Προειδοποίηση για τον κίνδυνο έλλειψης δολαρίων διατυπώθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προχωρήσει στον περιορισμό των ισολογισμών της, με πωλήσεις ομολόγων, συνολικού ύψους 4,3 τρισ. δολαρίων. Οι ισολογισμοί της Fed άρχισαν να αυξάνονται το 2008, όταν εγκαινιάστηκαν τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης με αγορές ομολόγων για την καταπολέμηση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ο περιορισμός τους σε πιο φυσιολογικά επίπεδα αναμένεται να έχει αρχίσει έως το 2018. Οι πωλήσεις ομολόγων δείχνουν ότι η Fed θα πουλάει τίτλους και θα αντλεί χρήματα (ρευστό) από την οικονομία. Το αντίθετο, δηλαδή, απ’ ό,τι έκανε με τις αγορές ομολόγων: προσέφερε ρευστό στην οικονομία.
Ετσι, οι πωλήσεις ομολόγων τρισ. δολαρίων μπορούν να συμβάλουν σε αντίστοιχη μείωση της ρευστότητας, δηλαδή των δολαρίων που κυκλοφορούν στην αγορά.
«Η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ ήταν πολύ χαλαρή μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Αν η ομοσπονδιακή τράπεζα αρχίσει τον περιορισμό των ισολογισμών της, ο υπόλοιπος κόσμος θα αναγκαστεί να αφομοιώσει αυτήν τη σαφώς πιο συντηρητική νομισματική πολιτική της. Θα αποτελέσει πρόκληση για όσους είχαν συνηθίσει στο εύκολο χρήμα της Fed σχεδόν επί μία δεκαετία», σχολιάζει ο Τζέιμς Μοντιέ, διαχειριστής κεφαλαίων της επενδυτικής εταιρείας GMO, στη βρετανική εφημερίδα Financial Times.
Ενας ακόμη λόγος που μπορεί να περιορίσει τα δολάρια στις αγορές έχει να κάνει με το ενδεχόμενο επαναπατρισμού των τεράστιων κερδών που διατηρούν οι αμερικανικές πολυεθνικές σε χώρες με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς. Τα σχέδια του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Κογκρέσου για μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων από το 35% στο 20% ή ακόμη και στο 15% δημιουργούν κίνητρα στους οικονομικούς κολοσσούς των ΗΠΑ για επαναπατρισμό ρευστότητας περίπου 2,7 τρισ. δολαρίων. Ετσι, τα δολάρια που υπάρχουν, για παράδειγμα, στην Ευρώπη, μπορεί να επιστρέψουν στις ΗΠΑ, όπου θα τα αντλεί η Fed με τις πωλήσεις ομολόγων. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν έκανε λόγο για συμφωνίες φορολογικής αμνηστίας σε περίπτωση επαναπατρισμού.
Η μείωση της προσφοράς σε δολάρια θα αυξήσει το κόστος δανεισμού στις διεθνείς αγορές. Οταν κάτι σπανίζει, αυξάνεται η τιμή του, σύμφωνα με τον νόμο προσφοράς και ζήτησης. Επομένως, όποιος θα χρειάζεται δολάρια θα πρέπει να πληρώνει υψηλότερο επιτόκιο για να τα αποκτήσει, καθώς θα είναι δυσεύρετα. Ολα τα προηγούμενα χρόνια, η αύξηση της διαθεσιμότητας σε δολάρια στο τραπεζικό σύστημα ενθάρρυνε, για παράδειγμα, την έκδοση ομολόγων από εταιρείες των αναδυόμενων αγορών, διότι πλήρωναν χαμηλότερα επιτόκια. Οι συνθήκες ήταν, επίσης, ιδανικές για την έκδοση εταιρικών ομολόγων με υψηλό ρίσκο, καθώς η Fed διοχέτευε δισεκατομμύρια δολάρια με την αγορά σχεδόν όλων των προβληματικών τίτλων που αποτελούσαν εμπόδιο στην ομαλή λειτουργία των τραπεζών στη χώρα. Οι τράπεζες είχαν έτσι μεγάλη διαθεσιμότητα σε δολάρια, ενώ, παράλληλα, το βασικό επιτόκιο κυμαινόταν επί σειρά ετών σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα.
Από τον Οκτώβριο του 2014, οι ισολογισμοί της Fed παραμένουν αμετάβλητοι στα 4,3 τρισ. δολάρια. Τότε, ο πρόεδρός της Μπεν Μπερνάνκι ανακοίνωσε το «πάγωμα» του τρίτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, βάσει του οποίου αγοράζονταν από τις τράπεζες ομόλογα στεγαστικών δανείων 85 δισ. δολαρίων τον μήνα από 45 δισ. δολάρια που ίσχυαν προηγουμένως.
Στόχος αυτών των κινήσεων ήταν να απαλλαγούν οι αμερικανικές τράπεζες από επενδύσεις κυρίως σε ομόλογα, τα οποία είχαν συσσωρευτεί με το σκάσιμο της «φούσκας» στην αγορά στεγαστικών δανείων και τη συνακόλουθη χρηματοπιστωτική κρίση. Υπήρξαν τρία προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης την εξαετία 2008-2014. Οπως επισημαίνουν οι Financial Times, η Ασία θα υποστεί τις μεγαλύτερες επιπτώσεις.