Τον προβληματισμό του μη τυχόν και χαθεί η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην ανάπτυξη και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της παγκόσμιας οικονομίας εκφράζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. O προστατευτισμός μπορεί να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια οικονομία, η οποία εισήλθε μετά μεγάλης δυσκολίας σε τροχιά ανάκαμψης. Ελλοχεύει, όμως, ο κίνδυνος να προκληθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις στο εμπόριο, στην κίνηση κεφαλαίων και στην εμπιστοσύνη των αγορών, προειδοποιεί το ΔΝΤ στις εαρινές εκθέσεις του για την προοπτική της παγκόσμιας ανάπτυξης, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τη δημοσιονομική πολιτική. Στην Ευρώπη, οι πολιτικές εντάσεις και η έλλειψη προόδου σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να εκθέσουν τις τράπεζες. Οι πιο αδύναμες είναι αυτές που εξαρτώνται από την εγχώρια οικονομία.
Μία ακόμα αρνητική παράμετρος για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας είναι η εισοδηματική ανισότητα που έχει διευρυνθεί τα τελευταία χρόνια. Χάρις στην παγκοσμιοποίηση, περίπου ένα δισ. άνθρωποι δεν ζουν σε καθεστώς απόλυτης φτώχειας. Ομως, εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης έχει αυξηθεί η ανισότητα. Τα εισοδήματα του 1% των πλουσιότερων ανθρώπων στη Δύση αυξάνονται σε τριπλάσιο ρυθμό, συγκριτικά με το υπόλοιπο 99% του πληθυσμού.
Το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα πάνω τις προβλέψεις του για ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία αυτόν τον μήνα σε σχέση με τον Ιανουάριο, λόγω της ανάκαμψης στη μεταποίηση και στο εμπόριο που αναμενόταν εδώ και πολύ καιρό. Θετική είναι, επίσης, η αποτίμηση του Ταμείου για την τρέχουσα κατάσταση των τραπεζών και των αγορών. Η κερδοφορία των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών έχει ενισχυθεί από την έκθεση του Οκτωβρίου του 2016. Εχει καλλιεργηθεί κλίμα αισιοδοξίας, όπως φαίνεται από την άνοδο των τιμών στα περιουσιακά στοιχεία. «Ομως μια ξαφνική επιδείνωση του κλίματος ή μια γενικότερη στροφή σε πολιτικές εσωστρέφειας, παγκοσμίως, θα πυροδοτούσε μεγάλες εκροές κεφαλαίων και θα έπληττε την αναπτυξιακή προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας. Τότε το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους στις αναδυόμενες αγορές μπορεί να αυξανόταν κατά 130 έως 230 δισ. δολάρια, εκθέτοντας τις πιο αδύναμες εταιρείες».
Παρά την πρόοδο αυτή, οι ρυθμοί ανάπτυξης παραμένουν χαμηλότεροι συγκριτικά με προηγούμενες δεκαετίες και έχει διευρυνθεί η εισοδηματική ανισότητα. Η εισοδηματική ανισότητα καθιστά επιτακτικότερη την ανάγκη να «αναλάβει» μεγαλύτερο ρόλο η δημοσιονομική πολιτική για βιώσιμη και ισότιμη ανάπτυξη. Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να παρέμβει δυναμικότερα στη σταθεροποίηση της οικονομίας, διότι οι κεντρικές τράπεζες σε μεγάλο κομμάτι του ανεπτυγμένου κόσμου έχουν μειώσει τα επιτόκια πολύ κοντά στο μηδέν, δοκιμάζοντας σε μεγάλο βαθμό τις «αντοχές» και τα όρια της νομισματικής πολιτικής. «Αυτόματοι σταθεροποιητές», όπως είναι τα επιδόματα ανεργίας, ίσως να μην είναι αρκετά για να καταπολεμήσουν μια μακροχρόνια νόσο όπως η στασιμότητα στην Ιαπωνία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, κατάλληλη συνταγή είναι η δημοσιονομική χαλάρωση με την εφαρμογή μέτρων στήριξης, αναφέρει το ΔΝΤ.
Στην πράξη, το ΔΝΤ διαβλέπει τέλος στις δημοσιονομικές περιπέτειες των αναδυόμενων χωρών που εξαρτώνται από το πετρέλαιο. Μετά την πτώση των τιμών του πετρελαίου και κατ’ επέκταση των κρατικών εσόδων τους, τα δημοσιονομικά ελλείμματα αυτών των χωρών θα μειωθούν κατά 150 δισ. δολάρια το 2016-18, λόγω της αναπροσαρμογής των προϋπολογισμών τους και τη μείωση των δαπανών τους.
Στον ανεπτυγμένο κόσμο συντελέστηκε το 2016 η δημοσιονομική χαλάρωση που αναλογούσε στο 0,20% του ΑΕΠ, έπειτα από μία πενταετία δημοσιονομικής πολιτικής, με γνώμονα τη συγκράτηση δαπανών και τη μείωση των ελλειμμάτων. Στην Ευρωζώνη, ειδικότερα, η τόνωση της ανάπτυξης προέρχεται από την άσκηση ηπιότερης δημοσιονομικής πολιτικής σε σχέση με την αυστηρή λιτότητα των προηγούμενων ετών, τη βελτίωση των συνθηκών στον χρηματοοικονομικό κλάδο και την υποχώρηση του ευρώ.