαντικές μάχες.
Αχαΐα
• Καπετάν Νικήτας. Η σήραγγα Ακράτας πήρε το όνομα του αντιστασιακού «Καπετάν Νικήτα» Νικόλαου Πολυκράτη. Μέλος του ΚΚΕ, εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ κατά την Αντίσταση, διέφυγε στη Γιουγκοσλαβία και επανήλθε το 1948 για να ενταχθεί στις δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατού στην Πελοπόννησο, όπου έχασε τη ζωή του ένα χρόνο αργότερα.
• Πάνος Μυλωνάς. Η σήραγγα Αιγείρας πήρε το όνομα του νεαρού φοιτητή Πάνου Μυλωνά, ο οποίος έχασε τη ζωή του σε τροχαίο στην περιοχή. Στη μνήμη του η οικογένειά του ίδρυσε το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας Πάνος Μυλωνάς, το οποίο διοργανώνει εκστρατείες και εκδηλώσεις για θέματα οδικής ασφάλειας. Πρόκειται ίσως για την πιο επιτυχημένη από τις χθεσινές επιλογές (και η μόνη που χειροκροτήθηκε στην τελετή εγκαινίων).
• Κωστής Παλαμάς. Η σήραγγα Πλατάνου πήρε το όνομα του εθνικού μας ποιητή Κωστή Παλαμά. Γεννημένος στην Πάτρα το 1859, ο Παλαμάς θεωρείται από τους σημαντικότερους Ελληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης.
• Κωστής Στεφανόπουλος. Η σήραγγα Βολίμης πήρε το όνομα του γεννημένου στην Πάτρα πολιτικού Κωστή Στεφανόπουλου. Διετέλεσε Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1995-2005), έχοντας σπουδαία πολιτική σταδιοδρομία αρχικά ως βουλευτής της ΕΡΕ, κατόπιν ως υπουργός κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας (1974-1981) και τέλος ως ιδρυτής της ΔΗΑΝΑ.
• Νίκος Τεμπονέρας. Η σήραγγα Πανόρμου πήρε το όνομα του Νίκου Τεμπονέρα. Ηταν εκπαιδευτικός σε σχολείο της Πάτρας που δολοφονήθηκε το 1991 σε επεισόδια, υπερασπιζόμενος κατάληψη του σχολείου του (κατά τη διάρκεια των μαθητικών κινητοποιήσεων του 1990-91). «Ο Νίκος Τεμπονέρας δεν έχει πολιτικούς ιδιοκτήτες, δεν τους χρειάστηκε ποτέ», σχολίασε μεταξύ άλλων στο Facebook ο γιος του, Διονύσης.
• Ανδρέας Παπανδρέου. Οι σήραγγες Παναγοπούλας, τέλος, πήραν το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου. Ιδρυτής και πρόεδρος του ΠΑΚ και αργότερα του ΠΑΣΟΚ, διετέλεσε πρωθυπουργός τις περιόδους 1981-1989 και 1993-1996, αφήνοντας το στίγμα του στην πολιτική ζωή της χώρας.
Τέμπη
Αντίθετα με την Κορίνθου-Πατρών, όπου δόθηκε ένα όνομα ανά περιοχή (λ.χ. Ανδρέας Παπανδρέου και για τις 3 σήραγγες της Παναγοπούλας), την προηγούμενη εβδομάδα στα Τέμπη δόθηκαν διαφορετικά ονόματα στους κλάδους κάθε σήραγγας. Ετσι στην πρώτη σήραγγα των Τεμπών, ο ένας κλάδος πήρε το όνομα του Αντώνη Αγγελούλη Βρατσάνου, που ήταν έφεδρος του ΕΛΑΣ και σαμποτέρ στην εθνική αντίσταση, ενώ ο δεύτερος κλάδος ονομάστηκε «Μαθητών Μακρυχωρίου Ημαθίας» προς τιμήν των 21 θυμάτων του τραγικού τροχαίου του 2003.
Στη μεσαία και μεγαλύτερη σήραγγα των Τεμπών ο ένας κλάδος πήρε το όνομα του Μαρίνου Αντύπα, που δολοφονήθηκε στο Κιλελέρ, και ο δεύτερος του Ρήγα Φεραίου. Τέλος, στον Πλαταμώνα ο ένας κλάδος της σήραγγας πήρε το όνομα του Ιταλού μηχανικού Σέρτζιο Σιάνι, διευθυντή της κατασκευαστικής κοινοπραξίας, που σκοτώθηκε από τη μεγάλη κατολίσθηση στα Τέμπη το 2009, ενώ ο δεύτερος κλάδος ονομάστηκε σήραγγα Ολύμπου.
Είναι πάντως η πρώτη φορά που επιλέγονται πολιτικά πρόσωπα για την ονοματοδοσία σηράγγων. Ο κανόνας, για πρακτικούς λόγους, είναι η διατήρηση των τοπωνυμίων, όπως έγινε λ.χ. στην Εγνατία Οδό (λ.χ. σήραγγα Δρίσκου). Σπανιότερη είναι η χρήση μυθικών ή πραγματικών προσώπων της αρχαιότητας (λ.χ. στην Κακιά Σκάλα έχουν δοθεί τα ονόματα Θησέας, Σκίρων και Ευπαλίνος), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχει διατηρηθεί η απλή αρίθμηση (λ.χ. στις σήραγγες του Μαλιακού). Αξίζει να σημειωθεί ότι από την… ονοματοδοτική έξαρση της κυβέρνησης διέφυγε ο αυτοκινητόδρομος Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας και Λεύκτρου-Σπάρτης, ο πρώτος από τους παραχωρημένους αυτοκινητόδρομους που παραδόθηκε (τον περασμένο Δεκέμβριο). Στον αυτοκινητόδρομο έχουν διατηρηθεί τα τοπωνύμια (λ.χ. σήραγγα Αρτεμισίου, Στέρνας, Νεοχωρίου) τα οποία είχαν αποφασιστεί ήδη από τις αρχικές μελέτες.