Την Κυριακή 23 Απριλίου διεξάγεται ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για την πιο απρόβλεπτη και αναμφισβήτητα την πιο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, αφού το αποτέλεσμα της κρίνει σε μεγάλο βαθμό ακόμα και το μέλλον της ίδιας Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι δυο παραδοσιακοί σχηματισμοί που κυριαρχούν στη πολιτική ζωή της Γαλλίας , η παραδοσιακή Δεξιά και οι Σοσιαλιστές ( σίγουρα) μπορεί να μη δουν τον υποψήφιο τους στο Β γύρο.
Πως φθάσαμε όμως ως εδώ; Ποια είναι τα πρόσωπα και οι θέσεις τους που διεκδικούν τον προεδρικό θώκο στη Γαλλία;
Αυτή τη στιγμή την πιο «ριζωμένη» (enracinée) ψήφο δείχνει να την έχει η ηγέτιδα του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν. Η κόρη του ηγέτη της Γαλλικής Ακροδεξιάς Ζαν Μαρί Λεπέν εδώ και 5 χρόνια ακολουθεί μια συστηματική πολιτική αποκήρυξης του ακροδεξιού παρελθόντος του πατέρα της, κάνει ανοίγματα σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, έχει σκληρή και αταλάντευτη ρητορική κατά της ΕΕ, επιδιώκοντας τη διάλυση της και την επιστροφή στο φράγκο, διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με τον Πούτιν και πέτυχε μια μεγάλη πολιτική συσπείρωση της κατακερματισμένης Γαλλικής Ακροδεξιάς. Έφερε εξαιρετικά αποτελέσματα στις περιφερειακές εκλογές πού έχουν πάντα ιδιαίτερη σημασία στο γαλλικό πολιτικό σκηνικό και πήρε την πρωτιά στις ευρωεκλογές επιτυγχάνοντας μια μεγάλη πολιτική ανατροπή ενώ παρουσιάζεται ιδιαίτερα ενισχυμένη στις νεαρές ηλικίες. Οι δημοσκοπήσεις την φέρνουν στο 23%, δείχνοντας όμως να έχει πιάσει « ταβάνι» για τον Α γύρο αλλά δίνοντας της μέχρι στιγμής μια θέση στο δεύτερο γύρο της 7ης Μαϊου.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Εμμανουέλ Μακρόν είναι αναμφισβήτητα η μεγάλη έκπληξη αυτών των εκλογών. Ο 39χρονος πολιτικός φρόντισε να παραιτηθεί έγκαιρα από Υπουργός Οικονομικών και να πάρει αποστάσεις από την, κατά κοινή ομολογία, αποτυχημένη θητεία Ολάντ και αν η υποψηφιότητα του αρχικά έμοιαζε αδύναμη κατάφερε να επαναφέρει το « πολιτικό κέντρο» στο… επίκεντρο.
Είκοσι και πλέον χρόνια μετά την υποψηφιότητα Μπαλαντύρ, ο Μακρόν συσπείρωσε το κέντρο γύρω από την υποψηφιότητα του ενώ η προέλευση του από τους Σοσιαλιστές του επιτρέπει να διεμβολίσει και τον χώρο τους, βυθίζοντας την επίσημη υποψηφιότητα του Μπενουά Αμόν σε μονοψήφια ποσοστά. Τηλεοπτικός, με καλή δημόσια παρουσία έχει καταφέρει να αντισταθμίσει την έλλειψη πολιτικής εμπειρίας και την έλλειψη στήριξης από κάποιο μεγάλο πολιτικό σχηματισμό, να εξασφαλίσει στήριξη και από στελέχη της γαλλικής κεντροδεξιάς και να εμφανίζεται ως φαβορί. Αρκεί, βέβαια, να αντέξει έως το τέλος.
Ο Φρανσουά Φιγιόν είναι ο υποψήφιος της παραδοσιακής Δεξιάς που αναδείχθηκε μέσα από μια σκληρή εσωκομματική διαδικασία πετυχαίνοντας μια μεγάλη έκπληξη και κερδίζοντας κατά κράτος τους Ζιπέ και Σαρκοζί. Ο Φιγιόν έδινε την εντύπωση του αναμφισβήτητου φαβορί για την Προεδρία συνδυάζοντας την γκωλική και χριστιανοδημοκρατική παράδοση της γαλλικής Δεξιάς, η εμφάνιση όμως ενός οικονομικής φύσεως σκανδάλου της γυναίκας του κλόνισε την ηθική διάσταση της εκστρατείας του στην οποία έδινε μεγάλη σημασία αλλά ακόμα και την ίδια την υποψηφιότητα του. Επίμονος και μαχητικός μπήκε τελικά στη κούρσα με δεξιά ρητορική κρατώντας όμως αποστάσεις από το Εθνικό Μέτωπο ενώ ο μεγάλος αριθμός των αναποφασίστων τον κάνουν να ελπίζει για συμμετοχή στο Β γύρο.
Ο άγνωστος Χ είναι ο Ζαν Λυκ Μελανσόν. Ο Μπέρνι Σάντερς της Γαλλίας όπως κάποιοι τον αποκαλούν, πολιτικός φίλος της Ζωής Κωνσταντοπούλου με το κίνημα του « Ανυπότακτη Γαλλία» κάνει την πιο « εναλλακτική» εκστρατεία. Αν και ο πολιτικός του λόγος είναι σκληρά αντιευρωπαϊκός και μάλλον παρωχημένος, συνδυάζεται με το τεχνολογικό εφέ των ολογραμμάτων που του επιτρέπει να έχει ταυτόχρονη παρουσία σε πολλές πόλεις κατά τη διάρκεια των ομιλιών του , ενώ διεξάγει και πολλές ανοιχτές συγκεντρώσεις που συσπειρώνουν πολύ κόσμο. Εντύπωση επίσης έχουν προκαλέσει δηλώσεις του που αφορούν και την Ελλάδα και στις οποίες δηλώνει θιασώτης της αλλαγής συνόρων στη Μεσόγειο και στα Βαλκάνια. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις τον δείχνουν να έχει σταθεροποιηθεί στο 18% , ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό για έναν υποψήφιο της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που τον καθιστά και ρυθμιστικό παράγοντα του Β γύρου.
Το υψηλό ποσοστό των αναποφασίστων θα παίξει μάλλον τον καθοριστικό ρόλο για την είσοδο στο Β γύρο σε μια εκλογή που ανατρέπει παραδοσιακές σταθερές και βεβαιότητες και φέρνει τη Γαλλία απέναντι σε τεράστιες αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της καθώς και της υπόλοιπης Ευρώπης.
*Στέφανος Καβαλλιεράκης
Δρ. Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Στρασβούργου.