«Μην κοιτάς, ο κόσμος είναι έτοιμος να διαλυθεί»

«Μην κοιτάς, ο κόσμος είναι έτοιμος να διαλυθεί»

5' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μέσα στην πρώιμη καλοκαιρινή ζέστη, στην ησυχία κάποιου στενού του Βοτανικού, ποιος να φανταστεί ότι υπάρχει ένα στούντιο, κοντά στη Σπύρου Πάτση, όπου μέσα γίνονται μικρά θαύματα. Ο Δημήτρης Καταλειφός, η Ολια Λαζαρίδου, ο Μάνος Καρατζογιάννης, η Λουκία Μιχαλοπούλου, ο Νίκος Πουρσανίδης και η βοηθός σκηνοθέτη Ρέα Θωμάκου, μαζί με τον μικρό ηθοποιό Σπύρο Γουλιέλμο, προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις φωνές του Πίντερ στις «Φωνές» του.

Μπαίνοντας στο στούντιο, ο Δημήτρης Καταλειφός και η Ολια Λαζαρίδου χτίζουν μια σκηνή. Είναι το πρώτο από τέσσερα μονόπρακτα του Χάρολντ Πίντερ και λέγεται «Κάπου σαν την Αλάσκα». Η ηρωίδα, που έχει πέσει σε λήθαργο από τα 16 της, ξυπνάει 29 χρόνια μετά, με τη βοήθεια του γιατρού της, ο οποίος έχει αφιερώσει την καριέρα του στη διάσωσή της. «Για τον γιατρό της, ήταν μια ωραία κοιμωμένη, ο οποίος είδε κίνηση μέσα στην απόλυτη ακινησία. Είναι τρομερά αφοσιωμένος στο φαινόμενο της ζωής. Αφού κάτι κινείται, πρέπει να το διατηρήσει. Με συγκινεί αυτό», λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Καταλειφός, για να τον συμπληρώσει αμέσως η Ολια Λαζαρίδου: «Η Αλάσκα είναι μια ανεξερεύνητη και απάτητη περιοχή. Και το άσπρο έχει κάτι το άσπιλο, το απάτητο».

Ο Πίντερ αναρωτιέται τι σημαίνει ο χρόνος που χάθηκε κι αν αξίζει τον κόπο να τον ξανακερδίσουμε. «Η ατάκα “υπάρχουν περισσότερα από αυτά που βλέπουμε” είναι ο πυρήνας του έργου. Δεν λέει ότι είναι ωραίο να ζεις, κάθε άλλο», λέει η Ολια Λαζαρίδου, ενώ ο Δημήτρης Καταλειφός, η «παλιοσειρά» όπως τον αποκαλεί η ίδια, κλείνοντάς του το μάτι, θεωρεί ότι «είναι ένα ανοιχτό κείμενο, που εξαρτάται από τις επιλογές που θα κάνεις για να το ανεβάσεις». «Πάντως, αυτό που σκέφτομαι είναι να ζητήσω του Δημήτρη να παίξουμε μια κωμωδία μετά!» λέει γελώντας η Ολια Λαζαρίδου.

