Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι ένας πολύ τυχερός άνθρωπος. Ολα του ήρθαν δεξιά και τη στιγμή που έπρεπε. Αυτό, πάντως, δεν μειώνει καθόλου τις ικανότητές του. Πειθαρχημένος, στοχοπροσηλωμένος, ετοιμόλογος, με εξαιρετική συναισθηματική νοημοσύνη της στιγμής. Ξέρει πότε να γελάσει, να γίνει προσιτός και να αστειευτεί, αλλά και πότε να σοβαρευτεί και να επιτεθεί, πάντα όμως με αστική ευγένεια. Αξίζει κανείς να δει τη συνέντευξή του στο TF2 πριν από λίγες ημέρες.
Είναι όμως και μια σειρά από καλοζυγισμένα αντιφατικά πράγματα, όπως όλοι οι χαρισματικοί άνθρωποι. Πήγε και σε ριζοσπαστικά σχολεία, αλλά και σε σχολεία της γαλλικής αυστηρής ελίτ. Εζησε στην επαρχία, αλλά και στην παρισινή υψηλή πολιτική ζωή. Είναι το καλύτερο προϊόν της γαλλικής πολιτικής ελίτ, αλλά ταυτόχρονα ο αμφισβητίας της, ο μεταρρυθμιστής της. Αλλωστε πολιτικά είναι αμφιδέξιος.
Η ανάδειξή του δεν είναι κάτι νέο στη γαλλική πολιτική ζωή, Το ίδιο συνέβη και με τον J. Delors ή και με τον G. Pompidou. Η Γαλλία επιβεβαιώνεται ως πολιτικό εργαστήρι της Ευρώπης. Παράγει την πιο κρίσιμη στιγμή ένα πρόσωπο να ηγηθεί σε μια μάχη δύσκολη και αμφίρροπη με τα πολιτικά άκρα.
Παρακολουθώ τον Εμανουέλ Μακρόν από τη στιγμή που ίδρυσε το μικρό κίνημά του, το «Εμπρός!», είδα τον ενθουσιασμό των νεαρών φιλελεύθερων οπαδών που γυρνούσαν τις συνοικίες με μπλουζάκια τυπωμένα με το «Εμπρός!», κατάλαβα τη σημασία που έδινε στη δημιουργία ενός υβριδίου-κόμματος από τα κάτω, κάτι που θύμιζε περισσότερο αμερικανική πολιτική εκστρατεία, αλλά με έναν ειλικρινή ενθουσιασμό.
Επί της ουσίας τώρα, ο Εμανουέλ Μακρόν είναι ένας πολιτικός ενός ανανεωμένου αγγλοσαξονικού τρίτου δρόμου. Για να έχει προοπτική κάτι τέτοιο σήμερα, λόγω της ανόδου των αριστεροδεξιών άκρων, απαιτείται ο κανιβαλισμός του Σοσιαλιστικού Κόμματος και η κατάληψη των συντηρητικών και φιλελεύθερων πολιτικών σχηματισμών και ψηφοφόρων. Με άλλα λόγια, δεν φτάνει η κατάληψη ενός κόμματος από τα δύο μεγάλα. Χρειάζεται πιθανώς και ο –προσωρινός;– αφανισμός τους ώστε να μπορέσει το υβρίδιο αυτό να πλειοψηφήσει των άκρων. Για να γίνει αυτό, επίσης, χρειάζεται ένα αμάλγαμα των πιο δημοφιλών πολιτικών των δύο παραδοσιακών πολιτικών σχηματισμών. Και γιατί όχι, των καλύτερων, οι οποίες δε είναι και κατά τεκμήριο και οι λιγότερο ιδεολογικά προσανατολισμένες.
Η γενικότερη οικονομική φιλοσοφία είναι ο πραγματισμός, ο ρεαλισμός και η έμφαση στο αποτέλεσμα. Ο τρόπος είναι η χρησιμοποίηση των δυνάμεων της αγοράς για… καλό σκοπό, για το ευρύτερο συμφέρον. Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης με έμφαση στη σύγχρονη κατάρτιση, αλλά και επενδύσεις ανανέωσης των υποδομών, ύψους 50 δισ., με στόχο την αποκλιμάκωση της ανεργίας και την ανανέωση του σταθερού κεφαλαίου. Επιπρόσθετες παροχές κάλυψης υγείας, καθώς και μια ελάχιστη καθολική κοινωνική κάλυψη, αλλά και φορολογικές περικοπές στις παραγωγικές επιχειρήσεις.
Η περίπτωση του Εμανουέλ Μακρόν περιλαμβάνει και μερικές ιδέες για την ελληνική περίπτωση. Κατ’ αρχάς, η προϋπόθεση, πρέπει να κερδίζονται οι εκλογές. Για να γίνει αυτό, πρέπει οι δυνάμεις του αμφίπλευρου κέντρου να είναι συνασπισμένες. Πρέπει να υπάρχει ένα πρόσωπο άφθαρτο, το οποίο όχι μόνο να αμφισβητήσει το πολιτικό κατεστημένο αλλά να έχει θετικό αφήγημα και μια πλατφόρμα. Προτάσεις και έμφαση στο να πεισθεί ο κόσμος. Πρέπει να αποφεύγονται οι ιδεολογικές προκαταλήψεις και η φροντίδα να αφορά τόσο τις παραγωγικές επιχειρήσεις, που δημιουργούν πλούτο, φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, όσο και κυρίως αυτούς που μένουν πίσω, καταπολεμώντας τον ψηφιακό αναλφαβητισμό.
Πολλοί θα πουν ότι αυτό είναι τόσο δύσκολο όσο ο τετραγωνισμός του κύκλου. Ποιος είπε ότι ο δρόμος εφεξής είναι ευκολότερος;
* Ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και NR SeniorFfellow, Brookings. Το τελευταίο του βιβλίο, «Μέση Γη. Η επιστροφή του Πολιτικού Κέντρου», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση.