Ο σωστός τρόπος για να το πω θα ήταν ο ξύλινος: «Ενας νέος παράγοντας προστίθεται στην πολιτική εξίσωση»· θα προτιμήσω όμως να το πω με δικά μου λόγια: η συμφωνία που ετοιμάζεται, εφόσον υπερψηφισθεί και εφαρμοσθεί, θα κάνει ακόμη πιο αδύναμη τη θέση των ευρωπαϊστών στον πολιτικό χάρτη.
Ο αντιευρωπαϊσμός στην Ελλάδα έχει ισχυρή βάση, λόγω Ορθοδοξίας και Αριστεράς. Το διαπιστώνουμε, π.χ., στην ευκολία με την οποία η ρωσική προπαγάνδα βρίσκει ευήκοα ώτα στη χώρα μας. Η κρίση και τα συμπαρομαρτούντα, από τους προβληματισμούς περί δραχμής μέχρι την παραδοσιακή συνωμοσιολογία, έχουν ενισχύσει σοβαρά τη συγκεκριμένη τάση. (Να θυμίσω, σχετικώς, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που όλοι προσπαθούμε να ξεχάσουμε;) Ενώ κάποτε η δημοτικότητα του ευρωπαϊκού ιδεώδους (ή πρότζεκτ, για τους ρεαλιστές) έπιανε σταλινικά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις, τώρα βλέπουμε να ενισχύεται διαρκώς ο αντιευρωπαϊσμός, ο οποίος μάλιστα λειτουργεί παρομοίως προς την αντισυστημικότητα: και οι δύο ιδιότητες είναι γέφυρες για να συναντώνται η άκρα Δεξιά με την άκρα Αριστερά.
Αν εφαρμοσθεί η συμφωνία, για την οποία ακούμε και διαβάζουμε τόσα τρομερά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εξελιχθεί σε ισχυρό επιχείρημα εναντίον της Ευρώπης και, ειδικά, στη μεσαία τάξη (ό,τι απομένει, θέλω να πω), διότι αυτοί θα πληρώσουν το κόστος της καθυστέρησης του Τσίπρα. Γι’ αυτούς, δεν θα φταίει μόνο ο Τσίπρας που τους καταστρέφει· θα φταίει και η Ευρώπη που του το επέτρεψε. Τι ενδιαφέρον να έχουν μετά για την Ευρώπη, αφού αυτή αδιαφόρησε για την καταστροφή τους; Είναι άδικη στάση, διότι οι Βρυξέλλες δεν έχουν καμία δυνατότητα παρέμβασης στην εσωτερική λειτουργία οποιασδήποτε δημοκρατίας μετέχει στην Eνωση. Το πρόβλημα είναι δικό μας. Ο Μ. Βέμπερ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος μας το σέρβιρε τελείως ωμό και είχε δίκιο: «Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι έχει κομμουνιστή πρωθυπουργό», αυτό, εξήγησε, είναι καθαρά ελληνικό πρόβλημα, δεν είναι γενικό. Εντούτοις, οι έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότεροι εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι για τη χρεοκοπία της χώρας φταίνε κάποιοι άλλοι, όχι εμείς. Η υπεράσπιση της Ευρώπης σύντομα θα γίνει ακόμη δυσκολότερη.
Εκ των πραγμάτων, το χρέος να αντιμετωπισθεί η εξασθένηση του ευρωπαϊσμού οφείλει να το αναλάβει η Ν.Δ. Δεν είναι μόνο εθνικό χρέος, είναι και προϋπόθεση αυτοσυντήρησης για το κόμμα που ιδρύθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Αν ο άνεμος μας τραβήξει μακριά από την Ευρώπη, η τραγική κατάληξη μπορεί να γίνει προέκταση του συριζαϊκού αφηγήματος: εμείς πάντα το λέγαμε ότι τέτοια είναι η Ευρώπη, πάμε τώρα για ελληνικό σοσιαλισμό κ.λπ. Για τη Ν.Δ., αντιθέτως, θα ήταν καταστροφικό· απλώς θα έπαυε να έχει και τον τελευταίο λόγο ύπαρξης.
Δεν είναι όμως δυνατό να αντισταθεί αποτελεσματικά η Ν.Δ. σε αυτή την κατάσταση, όταν ο δημόσιος λόγος της χαρακτηρίζεται από τη ρητορική που υποδηλώνει μιαν αριστερίζουσα θέαση των πραγμάτων. Δεν μπορεί, δηλαδή, να κατηγορεί η Ν.Δ. τον Τσίπρα για «ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας» ή ως «βολικό υπηρέτη ξένων συμφερόντων». (Πρόσεχε το καλσόν σου, Βλαδίμηρε!..) Η οργή της Ν.Δ. είναι κατανοητή, διότι το πιθανότερο είναι ότι αυτοί, ως κυβέρνηση, θα κληθούν να εφαρμόσουν τα μέτρα του Τσίπρα. Ομως κάποια ώρα η πολιτική καταγγελία –συχνά απερίσκεπτη– πρέπει να γίνει πολιτική θέση.
Πανταλόνια
«Ο κ. Τσακαλώτος θα παραιτηθεί, γιατί φοράει πανταλόνια». Ηταν ο Ανδρέας ο Λοβέρδος που το είπε αυτό, στη Βουλή, ειρωνευόμενος παλαιότερη δέσμευση του υπουργού Οικονομικών ότι θα παραιτείτο, αν έπεφτε το αφορολόγητο κάτω από τις 12.000 ευρώ. Δύο παρατηρήσεις έχω.
Πρώτον, δεν είναι Τσακαλώτος, είναι Τσαλακώτος. (Πόσες φορές πρέπει να το πω, επιτέλους, για να το χωνέψει και ο Λοβέρδος;) Δεύτερον, τι πάει να πει «φοράει πανταλόνια»; Κατ’ αρχάς, δεν τα λες πανταλόνια αυτά που φορεί. Τα λες: δύο τσουβάλια, ένα για κάθε πόδι, που ενώνονται στη λεκάνη και κουμπώνουν στη μέση. Να επαναλάβω (mater studiorum) ότι το οποιοδήποτε είδος ρουχισμού βάζει επάνω του ο Τσαλακώτος, από τη στιγμή που το φορεί παύει να είναι πουκάμισο, πανταλόνι ή σακάκι· γίνεται κάτι άλλο, μοναδικό και συνήθως απερίγραπτο. Είναι θέμα στυλ και το έχει έμφυτο. Επειτα, ο Γιούκλιντ δεν είναι σεξιστής να τσιμπάει σε τέτοια τετριμμένα και κοινότοπα ανδρικά πειράγματα. Ο Γιούκλιντ, άμα λάχει, βάζει και φούστα. Αρκεί να έχει ωραία πόδια – γιατί να μην έχει;
Για να μην πλήττει
Στην τελετή για τα 180 χρόνια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (γενέθλια έχει, ας το πούμε με την κανονική ονομασία του) παρέστη και ο δήμαρχος του μαρτυρικού Μαραθώνα (μαρτυρικού, για τους Πέρσες) Ηλίας Ψινάκης. Οι διοργανωτές τού επεφύλαξαν την τιμή να κάθεται δίπλα ακριβώς στον υπουργό Παιδείας (και Θρησκευμάτων, αλλά προτιμά να το ξεχνά ενόψει Αγίας Ελένης) Κώστα Γαβρόγλου. Αστοχία των διοργανωτών; Κάθε άλλο! Γνωρίζονται από παλιά, είναι και οι δύο φίλοι της οικογενείας Λάτση. Πιστεύω ότι πρέπει και μεταξύ τους να είναι φίλοι – διόλου απίθανο για δύο έξυπνους ανθρώπους. Πάω στοίχημα ότι ο Κ. Γαβρόγλου ζήτησε να έχει δίπλα του τον Ηλ. Ψινάκη. Για να μη βαριέται. Φαντασθείτε, ας πούμε, να του έπεφτε ο Μπαμπινιώτης;
Αυτοσεβασμός
«Οσοι σέβονται τα ζώα να ψηφίσουν Λεπέν», συμβουλεύει η Μπριζίτ Μπαρντό. Κάτι θα ξέρει αυτή…