Το έργο που ανεβαίνει σε λίγες ημέρες στο Νέο Θέατρο «Βασιλάκου», λέγεται «Φωνές» (μτφρ. Δήμος Κουβίδης) και αυτό ακριβώς συμβαίνει στο στούντιο του Βοτανικού: ακούγονται φωνές τόσο διαφορετικές, αλλά τόσο συντονισμένες μεταξύ τους. «Τα τέσσερα μονόπρακτα –“Αλάσκα”, “Νύχτα”, “Οικογενειακές φωνές”, “Ενα για τον δρόμο”– χρησιμοποιούνται σε δραματικές σχολές του εξωτερικού ως μάθημα επικοινωνίας και πειραματισμού, διότι υπάρχει μεν η παρτιτούρα, αλλά υπάρχουν και ελευθερίες. Μεταξύ μας έχουμε κάποιους δεσμούς· ας πούμε, η Ολια και ο Νίκος έχουν δουλέψει μαζί, ο Δημήτρης ήταν δάσκαλος του Νίκου στο Θέατρο Αρμένη, η Λουκία είχε ξαναπαίξει με τον Δημήτρη», αναφέρει στην «Κ» ο ηθοποιός και σκηνοθέτης της παράστασης Μάνος Καρατζογιάννης. «Στην πραγματικότητα, μας επιτρέπει να διαφωνούμε ελεύθερα, χωρίς να υποκρινόμαστε», λέει γελώντας η Ολια Λαζαρίδου, καθώς ο Νίκος Πουρσανίδης συνεχίζει τη σκέψη της: «Ερχόμαστε στην πρόβα από διαφορετική οπτική, και αυτό είναι πολύ γοητευτικό, προσπαθούμε να βρούμε κοινό τόπο. Αυτό που με απασχολεί συνεχώς είναι πώς μπορείς να είσαι αρκετός πάνω στη σκηνή μαζί τους».

Λαβύρινθος

Πράγματι, στην κουβέντα της «Κ» με τους πέντε ηθοποιούς βλέπεις καθαρά τον τρόπο που συνεχίζει ο ένας τη σκέψη του άλλου, το πώς χτίζεται η μεταξύ τους επικοινωνία. Μοιάζουν κάπως να έχουν κατακλυστεί από την πιντερική ατμόσφαιρα. «Ο Πίντερ απαιτεί βαθύ και σοβαρό συνομιλητή, αλλιώς μπορεί να είναι θεοβάρετος. Μας κάνει συνεχώς να αναρωτιόμαστε γιατί λέει αυτό, γιατί αυτή η στίξη υπάρχει εκεί. Πρέπει να τον αποκρυπτογραφήσεις. Μόλις συμβεί αυτό, όλα γίνονται απλά», αναφέρει ο Δημήτρης Καταλειφός. «Οπως ο Μπέκετ, είναι ένας λαβύρινθος. Σου δίνει τον μίτο για να μπεις στην παράξενη ατμόσφαιρα, στους μαιάνδρους. Και βγαίνεις χωρίς να το έχεις καταλάβει. Είναι επίπονη και δύσκολη διαδικασία, αλλά, όταν τον κατακτήσεις, ο Πίντερ κυλάει σαν νεράκι», συνεχίζει η Ολια Λαζαρίδου.

Οι «Φωνές» γράφτηκαν έπειτα από μια περίοδο κατά την οποία ο Πίντερ ήθελε να κάνει μια επανεκκίνηση. Είχε ένα προσωπικό πένθος, είχε σταματήσει να γράφει για δύο χρόνια, είχε τελματώσει και προσπαθούσε να ξαναπιάσει το νήμα στις έννοιες ύπαρξη, οικογένεια, εξουσία, χρόνος. «Μάλιστα, το ζήτημα της εξουσίας τού προέκυψε έπειτα από ένα ταξίδι στην Τουρκία, όπου είδε τι συμβαίνει με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τις “Φωνές”, εν συνόλω, τις εμπνεύστηκε από τις “Φωνές” του Ολιβερ Σακς, αλλά πάτησε και στην ποίηση του Ρίλκε», λέει ο Μάνος Καρατζογιάννης. «Αυτό που είναι δύσκολο στο έργο αυτό είναι ο τρόπος που οι αρχετυπικές έννοιες αντιμετωπίζονται με προσωπικό χιούμορ. Δεν εννοώ ότι είναι αστείο. Είναι παρόμοιο με τον Κάφκα που διάβαζε τι έγραφε στους φίλους του και γελούσαν. Είναι πολύ ουσιαστικό έργο, δεν είναι βαρύ», αναφέρει ο Νίκος Πουρσανίδης.

