Προσπερνάμε, συχνά βιαστικά, σημαντικά κτίρια της Αθήνας και ενδέχεται να θεωρούμε αυτονόητη την ύπαρξή τους. Αν λοξοδρομήσει κανείς θα μπορέσει να δει λεπτομέρειες που μας οδηγούν απευθείας στην καρδιά της ευρωπαϊκής οικογένειας και στα δίκτυα ιδεών και ρευμάτων της Δύσης του 19ου αιώνα. Είναι συστηματική η προσπάθεια απαξίωσης όλων όσα έκαναν την Αθήνα ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, αλλά η Ιστορία αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα.
Πλησιάζοντας στα Προπύλαια, στο ευγενές και λιτό μέσα στη μεγαλοπρέπειά του κτίριο του Χριστιανού Χάνσεν, το πρώτο της Αθηναϊκής Τριλογίας, θα είναι τυχερός εάν βρεθεί κάποιος σε ώρα ηρεμίας, κατά προτίμηση πολύ πρωινή ή σε ημέρα αργίας. Γιατί έτσι μπορεί να περιεργαστεί την τοιχογραφία της ζωφόρου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και να βυθίσει το βλέμμα του, θερμό από την περιρρέουσα πομπηιανή ερυθρότητα, στις αλληγορικές μορφές που πλαισιώνουν τον Οθωνα.
Εναυσμα για να οδηγηθώ και πάλι στην πρόσθια στοά του Πανεπιστημίου Αθηνών ήταν η εφαρμογή «Γερμανικά Ιχνη» του Ινστιτούτου Goethe, που οργανώνει ξενάγηση από το κινητό στην Αθήνα με άξονα τη διαχρονική παρουσία των Γερμανών στην πόλη. Από τη μία είναι ο 19ος αιώνας (Βαυαροί και αργότερα ο Σάξονας Ερνέστος Τσίλλερ, αλλά και ο Ερρίκος Σλήμαν και ο Γουλιέλμος Ντέρπφελντ) και από την άλλη η ναζιστική κατοχή. Αλλά, επί του παρόντος, στεκόμουν στο κρεσέντο του ρομαντισμού μέσα από την κλασικιστική εξιδανίκευση και την προσφιλή εκείνη την εποχή απόδοση με θηλυκές αλληγορικές μορφές όλων των αφηρημένων εννοιών, των τεχνών και των επιστημών.
Δεξιά της Ακαδημίας είναι η οδός Σίνα, στη μνήμη του ευεργέτη βαρώνου Σίμωνος Σίνα, ο οποίος όχι μόνο χρηματοδότησε το μέγαρο της Ακαδημίας, αλλά, εν προκειμένω, κάλυψε τις δαπάνες για την τοιχογραφία του Πανεπιστημίου. Ανέθεσε τα σχέδια στον Αυστριακό ζωγράφο Καρλ Ραλ (1812-1865), με τον οποίο είχε ήδη συνεργασία στη Βιέννη. Ο Ραλ ήταν πολυταξιδεμένος ζωγράφος, με επιρροές από την Ιταλία, με τον τρόπο που η Κεντρική Ευρώπη επικοινωνούσε με το απόθεμα της Αναγέννησης. Στη Βιέννη, ο Σίνας του είχε αναθέσει να ζωγραφίσει την ελληνική εκκλησία αλλά και την κατοικία του, την εποχή που ο Ραλ ήταν ιδιαίτερα δραστήριος στη δημόσια αρχιτεκτονική της Βιέννης.
Τη ζωφόρο του Πανεπιστημίου τη σχεδίασε το 1861, λίγο πριν από την έξωση του Οθωνα. Ο Οθων εμφανίζεται σε ώριμη ηλικία, ως σοφός, περιστοιχιζόμενος από θηλυκές μορφές που εκπροσωπούν τις τέχνες και τις επιστήμες. Αν σταθείτε εκεί, προσέξτε τη χρωματική παλέτα του νεοκλασικισμού: την τερακότα, το χρυσό, το κυανούν, το ρόδινο, το σμαραγδί, το κίτρινο, σε μια αρμονία πτυχώσεων και εναλλαγών.
Ο Ραλ είχε ολοκληρώσει τα σχέδια, όμως αυτά εφαρμόστηκαν πολύ αργότερα και πάντως μετά τον θάνατό του. Η εκτέλεσή τους έγινε το 1888-89 από τον Πολωνό ζωγράφο Εduard Lebiedzky (1862-1915) από τη Γαλικία (εκπρόσωπος και αυτός της γερμανόφωνης, πολυεθνικής και κοσμοπολίτικης κουλτούρας της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας), που είχε εκτελέσει έργα και στο Κοινοβούλιο της Αυστρίας, έργο του Θεόφιλου Χάνσεν. Και υπήρχε το ιστορικό οξύμωρο, η τοιχογραφία με τον Οθωνα να εκτελεστεί πλέον όταν βασιλιάς ήταν ο Γεώργιος Α΄.
Είναι εντυπωσιακό να σκεφτεί κανείς πόσο χρόνο, πόσο χρήμα και πόσο ταλέντο απαίτησε η ολοκλήρωση της Αθηναϊκής Τριλογίας.