«Οι “Φωνές” είναι μια σύνθεση του Πίντερ με ιδιαιτερότητες που προκαλούν και προσκαλούν ηθοποιό και θεατή, κάτι που ενισχύεται από τη σύνθεση της ομάδας. Εχει μεγάλο ενδιαφέρον το πάντρεμα των γενεών, κάτι που θίγεται και στο έργο», λέει στην «Κ» η Λουκία Μιχαλοπούλου, επαναφέροντας το θέμα των διαφορετικών γενεών πάνω στη σκηνή. «Πιστεύω ότι η δική μας γενιά είχε αντιστάσεις. Οι νεότεροι δουλεύουν ταυτόχρονα σε πολλά πράγματα και δεν μου αρέσει αυτό. Την κατανοώ αυτήν τη στάση, αλλά έχω μάθει στην αφοσίωση», υπογραμμίζει ο Δημήτρης Καταλειφός. «Ισχύει αυτό που λέει ο Δημήτρης. Είναι άλλα χρόνια… Υπάρχουν, όμως, νέοι, όπως ο Μάνος, οι οποίοι, παρ’ όλη τη διάσπαση της εποχής, έχουν προσήλωση στη δουλειά τους. Ο καθένας κάνει αυτό που μπορεί, όσο καλύτερα μπορεί. Προσωπικά, συνεχίζω να κάνω ό,τι μου αρέσει, προσπαθώντας να το προστατεύσω», λέει η Ολια Λαζαρίδου.

Πρόκληση

«Πάντως, είναι προκλητικό να κάνεις θέατρο στην Αθήνα σήμερα. Η δική μας γενιά, τη στιγμή που μπορούσε να κάνει επιλογές, βρέθηκε ξαφνικά σε μια κατάσταση όπου έπρεπε να επιβιώσει και ταυτόχρονα να διαφυλάξει τον εαυτό της», σημειώνει ο Νίκος Πουρσανίδης. «Η δουλειά μας γίνεται μετ’ εμποδίων. Μας κατατρύχει η αποσπασματικότητα στην επικοινωνία και την επαφή. Πας σε μια πρόβα, και είναι όλοι αλλού. Ωστόσο, ο Δημήτρης, όπως και η Ολια, είναι οκτώ ώρες ταγμένοι. Η συναναστροφή μαζί τους μας δίνει πολλά πράγματα», λέει ο Μάνος Καρατζογιάννης. «Και το έργο είναι σαν να σου υπενθυμίζει την προσοχή στον άλλον, σε μιαν εποχή που δεν ευνοεί τη μνήμη. Οπως λέει και μια ατάκα: “Μην κοιτάς, ο κόσμος είναι έτοιμος να διαλυθεί”», συμπληρώνει.

«Και με τη σιωπή, πάντως, γίνεται η επικοινωνία. Το θέατρο είναι ένας από τους χώρους που οι άνθρωποι κάθονται πλάι πλάι και σωπαίνουν. Αυτό είναι μια ιερή συνθήκη. Εκεί φαίνεται η δύναμη του έργου – στη σιωπή όσων παρακολουθούν. Οπως είχε πει και ο Κλοντέλ: “Κάθονται με τα χέρια στα γόνατα και ονειρεύονται”. Δεν είναι πολλοί οι χώροι όπου οι άνθρωποι κάθονται σιωπηλοί και παρακολουθούν κάτι», αναφέρει η Ολια Λαζαρίδου, ενώ ολοκληρώνει την κουβέντα μας: «Το κίνητρό μας είναι η επιθυμία. Δεν έχουμε άλλο κίνητρο…».

​​«Φωνές», Νέο Θέατρο «Κατερίνα Βασιλάκου», Προφήτου Δανιήλ 3 και Πλαταιών, Κεραμεικός. Από Τετάρτη 24 Μαΐου έως 4 Ιουνίου. Τετάρτη – Κυριακή, στις 21.30.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή